Powikłania po zapaleniu płuc

Zapalenie płuc jest jedną z najpopularniejszych chorób na świecie. Rocznie, zapada na nią około 450 milionów ludzi, w samej Polsce dotyka od 0,5 do 1 osoby na 100. Schorzenie to jest bardziej popularne dla krajów rozwijających się niż już rozwiniętych, mimo to w ogólnym rozrachunku liczba zgonów wynosi około 4 milionów ludzi w ciągu roku.

Powikłania po zapaleniu płuc

Jak większość chorób, zapalenie płuc niesie ryzyko pewnych powikłań. W przypadku osób dorosłych wyliczyć możemy na przykład: nawrót choroby, niewydolność mięśnia sercowego, ropienie płuc, zapalenie opłucnej. Nieleczone może również prowadzić do zespołu płucno- sercowego, charakteryzującego się przerostem jednej z komór serca. Najczęstszym powikłaniem jest przewlekłe osłabienie chorego.

Do częstych powikłań po zapaleniu płuc należy również wymieniony powyżej płyn i ropniak opłucnej. Polega on na wytworzeniem się płynu pomiędzy płucem, a ścianą klatki piersiowej. Może powstawać na skutek reakcji błony na zapalenie. Czasem jednak ulega on skażeniu tworząc ropniaka w opłucnej. Wymagane jest wówczas wykonanie drenażu, polegającego na odsączeniu płynu przez rurkę. W ciężkich przypadkach stosuje się także leczenie chirurgiczne.

Czasem na skutek bakterii w płucu tworzy się kieszonka wielkości kilku centymetrów wypełniona ropą. Takie schorzenie nazywane jest ropieniem płuca. Wymaga leczenia antybiotykowego, czasem w połączeniu z drenażem złożonym, w celu usunięcia ropy.

Do ciężkich powikłań dochodzi również na skutek mykoplazmatycznego zapalenia płuc (atopowego wywołanego przez Mycoplasma pneumoniae). Wśród nich wyróżnić można: zapalenie mózgu i opon mózgowo- rdzeniowych, zapalenie rdzenia, nerwu przeponowego, zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia, małopłytkowość, niedokrwistość hemolityczna, zapalenia stawów, trzustki, wątroby czy zmiany skórne.

Według danych mikoplazmy odpowiadają za 30% zachorowań na zapalenie płuc dzieci w wieku przedszkolnych i 60% w wieku szkolnym.

Zapalenie płuc u dzieci - powikłania

Zapalenie płuc jest chorobą występującą bardzo często u dzieci. W roku 2008 odnotowano aż 156 milionów zachorowań u pacjentów poniżej 18. roku życia, w tym 1,6 miliona zgonów. Według danych 1/3 zgonów noworodków była spowodowana zapaleniem płuc.

Wśród innych powikłań można wyróżnić także zespół ostrej niewydolności oddechowej ARDS, polegającej na niewydolność płuc, a w efekcie niedotlenieniu i nawet niewydolności wielonarządowej. Do najczęściej odnotowanych zalicza się również zapalenie mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych, mięśnia sercowego, osierdzia, stawów, choroby skóry, kłębuszkowe zapalenie nerek i wiele innych.

Klasyfikacja zapalenia płuc

Zapalenie płuc możemy sklasyfikować według trzech czynników. Każdy z nich wpływa zarówno na objawy, przebieg, leczenie, rekonwalescencję pacjenta jak i dalsze rokowania.

Jednym z nich jest między innymi lokalizacja rozwoju stanu zapalnego. Mamy wówczas do czynienia z zapaleniem płuc odoskrzelowym (rozpoczynającym się zwykle od zapalenia oskrzeli),  płatowym, bądź segmentalnym.

Kolejna klasyfikacja zależna jest od czynników wywołujących zapalenie płuc. Tutaj wyróżnić możemy następujące czynniki:

• Bakterie: najczęstsze, stanowią około 70% wszystkich zachorowań. Najpopularniejszą z nich jest bakteria Streptococcus pneumoniae. Wśród pozostałych wyróżniamy również Haemophilus influenzae i  Staphylococcus ureus.
• Wirusy: od 5 do 20% przypadków. Przyczyną zapalenia płuc może być wcześniejsze zachorowanie na grypę bądź paragrypę.
• Atopowe zapalenie płuc: zachodzi na skutek działania nietypowych drobnoustrojów jak np. Mycoplasma pneumonie, Legionella pneumophila i Chlamydia pneumoniae
• Grzyby- najcześciej Pneumocystis
• Alergia
• Chemia- zapalenie jest spowodowane  przedostaniem się do płuc substancji chemicznych.

Ostatnim czynnikiem według którego wyróżnia się rodzaje zapalenia płuc jest lokalizacja zachorowań. Tutaj wymienić można typ szpitalny (do zapalenia dochodzi na skutek czynników znajdujących się w szpitalu)  i pozaszpitalny.

Bakteryjne i Wirusowe zapalenie płuc

Objawy bakteryjnego zapalenia są dość typowe (kaszel, ból w klatce piersiowej, gorączka). Dzięki nim chorobę jest z reguły łatwo rozpoznać i wyleczyć (głównie antybiotykiem).

Jeśli natomiast chodzi o wirusowe zapalenie płuc, często przez długi okres może pozostać niezauważone. Jedynymi zewnętrznymi oznakami choroby jest senność, zmęczenie, zlewne poty bądź duszność ( kaszel i gorączka wcale nie muszą się pojawić). Leczenie polega głównie na podawaniu choremu witamin i utrzymywaniu odpowiedniej diety.

Szpitalne zapalenie płuc

Jeżeli zapalenie zaczyna się rozwijać u chorego najwcześniej piątego dnia, od momentu  jego przyjęcia, wówczas przyczynę stanowią szczepy bakterii znajdujące się w danym szpitalu. Są one zwykle odporne na antybiotyki. Jest to przypadek szczególnie niebezpieczny dla osób mechanicznie wentylowanych na oddziałach intensywnej terapii.

Zgony osób zapadających na zapalenie płuc w szpitalu są dużo częstsze niż w normalnych przypadkach ( przyczyną jest również słabsza odporność chorych, cierpiących zwykle na inne choroby). Tutaj ryzyko śmierci wynosi około 10 %, od 30% do 40% dla osób znajdujących się na oddziale intensywnej terapii.