Odporność w wielu odsłonach - metody naturalne i probiotyki
Okres zimowy to czas zwiększonych zachorowań i licznych infekcji. Należy w tym czasie szczególnie dbać o swoje zdrowie i starać się zwiekszać odporność przy pomocy odpowiedniej diety i probiotyków. O tym, jak bronić się przed chorobą i wspierać swoją odporność mówi lek. med. Izabela Bachniak.
Pani Doktor, czym właściwie jest odporność organizmu?
Odporność jest to naturalna zdolność organizmu do ochrony przed szkodliwymi drobnoustrojami. Wyróżniamy odporność nieswoistą i swoistą. Odporność nieswoista stanowi pierwszą linię obrony przed patogenami (chorobotwórczymi mikroorganizmami). Tworzą ją naturalne bariery, takie jak skóra i błony śluzowe oraz substancje bakteriobójcze zawarte w wydzielinach organizmu np: lizozym (obecny we łzach) i laktoferyna (obecna w ślinie, łzach, mleku kobiecym). W mechanizmy działania odporności nieswoistej zaangażowane są też liczne białka i komórki organizmu (jak np. granulocyty).
Na czym zatem polega odporność swoista?
Odporność swoista jest bardziej precyzyjna, powstaje w skutek kontaktu z konkretnym antygenem, wykorzystuje mechanizmy obronne skierowane przeciwko określonemu czynnikowi chorobotwórczemu. Nabywamy ją w sposób: naturalny, poprzez „zapamiętywanie” zwalczanych patogenów lub sztuczny - podczas szczepienia. W odporności swoistej podstawową rolę pełnią komórki układu immunologicznego: limfocyty B i T oraz przeciwciała.
Główną, ale nie jedyną rolą tego złożonego systemu białek, komórek, narządów i tkanek jest walka z atakującymi organizm drobnoustrojami. Układ odpornościowy bierze również udział w odróżnianiu komórek własnych od obcych oraz w walce z komórkami nowotworowymi.
Kiedy nasz układ odpornościowy jest szczególnie narażony na ataki z zewnątrz?
Organizm człowieka najbardziej narażony jest na działanie drobnoustrojów chorobotwórczych w okresie jesienno-zimowym oraz wiosennym. Niekorzystna pogoda, zmęczenie organizmu spowodowane adaptowaniem się do nowej pory roku, zmniejszona ilość światła słonecznego nie służą zdrowiu. Podatność na infekcje zwiększają także stres, stany zwiększonego napięcia nerwowego, przewlekłe zmęczenie, niezdrowa dieta i niedobór witamin.
Szczególnej troski wymaga także układ odpornościowy dzieci w wieku przedszkolnym. Związane to jest z przebywaniem w grupie rówieśniczej, gdzie dochodzi do bezpośredniego kontaktu z innymi, często już chorymi dziećmi. Dzieci chorują znacznie częściej niż dorośli, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni ukształtowany. Dopiero około 12 roku życia uzyskuje on tzw. dojrzałość i staje się w pełni wydolny tj. zdolny do szybkiego i skutecznego zwalczania bakterii, wirusów itp. Można powiedzieć, że do tego czasu organizm dziecka dopiero „uczy się” prawidłowo rozpoznawać bakterie i wirusy oraz skutecznie na nie reagować.
Zobacz również:
W jaki sposób można skutecznie wzmocnić odporność?
Podstawową naturalną metodą wzmacniania odporności jest stosowanie zróżnicowanej, bogatej w witaminy diety. Przykładem wartościowego pożywienia są ryby. Zawierają kwasy tłuszczowe omega 3 oraz duże ilości witaminy D. Dzięki temu nie tylko zmniejszają ewentualne stany zapalne w organizmie, ale też obniżają ciśnienie tętnicze krwi oraz mają działanie przeciwzakrzepowe.
Zwykło się także mówić, że czosnek jest „naturalnym antybiotykiem”. Jest w tym wiele prawdy - dowiedziono naukowo, że wykazuje on działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Zawarte w nim związki siarkowe pobudzają krwinki białe do eliminacji drobnoustrojów oraz obniżają stężenie glukozy we krwi.
Korzystne dla odporności jest również podawanie probiotyków, czyli żywych mikroorganizmów, poprawiających mikroflorę jelit. Wspierają mechanizmy odpowiedzi nieswoistej przez produkcje kwasu mlekowego i obniżanie pH przewodu pokarmowego. Wytwarzają też tzw: bakteriocyny, które hamują rozwój innych bakterii chorobotwórczych w świetle jelita.
