Szukaj

Objawy tężca

Podziel się
Komentarze1

Szczepienia na tężec w dzisiejszych czasach są obowiązkowe, jednak jest to wciąż często spotykana choroba zakaźna. Powodują ją toksyny wydzielane przez bakterię Clostridium tetani, której naturalnymi środowiskami jest gleba, woda oraz kurz. Jest to choroba bardzo groźna, pomimo szczepień oraz leczenia połowa chorych na tężec umiera.

Objawy tężca

Zakażenie

Do zakażenia tężcem dochodzi poprzez dostanie się ektotoksyn bakteryjnych laseczek tężca do układu krwionośnego, w większości przypadków poprzez skaleczenie i kontakt z ziemią lub zanieczyszczoną wodą. Toksyny po dostaniu się do organizmu powodują silną truciznę - tetanospazminę która atakuje system nerwowy. Okres zakażenia waha się od dwóch dni do dwóch tygodni, w zależności od intensywności postępu zakażenia - im krótszy czas wylęgania, tym cięższy przebieg choroby. Oto, jakie warunki szczególnie sprzyjają zakażeniu i rozwojowi tężca:
  • duża utrata krwi,
  • nieprawidłowe oczyszczenie rany,
  • niepełny cykl szczepień i długi okres od ostatniego szczepienia (ponad 8 lat),
  • narzędzie i miejsce gdzie zostaliśmy zranieni - brudne przedmioty i zanieczyszczone środowisko sprzyja prawdopopobieństwu zakażenia,
  • charakter rany - na zakażenie jesteśmy szczególnie wrażliwi gdy zostaniemy ukąszeni przez zwierzę, doznamy rany szarpanej, mieżdżonej, rozległej i głębokiej rany ciętej oraz poprzez oparzenia i odmrożenia.

Trzy formy zakażenia

Tężec może atakować organizm w trzech różnych postaciach. Pierwszą z nich jest najłagodniejsza postać miejscowa, która charakteryzuje się punktowym bólem i skurczem mięśni w okolicy rany. Te objawy mogą przejść samoczynnie bądź też mogą poprzedzać objawy ogólne.


Postać uogólniona tężca jest trudniejsza w rozpoznaniu, gdyż jej objawy są typowe także dla innych dolegliwości. Infekcja rozpoczyna się bólami głowy, rozdrażnieniem nerwowym, zaczerwienieniem twarzy, zwiększoną potliwością, napięciami w różnych grupach mięśniowych oraz okazjonalnymi mrowieniami lub drętwieniami w okolicy rany. Wyjątkowo charakterystycznym objawem tężca uogólnionego jest tzw. "uśmiech sardoniczny". Jest to skurcz mięśni twarzy, który tworzy przymusowy uśmiech, występuje on jednak u około połowy chorych dotkniętych tężcem.

Wraz z postępem zakażenia i rozwoju choroby, pojawiają się zaburzenia połykania, sztywność karku, skurcze mięśni grzbietowych które powodują odgięcie ciała ku tyłowi. Mogą także pojawić się drgawki zwane prężeniami, które wynikają z uszkodzenia układów nerwowego i mięśniowego. Początkowo trwają one do 10 sekund, jednak gdy zakażenie się rozwija, ich częstotliwość się zwiększa a czas trwania wydłuża.


Zdarzają się przypadki gdy przez silne skurcze chorzy dostają wylewów mięśniowych, uszkodzeń kręgosłupa oraz uszkodzeń języka. Skurcze są niezwykle bolesne, a jeśli występują wśród mięśni oddechowych, prowadzą do zaburzeń oddychania. Do znanych skutków działania ektotoksyn jest również przyspieszenie i zaburzenie rytmu serca, gorączka oraz zwiększona potliwość.

Postać mózgowa objawia się porażeniem nerwów twarzy oraz reszty głowy. Szczególnie niebezpieczne stają się zaburzenia czynności życia i połykania prowadzące do zachłystywania się chorego, które z kolei prowadzą do zachłystowych zapaleń płuc.

Przebieg leczenia

Przy każdej formie tężca leczenie zawsze odbywa się w szpitalu na oddziale intensywnej opieki. W walce z chorobą niezbędne jest podanie antybiotyku (penicylina, tetracyklina, metronidazol). Rana musi zostać całkowicie oczyszczona, usuwa się z niej ciała obce i zapewnia dostęp tlenu by utrudnić beztlenowym bakteriom rozwój sprzyjającego im środowiska. Toksynę wywołaną przez laseczki tężca usuwa się poprzez podanie choremu surowicy. Często lekarze podają choremu środki zwiotczające mięśnie, by ograniczyć prężenia i wyregulować napięcia mięśniowe. Niestety, nawet taka kuracja nie jest stuprocentowo skuteczna i około połowy leczonych szpitalnie chorych umiera.

Jak zapobiec tężcowi?

Najważniejszą metodą zapobiegania jest uodpornienie organizmu poprzez szczepienia ochronne, które w Polsce jest obowiązkowe - szczepionkę dawkuje się w 1, 2, 6, 14 i 19 roku życia. Jeśli ranę odniosła osoba nieszczepiona lub z niepełnym cyklem szczepień, daje się jej antytoksynę. W każdym przypadku należy jednak dbać o dokładne oczyszczenie ran, a jeśli rana jest głęboka bądź wykazuje niepokojące objawy - należy zgłosić się do lekarza.

Autor:

Krzysztof Dobromilski

Komentarze do: Objawy tężca (1)

Dodaj komentarzPokaż wszystkie komentarze