Powody zaburzenia smaku

Kawa czy sok. Bułka z serem czy z kiełbasą? Nic nie smakuje. Wiele osób poznało to uczucie, gdy były przeziębione, ale dla niektórych jest to stan codzienny. Ich zmysł smaku jest zaburzony. Przyczyny są rozmaite i nie łatwe do ustalenia. Każdy przeżył to chociaż raz: spuchnięty nos, cieknący katar, nic nie czuję… a jedzenie nie smakuje tak, jak zawsze. „To, czy dane jedzenie jest słodkie lub słone, jest łatwo wyczuwalne, ale o wiele trudniej jest powiedzieć, że chleb posmarowany został dżemem truskawkowym, czy śliwkowym – jest mniej różnic smakowych” – mówi profesor Thomas Hummel z Uniwersytetu w Dreźnie, ekspert do zaburzeń węchu i smaku.

Do rozpoznawania oraz postrzegania aromatów potrzebny jest zmysł węchu. Podczas przeziębienia ludzie tracą często poczucie smaku, lecz powraca ono razem ze zdrowiem. Niektórzy jednak muszą nauczyć się żyć bez rozpoznawania smaku. To główna różnica, a leczenie jest trudne.

Trzy aktywne w mózgu nerwy

Za zapach oraz smak odpowiadają miliony komórek w nosie, ustach oraz gardle. Komórki przesyłają przechwycone informacje do mózgu. „Kiedy zapach zostaje przekazany do mózgu, smak zostaje przekazany przez nerw trójdzielny” – mówi profesor Karl-Bernd Hüttenbrink.

Nerw trójdzielny, który przekazuje informacje do mózgu, także odpowiada za tak zwany ustny zmysł dotyku. Dzięki temu czujemy, że chili jest ostre, a alkohol pali.

Kubki smakowe znajdują się także w ustach oraz gardle

„Od dawna wiadomo było, że to właśnie językiem odbieramy smaki, np. smak gorzki znajduje się w tym miejscu, a słodki w tamtym. Ale należy także wiedzieć, że smak czujemy także w gardle oraz w ustach” – tłumaczy Hummel.

Do teraz znane było 5 smaków: słodki, słony, kwaśny, gorzki oraz rozróżnienie tego, czy coś jest pikantne. „Z rozróżnianiem smaków łączy się także węch, gdyż na początku zapach potraw lub napojów odbierany jest właśnie przez nos”.

Także i wzrok wpływa na to, jak odbieramy smak potrawy: czy jest ona pokrojona czy nie, duża czy mała itp.

Zaburzenia węchu

Zaburzenia węchu dotyka według statystyk około 5% społeczeństwa. Artykuł zatytułowany: „Zaburzenia węchu – Aktualizacja” został opublikowany w fachowym piśmie „HNP”. Według pisma, jedynie mniej niż 10% chorych może liczyć na godziny konsultacyjne i przyjęcie przez lekarza.

Zaburzenia smaku mogą mieć wiele powodów

Jeśli chodzi o przyczyny utraty smaku, naukowcy wyróżniają trzy: zaburzenia i uszkodzenia kubków smakowych w ustach, obrażenia nerwów mózgowych lub wadliwe działanie mózgu, np. po uderzeniu w głowę czy przy chorobach psychicznych.

Komórki mogą zostać również uszkodzone po niektórych chorobach czy lekach, np. chemioterapii. Hummel może wyróżnić tysiące powodów, kiedy smak może zostać uszkodzony.

Terapia oparta na cynku

Do tej pory lekarze nie mieli recepty, jak pomóc pacjentom z zaburzeniami odczuwania smaku. „Jedynie poprzez zmiany lub odstawianie leków można było sprawdzić, czy jest to dobra metoda w leczeniu” – podkreśla Hummel.

Można także wypróbować terapii opartej na cynku. „Wszystko wskazuje na to, że cynk działa nawet lepiej niż wszelkie placebo, ale niestety jeszcze nie wiemy dlaczego tak się dzieje,” mówi Hummel.