Otępienie

Otępienie jest to choroba, która atakuje głównie starsze osoby. Najczęściej są to osoby około 80. roku życia, jednak zdarzają się przypadki, że choroba może zaatakować nawet po 60. roku życia. Nazywana jest również demencją.

Czym jest otępienie?

Otępienie jest to powolna utrata wielu najważniejszych funkcji życiowych, takich jak pamięć, inteligencja lub zdolności manualne. Choroba może być samoistna, czyli niezwiązana z żadną inną. Wtedy następuje stopniowy rozwój tej choroby, która powoduje, że chory po dłuższym czasie nie jest w stanie funkcjonować samodzielnie, a nawet wymaga opieki 24 godziny na dobę. W takich sytuacjach oddawany jest do specjalnych domów opieki, ponieważ w wielu przypadkach rodzina nie jest w stanie zagwarantować takiej opieki. Choroba może również następować z wielu przyczyn lub rozwijać się wraz z innymi schorzeniami.

Przykładem może być Alzheimer, tyle, że w tym przypadku wyleczenie jest niemożliwe. Jedynie, można opóźnić chorobę o czas 6 -12 miesięcy. W innych przypadkach, gdzie wywołana może zostać przez na przykład alkoholizm czy przedawkowanie leków, może ustąpić nawet zaraz po odstawieniu czynnika wywołującego objawy. Demencja, to nie choroba umysłowa, ponieważ pacjenci zazwyczaj przed zachorowaniem byli zdrowymi osobami, którzy nie mieli problemów z pamięcią, myśleniem czy wykonywaniem podstawowych czynności. Upośledza ona jednak te czynniki, powodując również przy tym wiele problemów na tle emocjonalnym. Chorzy, tracą chęć do życia i bardzo często popadają w depresję.

Przyczyny otępienia

Przyczyny demencji są bardzo różnorodne. Jest wiele czynników, które mogą powodować problemy z pamięcią i inteligencją. Część z nich nie jest bardzo niebezpieczna, a pełne wyleczenie jest możliwe bez większych konsekwencji. Inne powodować mogą trwałe uszkodzenia, a leczenie może nie przynieść oczekiwanych rezultatów.

Wyleczalne przyczyny otępienia:

Brak witaminy B12 - bardzo ważna witamina w organizmie człowieka, która odpowiada właśnie za pamięć, koncentrację i krążenie krwi. Przyczyną może być również brak innych witamin, jednak najczęściej spotyka się właśnie brak witaminy B12.

• Leki - nadużywanie lekarstw może powodować objawy otępienia. Najbardziej przyczyniają się do tego leki wpływające na układ nerwowy.
• Alkohol - wiadomo, że alkohol negatywnie wpływa na pamięć, koncentrację i inteligencję. U osób starszych może objawiać się również w postaci dezorientacji i bezwładu. Zaprzestanie spożywania alkoholu bardzo często już w krótkim czasie powoduje ustąpienie objawów.
• Depresja - objawy są również związane z otępieniem. Występuje w nich dezorientacja, wahania nastroju czy problemy z pamięcią. Bardzo ważna jest szybka interwencja, nim depresja pogłębi się, ponieważ możliwe jest również szybkie wyleczenie.
• Guz mózgu - można usunąć go operacyjnie. Może być przyczyną wystąpienia objawów charakterystycznych dla otępienia.

Niewyleczalne przyczyny otępienia:

• Choroba Alzheimera – jest to choroba, w której ponad połowa chorych ma objawy otępienia. Niestety nie jest ona wyleczalna. Zdarza się, że jest również dziedziczna. Powoduje ona obumieranie komórek mózgu oraz zmniejszenie jego obwodu. Co z kolei przyczynia się do utraty inteligencji, pamięci, zdolności manualnych i prowadzi do całkowitego paraliżu chorego.
• Parkinson – w przypadku tej choroby, objawy otępienia pojawiają się dopiero po jakimś czasie, a sam parkinsonizm jest chorobą główną, która powoduje właśnie pojawienie się takich objawów. Do innych niewyleczalnych chorób powiązanych z otępieniem zaliczyć można na przykład otępienie naczyniowe, zespół Wernickego-Korsakowa czy chorobę Creutzfeldta-Jakoba.

Objawy otępienia

Przebieg choroby jest bardzo różnorodny, tak samo jak różne są jej przyczyny. Jednak objawy mogą być bardzo charakterystyczne i w wielu przypadkach niemalże, takie same, choć mogą różnić się tempem rozwoju. Czasami, choroba rozwija się nawet 10 lat. Pierwszym objawem demencji może być utrata pamięci krótkotrwałej. Charakteryzuje się ona, zapominaniem wydarzeń sprzed kilku lub kilkunastu godzin. Nie powoduje jednak to utraty pamięci z wydarzeń sprzed kilku lat, ani komplikacji związanych ze świadomością. Jednak, takie objawy mogą powodować pogorszenie stanu emocjonalnego chorego. Ponieważ w momencie, kiedy chory zaczyna analizować swój stan i zdaje sobie sprawę z tego, co go dotyka, może odczuwać dużą frustrację i smutek. To z kolei prowadzić może do depresji. Dlatego, bardzo ważna jest szybka interwencja, czyli wizyta u lekarza. Otępienie jest bardzo niebezpieczne i bardzo szkodliwe dla starszej osoby. Nieleczona, może prowadzić w konsekwencji do utraty pamięci oraz świadomości swojej choroby. Dla pacjenta może być to korzystne, ale dla rodziny będzie to ogromny problem. Szybka interwencja, może zdiagnozować rodzaj otępienia i umożliwić leczenie. Jeśli jest to rodzaj uleczalny, chory wróci do normalnego stanu zdrowia, a rodzina będzie spokojna o niego. H3 Utrata pamięci krótkotrwałej

