Pierwsza pomoc w przypadkach złamań kończyn dolnych
Do uszkodzenia kończyn dolnych dochodzi niezwykle często zarówno u osób młodych, jak i nieco starszych. Do urazów tego typu możemy zaliczyć złamania, przemieszczenia, naciągnięcia i zwichnięcia. W każdym z tych przypadków należy wiedzieć, jak postępować, aby unieruchomić uszkodzone miejsce i nie wyrządzić poszkodowanemu dodatkowej krzywdy.
Uszkodzenia kończyn dolnych mogą wystąpić w wielu miejscach począwszy od stawu biodrowego do palców u nóg. Najczęściej powstają w wyniku urazu mechanicznego. Stwierdza się je wówczas, gdy urazowi towarzyszy przeszywający ból i patologiczna ruchomość, zasinienie i obrzęk. Niezależnie jednak od tego, z którym z rodzajów uszkodzeń mamy do czynienia, postępowanie w ramach pierwszej pomocy jest jednakowe, a jej znajomość niezbędna każdemu.
Uszkodzenia biodra i uda
Złamania szyjki kości udowej w stawie biodrowym są nierzadką przypadłością u ludzi starszych. Częściej występują u kobiet, ponieważ to ich kości z wiekiem stają się bardziej kruche i porowate. Urazy tego typu mogą być uszkodzeniem bez przemieszczenia i w większości przypadków poszkodowany może normalnie chodzić przed stwierdzeniem złamania. Bardzo poważne może być złamanie trzonu kości udowej. Wiąże się z silnym krwotokiem wewnętrznym i wymaga działania znacznej siły.
Złamanie w okolicy części udowej stwierdzamy, gdy odczuwamy ból w miejscu uszkodzenia, nie możemy się ruszać i zauważamy objawy wstrząsu pourazowego. Charakterystyczne w tych przypadkach jest również wykręcenie stopy i kolana na zewnątrz oraz uczucie skrócenia uda (mięśnie ciągną złamane kości do siebie).
Postępowanie w obu przypadkach ma na celu przede wszystkim unieruchomić złamaną kończynę, a także zapewnić natychmiastowe przewiezienie poszkodowanego do szpitala. W pierwszej kolejności należy położyć cierpiącego i zastosować wyciąg na kostkę (pociągnij kostkę mocno i zdecydowanie w kierunku od kolana) naciągając ją w osi kończyny. Trzeba wezwać karetkę pogotowia ratunkowego, jednak do czasu jej przybycia musimy dołożyć wszelkich starań, aby złagodzić objawy wstrząsu, tj. okryć poszkodowanego izolując od zimna. Kończynę uszkodzoną należy przywiązać do zdrowej, aby w ten sposób stworzyć szynę. W tym celu obwiązujemy dwa bandaże w miejscach poniżej kolana i poniżej złamania.
Zobacz również:
Uszkodzenia stawu kolanowegoStaw kolanowy jest najbardziej skomplikowaną strukturą mechaniczna ludzkiego organizmu. Jest mocnym stawem zawiasowym łączącym kość udową z goleniem. Podstawową rolą stawu kolanowego jest umożliwienie zginania i prostowania, ale możliwe są również ruchy rotacyjne - nieznaczne ruchy obrotowe goleni. Mięśnie i wiązadła wprawiają kolano w ruch, rzepka jest kością chroniącą kolano od strony przedniej. Każdego z tych elementów stawu kolanowego może dotyczyć uszkodzenie powstałe na skutek gwałtownego wykręcenia, naciągnięcia lub ciosu.
Naszym celem ratunkowym jest zabezpieczyć kolano w najwygodniejszej dla niego pozycji. Musimy owinąć staw dookoła miękką podkładką i ostrożnie ją zabandażować. Należy pamiętać, aby nie prostować kolana na siłę- przemieszczona chrząstka lub krwawienie wewnętrzne mogą to uniemożliwiać. Poszkodowany nie może się poruszać!
Uszkodzenie podudzia
Podudzie składa się z dwóch kości: piszczelowej i strzałkowej. Ta druga jest cieńsza i może zostać złamana podczas wykręcenia i zwichnięcia kostki. Złamania kości piszczelowej występuje zwykle na skutek mocnego ciosu, więc przy urazie kostki zostaje ona nienaruszona- poszkodowany może chodzić nie zdając sobie sprawy z możliwego złamania.
Rozpoznanie złamania ułatwią nam: występowanie miejscowego bólu, brak zdolności ruchu, obrzęk, zasinienie, a na skutek złamania otwartego pojawi się rana.
Podobnie jak w innych przypadkach, tak i w tym musimy usztywnić złamany goleń i postępujemy tu podobnie jak w przypadku złamania udowej. Musimy przywiązać nogę uszkodzoną do sztywnego elementu (deska, kij), a gdy nie mamy pod ręką nic takiego, do zdrowej. Bandaże umieszczamy w miejscach poniżej kolan i kostek. Jeśli złamanie wystąpiło w okolicy stawu, wówczas bandaże mocujemy poniżej i powyżej miejsca złamania.
Uszkodzenie kostki
Złamania kostek są najczęstszymi jakie stwierdza się u ludzi. Powstają podczas chodzenia, biegania, skakania i upadków. Jeżeli ból związany z uszkodzeniem staje się na uciążliwy, uniemożliwia chodzenie, a przy tym kostka jest opuchnięta, wtedy możemy mieć do czynienia ze złamaniem. Zawiadamiamy pomoc medyczną o wypadku, lecz przed udzieleniem poszkodowanemu profesjonalnej opieki, musimy załagodzić ból i zmniejszyć obrzęk. Należy ochłodzić kostkę kojącym okładem z lodu, a także zabezpieczyć (usztywnić w sposób podobny jak w przypadku wcześniejszych złamań).
Uszkodzenie stopy
Złamanie stopy dotyczy wielu małych kości stopy, które w większości przypadków ulegają zmiażdżeniu. Są to złamania bardzo niebezpieczne, przeważnie leczy się je operacyjnie, jednak te nieprzemieszczone można próbować leczyć zachowawczo lub zabezpieczyć gipsem. Złamania łatwo rozpoznać zauważając oprócz bólu mocne zsinienie palców i obrzęk. W tym przypadku nie jesteśmy w stanie zrobić wiele. Możemy jednak zredukować opuchliznę lodem lub innym zimnym okładem.
Niezależnie od rodzaju kończyny, zalecamy w każdym przypadku położyć ją nieco ponad poziomem serca, co zmniejszy szybkość nastania obrzęku. Kiedy pojawi się krwawienie, należy zatamować je, naciskając ranę sterylnym bandażem lub czystym materiałem. Pamiętajmy również, aby nie wpadać w panikę- już sam wypadek jest wystarczającym stresem dla poszkodowanego.
Udzielenie pierwszej pomocy w wypadkach wszelkich złamań jest wiedzą elementarną, która może przydać się w sytuacjach, kiedy najmniej się tego spodziewamy.
Autor:
Agnieszka Augustowska
Komentarze do: Pierwsza pomoc w przypadkach złamań kończyn dolnych