Po złym cholesterolu, ultrazły cholesterol!

Zmodyfikowana postać cholesterolu (MG-LDL) została zidentyfikowana i nazwana "ultrazłym cholesterolem", ze względu ogromne zagrożenia z nią się wiążące. Cholesterol ten jest w rzeczywistości oskarżany o to, iż z niezwykłą łatwością zatyka tętnice oraz jest przyczyną poważnych chorób sercowo-naczyniowych u osób starszych albo cierpiących na cukrzycę.

Znaliśmy już dobry cholesterol HDL (z języka angielskiego high density lipoprotein) oraz zły cholesterol LDL (z języka angielskiego low density lipoprotein). Od tej pory znamy również ultrazły cholesterol!

Mechanizm działania tej cząsteczki tłuszczowej, świeżo zidentyfikowanej, właśnie został poznany przez zespół naukowców w Uniwersytetu w Warwick, który odkrył związek między jej obecnością a zwiększeniem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych na łonie niektórych populacji.

Ultrazły cholestrol jest niczym innym, jak złym cholesterolem LDL, ale lekko zmodyfikowanym. Nieco więcej niż prosta molekuła tłuszczowa, LDL, pochodzący z produkcji VLDL (z języka angielskiego very low density lipoprotein) przez wątrobę, odpowiada całości zgromadzonych lipoprotein (czyli protein związanych z tłuszczami), transportujących w organizmie cholesterol do tych komórek, które tego potrzebują (przede wszystkim, do produkcji błony komórkowej albo do produkji hormonów steroidowych).

Jeśli cholesterolu LDL jest za dużo w krążeniu krwi, może się on wtedy akumulować bezpośrednio na ściankach naczyń krwionośnych i w ten sposób tworzyć niebezpieczne płytki, które są przyczyną ciężkich problemów sercowo-naczyniowych.

Ryzyko dla osób starszych oraz osób chorujących na cukrzycę

Poza tym pierwszym zagrożeniem, cholesterol LDL może się przekształcać w postać o wiele bardziej niebezpieczną. Oto nasz ultrazły cholesterol.

Aby do tego doszło, musi być on glikowany - a więc musi być do niego dodany cukier – przez niebezpieczny produkt pochodny metabolizmu: metyloglioksal. Cukier ten (który odpowiada postaci aldehydu kwasu pirogronowego) generalnie jest bardzo szybko eliminowany przez organizm, ale stwierdzany jest w większych ilościach u osób dotkniętych cukrzycą typu 2 oraz u osób starszych.

U tych ludzi, metyloglioksal może skutecznie przytwierdzić się do pozostałości argininy lipoprotein zawartych w cząsteczkach złego cholesterolu, aby stworzyć methylglyoxal-low density lipoprotein, nazywany również MG-LDL.

Aby się dowiedzieć więcej na temat jego potencjału tworzenia płytek i zatykania tętnic, badacze finansowani przez British Heart Foundation odtworzyli tę cząsteczkę in vitro na podstawie cząstek cholesterolu LDL wyciągniętych od pacjentów; do cząsteczek tych sztucznie dodano metyloglioksal.

Ich właściwości biochemiczne oraz ich potencjalne interakcje z innymi składnikami biologicznymi następnie zostały przeanalizowane szczegółowo. To w ten sposób naukowcom udało się stwierdzić zmianę w kształcie cząsteczek LDL, które stały się mniejsze i bardziej zbite w następstwie glikacji.

In vitro, czyli w hodowli komórkowej w laboratorium, te cząsteczki MG-LDL wydają się bardziej zdolne do gromadzenia się między sobą i o wiele łatwiej przytwierdzają się niż cząsteczki cholesterolu LDL niezmodyfikowane na stworzonych powierzchniach proteoglikanów. In vivo, te cząsteczki pokazują również swoje większe właściwości przytwierdzania się do ścianek tętnic u szczurów.

Nowe leczenie antycholesterolowe?

Właściwości te zdają się wynikać z modyfikacji globalnej struktury cząsteczek cholesterolu LDL, z powodu obecności metyloglioksalu, tam gdzie inne struktury molekularne są wyrażone na powierzchni sfery. Odpowiadając dziedzinie proteinowej wiązań proteoglikanowych, te regiony nowo powstałe, są aktywowane i pozwalają cząsteczkom na skuteczniejsze przytwierdzanie się do ścianek tętnic, częściowo utworzonych z proteoglikanów.

Odkrycie to, opublikowane w przeglądzie Diabetes, pozwala zrozumieć, w jaki sposób MG-LDL uczestniczą w zwiększaniu poziomu ryzyka zawału serca oraz incydentu naczyniowo-mózgowego u ludzi chorych na cukrzycę typu 2 i u osób starszych.

Pozwalają one również i przede wszystkim wyobrazić sobie nowe terapie, które obiorą na cel te cząsteczki MG-LDL, albo zahamują ich powstawanie.