Pogoda może faktycznie wpływać na bóle stawów

Holenderscy badacze, na przestrzeni ostatnich dwóch lat, przeprowadzili badanie na ludziach z zwyrodnieniowym bólem stawu biodrowego, śledząc przy tym poziom bólu względem pogody.

Przyjrzeli się poziomowi bólu opisanemu w poprzednich badaniach dotyczących zapalenia stawów, a następnie porównali je z zapisami warunków pogodowych z każdego dnia.

Okazało się że bóle uczestników badania były trochę większe niż zazwyczaj i ich stawy lekko sztywniały, gdy wzrastał poziom wilgotności  i ciśnienia atmosferycznego.

„To coś, na co pacjenci skarżą się cały czas”, powiedziała dr Patience White dla Reuters Health. Jest ona reumatologiem i wiceprezesem ds. polityki w zakresie zdrowia publicznego i rzecznikiem Fundacji Artretyzmu, jednak w żaden sposób nie brała ona udziału w badaniu.
Choroba zwyrodnieniowa stawów dotyka około 27 milionów Amerykanów. Typowe czynniki ryzyka dla tej choroby to starzenie się, otyłość, wcześniejsze urazy stawów, nadużywania, słabe mięśnie i genetyka.

Dr White mówi, że często ma do czynienia z pacjentami, którzy mówią, że są bardzo wrażliwi na zmiany pogodowe.

Według zespołu badawczego, prowadzonego przez Desirée Dorleijn z Centrum Medycznego w Rotterdamie na Uniwersytecie Erasmus (Erasmus MC University Medical Center Rotterdam), ponad 60 procent pacjentów z zapaleniem kości i stawów twierdzi, że warunki pogodowe, takie jak opady deszczu, ciśnienie atmosferyczne i temperatura mają wpływ na ich bóle i zesztywnienia stawów.
Wcześniejsze badania, których celem było odnalezienie powiązania z pogodą, przyniosły sprzeczne wyniki, więc Dorlejin i jej koledzy przyjrzeli się doniesieniom dotyczącym bólu bioder i ich funkcjonowaniu w przypadku 222 pacjentów dotkniętych chorobą zwyrodnieniową stawów, którzy brali udział w badaniu dotyczącym siarczanu glukozaminy. Pacjenci uczestniczący w badaniu wypełniali specjalnie przygotowany kwestionariusz raz na trzy miesiące przez okres dwóch lat, w tym kwestionariusz WOMAC (Western Ontario and McMasters Univeristy Arthritis Index), który jest skalą samooceny bólu i funkcjonalności stawów. Zakres skali WOMAC to od 0 do 100, gdzie 0 oznacza całkowity brak bólu.

Badacze zebrali prognozy pogody z dni, w których pacjenci wypełniali kwestionariusze. Informacje zebrane z Królewskiego Holenderskiego Instytut Meteorologicznego zawierały średnią temperaturę, prędkość wiatru, godziny nasłoneczniania, opady deszczu, wilgotność i ciśnienie barometryczne.

Pacjenci, którzy przeszli operacje zapalenia stawów, w trakcie badania zostali odrzuceni, tak więc całe dwuletnie badanie ukończyło 188 uczestników. Około 70% uczestników to kobiety ze średnią wieku 63 lata. Średnia wg WOMAC wynosiła 23.1 dla bólu i 35.1 dla funkcjonalności stawów. Wyniki te nieznacznie się poprawiły – każdy o około 2 punkty – w trakcie całego badania.

Kiedy badacze porównali warunki pogodowe z wynikami bólu i funkcjonalności, odkryli, że wyniki bólu pogarszały się o 1 punkt z każdym 10-cio procentowym wzrostem wilgotności. Natomiast wyniki funkcjonalności pogarszały się o 1 punkt z każdym wzrostem ciśnienia barometrycznego o 10 hektopascali.

Zespół dr Dorlejin napisał do czasopisma Pain, że zmiany te powinny być uznane za „istotne klinicznie” i muszą wpłynąć na skale WOMAC o co najmniej 10 punktów. Ponieważ różnice w wilgotności i ciśnienia barometrycznego są ograniczone, mogą uwzględnić zmiany od 5 do 6 punktów WOMAC.

White powiedział że, zgadza się z tym że wymagana jest 10 punktowa zmiana, która jest znacząca dla akceptacji wyników w skali WOMAC. Co oczywiście nie znaczy, że doświadczany przez pacjentów ból nie był prawdziwy. Oprócz niewielkich rozmiarów badania miało ono jeszcze inne ograniczenia. Na przykład pacjenci nie mieli bardzo ostrych bólów zapalnych i ból był tylko w jednym stawie. Mimo to White uważa, że były to dobre badania. Zrobili wszystko, co mogli i odnaleźli małą, ale istotną rzecz, którą można ulepszyć przyszłą ocenę WOMAC. Ale, jak powiedziała, tylko dlatego, że wyniki nie wpłynęły istotnie na statystyki ważne z punktu widzenia badaczy, to mogą być one bardzo istotne z punktu widzenia pacjentów cierpiących na zapalenie stawów i kości.

Bartłomiej Kapliński