Podwójny przeszczep świńskiej trzustki w leczeniu cukrzycy

Przetestowano z sukcesem nową technikę przeszczepu wysepek trzustkowych pochodzących od świni. Technika przeszczepu ma dwa etapy i ma służyć leczeniu cukrzycy typu 1. Testy były wykonane na szczurach, a ich wyniki czynią bezużetycznymi nawet leki immunosupresyjne. Cukrzyca typu 1, wywoływana przez niedobór insuliny, powoduje wzrost poziomu glukozy we krwi. Chorobę można leczyć różnymi sposobami.

Najczęściej stosowanym, ale też i najbardziej uciążliwym, jest kontrolowanie glikemii i wstrzykiwanie sobie dawki insuliny, w zależności od potrzeb, nawet kilka razy dziennie. Innym rozwiązeniem jest przeszczep trzustki: insulina jest regulowana naturalnie, ale właśnie ten organ należy chronić przed odrzutem ze strony układu obronnego, przyjmując leki immunosupresyjne każdego dnia. Takie rozwiązanie może być zaproponowane jedynie osobom w bardzo dobrej formie, ale też, jakby nie było, narządy ludzkie do przeszczepu są bardzo rzadkie.

Ostanie rozwiązanie: ksenoprzeszczep, czyli przeszczep między różnymi gatunkami, transplantacja między osobnikami z różnych gatunków. Trzustka zwierzęca, trzustka świni, jest dużo bardziej dostępna, ale a priori równie podatna na odrzuty ze strony układu odpornościowego.

Ale nowa publikacja w dzienniku American Journal of Pathology opisuje technikę ksenoprzeszczepu w pewnym stopniu rewolucyjną: leki immunosupresyjne być może nie będą już potrzebne. W każdym razie, wykazali to naukowcy na szczurze laboratoryjnym, chorującym na cukrzycę typu 1.

Naukowcy ze Szkoły Medycznej na Uniwerytecie Waszyngtona w Saint-Louis zapoczątkowali technikę przeszczepu trzustki przebiegającą w dwóch etapach. Pierwszy etap polega na implantacji komórek trzustkowych embrionalnych u szczurów chorujących na cukrzycę. Komórki pochodzą od jedynie 28-dniowego embrionu świni. Podczas gdy chore szczury były niezdolne do syntezowania insuliny i miały poziom glukozy we krwi bardzo wysoki, komórki trzustkowe, które się rozwijały, zaczęły syntezować insulinę i obniżać poziom glukozy.

Drugi etap nowej techniki zaczął się osiem tygodni później. Wysepki trzustkowe, pochodzące od dorosłej świni, zostały przeszczepione szczurom, które wcześniej były poddane terapii komórkowej. Po dwunastu tygodniach, a nawet w ciągu kolejnych miesięcy, szczury, które przeszły obydwie interwencje, wydają się być wyleczone z cukrzycy: poziom glukozy, marker prawidłowej produkcji insuliny, był normalny.

Ta metoda w dwóch etapach okazała się podwójnie skuteczna, w porówniu do każdego z dwóch etapów testowanych oddzielnie. Szczury, które przeszły jedynie implantację świńskich embrionalnych komórek trzustkowych, miały ciągle zbyt wysoką glikemię. Szczury, którym przeszczepiono jedynie wysepki trzustkowe pochodzące od dorosłego osobnika świni, odrzuciły przeszczep.

Świńskie embrionalne komórki trzustkowe pozwoliły więc przygotować szczury do przyjęcia przyszłego przeszczepu. Komórki w stadium rozwoju pozwoliły w jakiś sposób przyzwyczaić sysyem obronny szczura, który teraz może tolerować przeszczep pochodzący od tego samego dawcy.

Ta publikacja jest pierwszą taką publikacją, która wykazuje skuteczność przeszczepu wysepek trzustkowych na dłuższą metę, bez potrzeby włączania w terapię immunosupresantów. Badacze zajęli się teraz wykonywaniem tych samych doświadczeń na ssakach naczelnych. W poprzednich próbach, naukowcy wykazali, że implantacja u szczurów większej liczby świńskich embrionalnych komórek trzustkowych zmniejszyła wystarczająco poziom glukozy, co nie znaczy, że musi to prowadzić do takich samych rezultatów u naczelnych.

Jeśli tym razem naukowcy potwierdzą swoje prace na zwierzęciu bliższym Człowiekowi, przeszczep wysepek trzuskowych pochodzących od świni, bez konieczności stosowania uciążliwej i ryzykownej terapii lekami immunosupresyjnymi, nie będzie już więcej niedostępny. Trzeba jedynie przyzwyczaić się do tej myśli...