Pomoc psychologiczna i odpowiednio zbilansowana dieta mogą pomóc dzieciom z atopowym zapaleniem skóry

We wtorek, 13 listopada, odbyła się trzecia i zarazem ostatnia konferencja w projekcie Halo! ATOPIA. Do tej pory przyglądaliśmy się AZS z perspektywy dermatologii, alergologii, immunologii i pediatrii. Podczas ostatniego spotkania swój punkt widzenia zaprezentowali psycholodzy i dietetycy.

Spotkanie rozpoczęła jak zwykle prezes Fundacji Alabaster Monika Wyrzykowska, przypominając, że już w grudniu ukaże się publikacja podsumowująca wiedzę i doświadczenia zebrane podczas projektu Halo! ATOPIA.

Wprowadzeniem do części psychologicznej był wykład prof. nadzw. dr hab. Anny Zalewskiej-Janowskiej z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, założycielki pierwszego na świecie Zakładu Psychodermatologii. Prof. Zalewska-Janowska z wyjątkowym poczuciem humoru wprowadzała uczestników w zagadnienia związane z opieką psychodermatologiczną. 

Psychodermatologia – nauka z pogranicza dermatologii, psychologii, psychiatrii i medycyny estetycznej – dzięki interdyscyplinarnej współpracy zespołu specjalistów pomaga w leczeniu pacjentów z przewlekłymi chorobami skóry.
Psychodermatologia jest inaczej nazywana neurobiologią skóry, ponieważ skóra i układ nerwowy mają ze sobą zaskakująco wiele wspólnego. Dlatego psychika pacjentów chorujących dermatologicznie, również powinna być przedmiotem troski lekarza.

Pani profesor mówiła również o bardzo ważnej roli odpowiednio przebiegającej komunikacji na linii lekarz-pacjent. Dowodziła, że dla wszystkich korzystne jest  traktowanie pacjentów nie jako kolejne „przypadki”, ale tak, jak na to zasługują - jako konkretne, wyjątkowe osoby. Pani profesor wskazywała na wiele problemów w komunikacji utrudniających proces leczenia.

Wykład pani profesor był tak fascynujący dla mnie, jakby znała moje życie od dzieciństwa. - powiedziała uczestniczka konferencji, chorująca na AZS „od zawsze”.

Psycholog, mgr Aleksandra Banasiewicz-Tenerowicz, w swoim wystąpieniu przywołała szereg badań amerykańskich dotyczących funkcjonowania dzieci, młodzieży i osób dorosłych z AZS. Badania dowiodły między innymi, że AZS przekłada się na emocjonalne życie pacjentów, a swędzące zmiany są powodem rozdrażnienia, nadpobudliwości, problemów z koncentracją i snem. W pilotażowych badaniach mgr Banasiewicz-Tenerowicz okazało się, że wiedza dotycząca AZS i umiejętności radzenia sobie z chorobą dziecka u ojców obniżają poziom stresu u małych atopików, co wpływa na złagodzenie przebiegu choroby.

Z kolei psychoterapeutka Katarzyna Wyrzykowska swoją prezentację poświęciła  rodzicom dzieci z AZS, którzy mają tendencje do zapominania o sobie. Sugerowała istotność i potwierdzony pozytywny wpływ grup samopomocowych, apelowała o znalezienie czasu tylko dla siebie, choćby na 15 minut dziennie. Spokojny, dbający o siebie rodzic, będzie mógł  lepiej zadbać o dziecko, a frustracja rodzica może podwyższać poziom stresu u dziecka.  Po tym wystąpieniu chętni uczestnicy mogli wziąć udział w warsztatach relaksacyjnych, prowadzonych przez Katarzynę Wyrzykowską.

W drugiej części konferencji rozmawialiśmy o roli diety w leczeniu AZS.

Bywam na bardzo wielu konferencjach, ale tak naprawdę na niewielu jest poruszony temat atopii. Teraz, z roku na rok, zgłasza się do mnie coraz więcej rodziców dzieci z AZS. Dziecko jest diagnozowane, wprowadzona zostaje specjalna dieta, ale rodzice, szczególnie z małych  miast, nie mając kontaktu z kimś, kto by doradził, co to dziecko dalej może jeść, w jakiej kolejności wprowadzać nowe produkty, sobie nie radzą. Obserwuję braki w edukacji rodziców, brak umiejętności konsekwentnego przestrzegania diety eliminacyjnej. - powiedziała jedna z uczestniczek konferencji, dietetyczka.