Poza dietą duże znaczenie ma aktywność fizyczna, zwłaszcza na świeżym powietrzu. Należy także zwrócić uwagę na to, by nie przegrzewać organizmu, ani nie narażać go na wychłodzenie. Gwałtowne skoki temperatury sprzyjają przeziębieniom. W okresie zwiększonego ryzyka zachorowań należy unikać większych zbiorowisk ludzkich, gdzie łatwo o kontakt z czynnikiem chorobotwórczym
Wspomniała Pani wcześniej o probiotykach. Na czym polega budowanie odporności za ich pomocą?
Probiotyki to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Stosowanie bakterii probiotycznych jest jedną z naturalnych metod zwiększania odporności. Szczepy probiotyczne skracają czas ostrej biegunki wirusowej u dzieci, a także znajdują zastosowanie w biegunce poantybiotykowej, biegunkach podróżnych oraz w zakażeniach przewodu pokarmowego np.: bakterią Clostridium difficile wywołującą rzekomo błoniaste zapalenie jelit. Redukują wzdęcia, biegunki, bóle brzucha, zaparcia. Biorą udział w produkcji witamin B12, K, PP, kwasu foliowego. Obserwacje kliniczne potwierdzają zależność pomiędzy prawidłową mikroflorą jelitową a alergią i prowadzą do wniosku, że modulacja składu mikroflory jelitowej może być uznana za element pomagający zapobiegać alergii.
W jaki sposób dostarczać probiotyki do organizmu?
Naturalnym źródłem probiotyków są produkty mleczne, głównie jogurty, kefiry, maślanki i sery. W przypadku małych dzieci, które nie mogą spożywać tych pokarmów w dużej ilości, równie skuteczne są apteczne suplementy zawierające szczepy probiotyczne. W ich skład wchodzą dobrze przebadane drobnoustroje, identyczne z tymi, które występują w organizmie człowieka. Przykładowo preparat LactivBaby zawiera szczep Lactobacillus rhamnosus GG, którego dawka dzienna (10 kropli) zawiera nie mniej niż 1 miliard żywych kultur bakterii. Preparat może być stosowany nawet przez niemowlęta uczulone na białka mleka krowiego i chorych na celiakię, gdyż nie zawiera glutenu, mleka krowiego ani laktozy.
Kiedy szczególnie warto sięgnąć po probiotyki?
Stosowanie probiotyków wskazane jest w czasie antybiotykoterapii jako osłona przewodu pokarmowego. Pomagają one odbudować prawidłową florę jelitową, redukując znacznie ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej.
Zalecane są również w okresie rekonwalescencji po infekcjach w celu wzmocnienia naturalnych mechanizmów obronnych organizmu. Ponieważ probiotyki regulują perystaltykę jelit, stosowane są z powodzeniem w zaparciach, wzdęciach oraz wspomagająco w kolce niemowlęcej. Ich korzystny wpływ na mikroflorę jelitową powoduje, że probiotyki odgrywają ważną rolę osłonową w antybiotykoterapii. Dodatkowo poprzez zmniejszenie przepuszczalności śluzówki częściowo ograniczają wchłanianie alergenów mogących wywoływać uczulenie.
Czas przyjmowania probiotyków nie jest jednoznacznie określony. W przypadku antybiotykoterapii preparaty osłonowe powinny być podawane przez cały okres zażywania antybiotyków oraz kilka dni po skończeniu kuracji antybiotykowej.
W jaki sposób można zdiagnozować obniżoną odporność? Jakie są tego objawy? Kto pomoże pacjentowi w takiej sytuacji?
By zdiagnozować stan obniżonej odporności wykonuje się specjalistyczne badania laboratoryjne, podczas których ocenia się jakościowo i ilościowo poszczególne składowe układu immunologicznego. Objawy stanu obniżonej odporności są niecharakterystyczne. Najczęściej jest to zwiększona podatność na infekcje. Obserwujemy wówczas nawracające lub przedłużające się zakażenia, biegunki, zaburzenia wchłaniania, niedożywienie. W przypadku znacznego spadku odporności mogą występować także tzw. zakażenia oportunistyczne. Są to zakażenia wywoływane własną florą bakteryjną, która w przypadku w pełni sprawnego układu immunologicznego nie jest szkodliwa. Pacjent z podejrzeniem obniżonej odporności powinien zwrócić się do lekarza pierwszego kontaktu lub w przypadku dzieci - pediatry. Dalszą diagnostyką zaburzeń odporności zajmuje się immunolog.
Komentarze do: Odporność w wielu odsłonach - metody naturalne i probiotyki (1)
Jestem za
1My stosujemy i naturalne metody i probiotyk (a raczej synbiotyk acidolac). Pomaga, już dawno nikt nie chorował. Cieszy mnie to szczególnie ze względu na dzieci, chore dziecko to nic przyjemnego... pokaż całość