Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów

Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS) to autoimmunologiczna choroba przewlekła, która dotyka pacjentów w każdym wieku i bez względu na płeć. Zlekceważenie leczenia tego schorzenia może skutkować zniekształceniem stawów i niepełnosprawnością, a nawet przedwczesną śmiercią. Dlatego tak ważne jest aby jak najszybciej poznać objawy tej groźnej choroby.

Gdy reumatyzm wygrywa

Reumatyzm prowadzi do tego, że organizm niszczy własne tkanki, przez co wywołuje szkody w obszarze stawów, od tych mniejszych zlokalizowanych w dłoniach, nadgarstkach czy stopach, po większe, które umiejscowione są w łokciach, kolanach czy stawach barkowych. Wszelkie choroby reumatyczne łączą się z występowaniem zmian lub pewnego rodzaju zaburzeń w części okładu ruchowego, m.in. kości, stawów, mięśni, ścięgien a również wiązadeł. Najpowszechniej występujące schorzenia to: choroba zwyrodnieniowa stawów, skaza moczanowa, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, osteoporoza czy właśnie reumatoidalne zapalenie stawów, które jest chorobą atakującą nie tylko stawy, ale i inne narządy.

Przyczyny RZS

Wystąpienie tego schorzenia uwarunkowane jest procesem zapalnym, który ma miejsce wewnątrz stawu. Błona maziowa, którą staw jest wyłożony, pobudzona jest przez nie do końca znany jeszcze czynnik do reakcji zapalnej. Doprowadza to do jej powiększenia, a następnie niszczenia pobliskich chrząstek, kości, więzadeł i ścięgien. Na początku chory odczuwa ból, następnie pojawia się obrzęk, a na końcu zniszczenie i utrata ruchomości stawu.
Powody występowania RZS nie zostały do tej pory w pełni odkryte. Zwykło się uważać, że do rozwoju choroby przyczynia się jednoczesne zaobserwowanie wielu czynników. Najważniejszymi z nich są:

obciążenie dziedziczne – co prawda istnieje możliwość do występowania RZS u osób blisko spokrewnionych, aczkolwiek samo obciążenie genetyczny nie warunkuje pojawienia się choroby. Można więc uznać, że wystąpienie RZS u jednego z rodzica nie jest jednoznaczne z tym, że zachoruje również dziecko. Jednakowoż obciążone jest prawie 2-5 razy bardziej niż dziecko zdrowych rodziców

defekt układu odpornościowego – czasami dochodzi do nieprawidłowego rozpoznawania własnych, zdrowych tkanek jako „wroga”, a następnie produkowania autoprzeciwciał, które mają doprowadzić do ich zniszczenia. W procesie badań odkryto, że za zaistnienie podobnej sytuacji odpowiadają, m.in. geny zgodności tkankowej HLA DRB1

płeć i wiek– kobiety trzy razy częściej padają ofiarą RZS. Choroba najczęściej diagnozowana jest między 30. a 50. rokiem życia u kobiet, z kolei u mężczyzn prawdopodobieństwo jej występowania wzrasta z wiekiem

zakażenie – niektóre z badań za winnego RZS uznają niektóre z bakterii i wirusów, które inicjują odpowiedź zapalną

palenie papierosów – nie tylko zwiększa ryzyko zachorowania, ale i powoduje, że choroba przybiera dużo cięższą formę

stres – w niektórych przypadkach choroba rozpoczęła się w wyniku silnie stresującego przeżycia

Cichy przeciwnik – czyli jakie są objawy RZS?

Zobacz również:

Niestety RZS jest chorobą, która rozwija się bardzo powoli. Bywa, że mija wiele tygodni, a nieraz nawet miesięcy, zanim dolegliwości staną się na tyle dokuczliwe, że skłonią nas do wizyty u lekarza. Na początku chorobie często towarzyszą objawy typowe dla grypy, takie jak osłabienia, gorączka, ból mięśni, utrata apetytu.

Najbardziej charakterystyczne objawy

ból i sztywność – szczególnie nasilające się po przebudzeniu lub po pewnym czasie nieruszania stawem, podczas którego dochodzi do zgromadzenia dużej ilości płynu zapalnego i obrzęku tkanek. Pojawia się, tzw. sztywność poranna, która może trwać nawet ponad godzinę

obrzęk – jako skutek powiększenia się błony maziowej, która tworzy tzw. łuszczkę. Obrzękowi czasami towarzyszy wysięk, który jest efektem nadprodukcji płynu stawowego, który ma charakter zapalny

tkliwość stawu na ucisk – bolesny uścisk dłoni w momencie podania ręki choremu

ograniczenie ruchomości – chory staw traci możliwości wykonywania pełnego zakresu czynności ruchowych. W momencie gdy dojdzie do zniekształcenia struktur stawu, w efekcie zapalenia, a także wtórnych zmian zwyrodnieniowych, przywrócenie prawidłowej pracy stawu staje się niemożliwe

deformacja stawów – jako skutek długotrwałej choroby

Zmiany występujące poza stawami

Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą, która atakuje nie tylko stawy, ale także wiele narządów, szczególnie jeżeli przybiera długotrwałą postać o ciężkim przebiegu. Do najczęściej występujących zmian pozastawowych zaliczamy:

guzki reumatoidalne – bezbolesne guzki podskórne, najczęściej umiejscowione przy łokciach, stawach rąk czy w innych miejscach, które narażone są na ucisk. Bywa też, że powstają w narządach wewnętrznych

zapalenie naczyń – jest rzadkim, ale niezwykle poważnym powikłaniem RZS, który prowadzi do niedokrwienia narządów wewnętrznych

płuca – chory na RZS jest bardziej narażony na takie dolegliwości jak zapalenie opłucnej czy śródmiąższowe zapalenie płuc, które objawiają się suchym kaszlem, dusznościami i bólem w klatce piersiowej

nerwy – często diagnozuje się tzw. zespół kanału nadgarstka, którego rzadka, ale poważną komplikacja jest ucisk na rdzeń kręgowy, będący efektem podwichnięciem kręgów w odcinku szyjnym kręgosłupa. Wiążące się z tym dolegliwości to ból głowy, zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie, osłabienie czucia bólu), a także osłabienie lub niedowład kończyn

nerki – zarówno sama choroba, jak i podawane podczas hospitalizacji stosowane leki mogą uszkadzać nerki

zaburzenia hematologiczne – w wyniku długotrwałego przebiegu choroby wystąpić może niegroźna forma anemii, a także niewłaściwa liczba białych krwinek. Występuje również większe prawdopodobieństwo powiększenia węzłów chłonnych i śledziony, a także zwiększone ryzyko zachorowania na różnego rodzaju chłoniaki.

Autor:

Marta Płaza