Ocieplenie: rośliny migrują w kierunku szczytów

Im bardziej rośnie temperatura, tym wyżej migrują rośliny w kierunku szczytów górskich. Pierwsze badanie na wielką skalę zdaje raport z rozmiarów tego zjawiska w całej Europie. Ocieplenie klimatyczne prowokuje przemieszczenie stref zasięgu różnych gatunków roślinnyw w kierunku wyższych wysokości.

Badacze przestudiowali florę europejskich szczytów, aby odkryć ewentualny wpływ ocieplenia klimatycznego. Jest to jedna z pierwszych analiz na wielką skalę migracji roślin spowodowanej wzrostem temperatur.

Badanie to pokazuje, że w latach 2001 – 2008, strefa zasięgu roślin globalnie się przemieściła w kierunku szczytów górskich, czyli tam, gdzie temperatury są niższe. Naukowcy nazywają to zjawisko termofilizacją.

Dokładniej, chodzi o 627 gatunków roślin - z wyjątkiem drzew, ponieważ nie ma drzew na wysokich wysokościach – które badacze obserwowali w całej Europie. Przyjrzeli się więc strefom zasięgu tych roślin wokół sześćdziesięciu szczytów w większości łańcuchów górskich w Europie: w Alpach, w Pirenejach, w Karpatach, w Ouralu, w Dolomitach, na Kaukazie, w Sierra Nevada (Hiszpania), etc.

W sumie, przeanalizowano siedemnaście regionów w całej Europie. Celem badaczy było wypracowanie sobie wizji wpływu ocieplenia klimatycznego na cały kontynent europejski, podczas gdy większość prac badawczych skupia się jedynie nad wpływem lokalnym.

Wpływ ocieplenia na 70% przestudiowanych szczytów

A uzyskane rezultaty są globalnie takie same jak analizy lokalne, które często pokazują, iż dochodzi do przemieszczenia stref zasięgów roślin w kierunku wyższych wysokości.

Dla szesnastu z siedemnastu przestudiowanych regionów, i dla czterdziestu dwóch z sześćdziesięciu szczytów, badanie określiło pozytywny wskaźnik termofilizacji, co przekłada się na migrację roślin w kierunku szczytów, aby osiągnąć zimniejsze temperatury.

Szczyty: ostatnie schronienie, ale co dalej?

Jaki jest wskaźnik termofilizacji? Chodzi tutaj o liczbę, które określa migrację rośliny z biegiem czasu. W 2001 roku i w 2008 roku, naukowcy policzyli florę na poziomie obserwowanych szczytów. Dla każdego szczytu, zbadanego z czterech stron świata, badacze obliczyli wskaźnik termiczny wegetacji, który bierze pod uwagę strefę zasięgu danego gatunku oraz jego wysokość.

Wskaźnik termofilizacji jest różnicą między wskaźnikami termicznymi wegetacji z 2008 i 2001 roku. Dlatego też, kiedy jest pozytywny, badacze mogą podsumować, że doszło do migracji w kierunku większych wysokości i niższych temperatur, co może się przekładać na wpływ ocieplenia klimatycznego.

Co się dzieje, kiedy rośliny zbliżają się do szczytu? Generalnie, kiedy dana roślina migruje wyżej, jej strefa zasięgu się redukuje tak bardzo, że znika zupełnie. Często, gatunki te, już odizolowane od tysięcy lat, są endemiczne dla danego regionu. Do tego stopnia, że jeżeli dana populacja zniknie z jakiegoś szczytu, gatunek po prostu wymrze.