Mgr Bożena Kropka, dietetyk i promotor zdrowia, opowiedziała o roli diety w walce z alergią. Szczególnie istotne było zalecenie odżywiania się podobnie jak nasi przodkowie, a także zwrócenie uwagi na wyeliminowanie z diety atopików produktów zawierających histaminę lub powodujących jej uwolnienie, takich jak m. in.: dojrzewające sery, wędliny, kapusta kiszona, łosoś, tuńczyk, szpinak, pomidory, truskawki, banany, czekolada, kakao. Unikanie tych pokarmów może spowodować rzadszą konieczność sięgania po leki antyhistaminowe.

Ostatnie wystąpienie, mgr inż. Joanny Żółkowskiej, dietetyka, było poświęcone diecie eliminacyjnej w AZS. Mgr inż. Żółkowska podkreślała, że dieta eliminacyjna, zalecana w przypadku alergii pokarmowej, jest dietą czasową i że należy taką dietę właściwie zbilansować, ponieważ grozi niedoborami, uniemożliwiając prawidłowy rozwój dzieci. Dużo miejsca poświęciła żywieniu dzieci, szczególnie podkreślając wagę karmienia mlekiem matki. Przypomniała o istnieniu „okienka immunologicznego”  w wieku 5-6 miesięcy - najlepszego momentu na wprowadzanie nowych produktów do diety dziecka, oczywiście oprócz mleka. Wszystkie produkty należy wprowadzać w małych dawkach i po kolei, w porozumieniu z lekarzem.

Jedna z mam obecnych na konferencji powiedziała: U nas to w zasadzie wszystko jest coraz lepiej od roku, odkąd Maks jest na diecie. Przez pierwszy rok życia syna nie wiedzieliśmy, co robić: sączące policzki, cieknące, niezagojone zmiany w zgięciach. Trafiliśmy do Instytutu Matki i Dziecka, a po wykonaniu testów okazało się, że Maks jest uczulony na gluten. Nikt mi nie powiedział o glutenie, a ja jadłam gluten, karmiąc go. Od ponad roku jesteśmy na diecie bezglutenowej, synowi większość objawów minęła. Ciągle jeszcze ma pewne zmiany na rękach, w zgięciach. Nie znamy pozostałych alergenów, bo nie da się zrobić testów na wszystko. Pozbyliśmy się kota, zrobiliśmy remont całego mieszkania, żeby zmniejszyć kontakt synka z alergenami.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, nawracającą chorobą zapalną skóry, w 80% przypadków powiązaną z alergią. Jego objawami są suchy, łuszczący się naskórek, zaczerwienienie i obrzęk, świąd oraz pieczenie skóry. Całkowite wyleczenie tej niezakaźnej choroby jest na razie niemożliwe – chory odczuwa jej skutki przez całe życie, nie jest też ostatecznie rozpoznana przyczyna tej choroby. AZS, jak większością chorób skóry, nie można się zarazić. Ciągłe zmaganie się z przewlekłą chorobą skóry utrudnia codzienne funkcjonowanie, wpływa na relacje z rówieśnikami i odgrywa poważną rolę w rozwoju psychicznym dziecka.

Halo! ATOPIA – Lepsze Życie z Atopowym Zapaleniem Skóry

Projekt Halo! ATOPIA powstał aby pomóc rodzicom i opiekunom dzieci chorych na AZS oraz samym chorym. Fundacja Alabaster realizując ten projekt pragnie poszerzyć wiedzę rodziców i samych chorych, ale także lekarzy, a przede wszystkim zwrócić uwagę społeczeństwa oraz decydentów na tę chorobę. Projekt Halo! ATOPIA ma zainicjować debatę dotyczącą atopowego zapalenia skóry u dzieci, zwrócić uwagę na problem obniżonej jakości życia chorych i ich rodzin z powodu AZS.
Zrozumienie i poznanie choroby uwzględniające różne jej aspekty spowoduje lepsze radzenie sobie z jej objawami oraz skutkami, a tym samym – wpłynie na wzrost jakości życia dzieci z AZS i ich rodzin.
Projekt Halo! ATOPIA współfinansowany jest przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego FIO (Fundusz Inicjatyw Obywatelskich).

Już dziś wejdź na stronę www.haloatopia.pl i zgłoś swój udział w ostatnim spotkaniu w projekcie Halo! ATOPIA. Wstęp jest bezpłatny.