o wystąpieniu pierwszych objawów, czyli utraty pamięci krótkotrwałej u chorego można zaobserwować szereg innych zachowań, które mogą być objawami demencji. Osoba coraz częściej popada w stan irytacji, bardzo łatwo jest doprowadzić ją do płaczu. Wydawać może się również roztargniony, a każda próba rozmowy z nim może kończyć się kłótniami i niezadowoleniem ze strony chorego. Również odczuwalne mogą być coraz rzadsze próby kontaktu ze strony osoby chorej, ponieważ choroba zaburza również stan emocjonalny, co powoduje niechęć do utrzymywania kontaktów i uczestniczenia w życiu publicznym.

Zmęczenie

Najbardziej przy tym wszystkim charakterystyczne będzie zmęczenie takiej osoby, która wykazywać będzie brak jakichkolwiek chęci na wiele czynności, nawet dbania o higienę osobistą. Taki rodzaj objawów, utraty krótkotrwałej połączonej z nadmiernym zmęczeniem, może być bardzo niebezpieczne dla chorego. Na przykład jest w stanie zapomnieć o włączonej kuchence. Dlatego, bardzo ważna jest opieka ze strony rodziny lub wynajęcie specjalnej pomocy domowej. Oczywiście mowa tutaj o ludziach mieszkających samotnie. Osoby, które żyją pod jednym dachem z rodziną mają zdecydowanie lepszą sytuację, ponieważ ich objawy mogą zostać wykryte już we wczesnym stadium.

Zaburzenia mowy i paraliż ciała

W ostatnim etapie rozwoju choroby, objawy stają się już bardzo poważne. Doprowadzić mogą one do paraliżu całego ciała, nawet mowy, która będzie niezrozumiała. Funkcje manualne będą ograniczone do minimum, a wszystkie ruchy nieskoordynowane. Jedyną pomocą dla chorego w tak zaawansowanym stadium jest pomoc medyczna 24 godziny na dobę. Najlepszym rozwiązaniem są specjalne ośrodki, które zajmują się opieką takich osób. Taki stan, objawia się zazwyczaj w nieodwracalnych przyczynach choroby, więc rodzina jest już wcześniej świadoma tego, co może czekać chorego.

Zapobieganie chorobom umysłowym

Nie każdym przypadkom da się zapobiec całkowicie, zwłaszcza Alzheimerowi, który jest jedną z najniebezpieczniejszych odmian schorzeń na tle umysłowym. Jednak istnieją metody, dzięki którym można w całkowicie lub w dużej mierze zapobiec chorobom umysłowym. Najważniejsza jest aktywność fizyczna. Aktywność umysłowa i fizyczna są uzależnione od siebie. Im ktoś jest aktywniejszy fizycznie, tym lepiej jest mu się koncentrować i pracować umysłowo. Korzysta na tym również oczywiście pamięć i inteligencja. Ćwiczenia muszą być jednak dopasowane do wieku oraz stanu zdrowia. U jednych może być to siłownia, jazda na rowerze czy bieganie. U innych po prostu szybki marsz i ćwiczenia w zaciszu domowym. Wszystko to jest sprawą indywidualną. Kolejną bardzo ważną sprawą jest dieta, która powinna być bogata w witaminy i minerały. Zwłaszcza witaminę B12, której brak powodować może wystąpienie otępienia. Z diety należy wyeliminować używki takie jak alkohol i papierosy, a kawę ograniczyć do minimum. Ponieważ są one czynnikami wywołującymi otępienie. Warto ograniczyć również fast foody i słodycze, a zastąpić je owocami i warzywami. W przypadku przyjmowania jakichkolwiek leków, ważne są systematyczne wizyty u lekarza i konsultacja przed każdym przyjmowaniem nowych lekarstw.

Leczenie demencji

Najważniejsze to znaleźć przyczynę otępienia. Tak jak było to już omawiane, w części przypadków wystarczy wyeliminować czynniki powodujące chorobę, czyli na przykład alkohol lub lekarstwa. W innych potrzebne będzie również leczenie wspomagające farmaceutykami. W każdym przypadku jednak ważne są specjalne ćwiczenia zarówno fizyczne jak i umysłowe. Dla osób, które obawiają się zachorowania na otępienie, dobrym ćwiczeniem umysłowym jest krzyżówka lub układanie puzzli.

W jeszcze innych przypadkach, leczenie może być stosowane tylko dla opóźnienia choroby. W przypadku Alzheimera, możliwe jest opóźnienie jej postępu nawet od 6 do 12 miesięcy, jednak całkowite wyleczenie jest niemożliwe. Zazwyczaj przepisywana jest również specjalna dieta, bogata w witaminy i minerały.

Autor: Damian Nowaczek