Profilaktyka alergii

Często mówi się, że współczesne społeczeństwo to pokolenie alergików, którzy uczuleni są niemal na wszystko. Jednak alergie nie są wynikiem jedynie zmian społecznych, ponieważ za ich występowanie odpowiedzialne są również geny, przekazywane dzieciom przez rodziców. Czy można zatem w jakiś sposób zapobiegać uczuleniom i prowadzić skuteczną profilaktykę alergii?

Skąd się biorą alergie?

Chociaż styl życia i dieta nie są bez znaczenia dla osób chorujących na alergię, to głównym źródłem występowania tej choroby jest obciążenie dziedziczne. Do tej pory odkryto kilkadziesiąt genów, powodujących alergię, a dziecko może je odziedziczyć nie tylko po obojgu rodzicach, ale również po dziadkach.

Pocieszające jest to, że samo posiadanie tych genów nie warunkuje wystąpienia choroby, ponieważ zależy to od ich ilości, siły, a nawet od tego, kto nam je przekazał. Większe prawdopodobieństwo, że dziecko zostanie alergikiem, zachodzi wtedy gdy geny chorobowe odziedziczyło po matce niż po ojcu. Ryzyko to wzrasta najbardziej jeżeli oboje rodziców choruje na alergię i prawdopodobieństwo zachorowania u dziecka może osiągnąć nawet 90%, gdy uczuleni są oni na ten sam rodzaj alergenów.

Profilaktyka alergii w okresie ciąży

Nawet jeżeli w rodzinie alergie występują często i ryzyko, że dziecko odziedziczy tę chorobę jest wysokie, to warto już w czasie ciąży wdrożyć odpowiednie środki zapobiegawcze. Kobieta ciężarna powinna zwracać szczególną uwagę na otoczenie w jakim przebywa. Ważne jest aby unikać styczności z wszystkimi czynnikami, które mogą u niej wywoływać reakcje uczulające, a także nie przebywać w miejscach, gdzie powietrze jest bardzo zanieczyszczone, zadymione i gdzie może dojść do kontaktu z mocnymi środkami chemicznymi. Przyszła matka powinna także wybierać kosmetyki hipoalergiczne i takie, które zawierają produkty pochodzenia naturalnego oraz unikać dymu tytoniowego, który zwiększa ryzyko wystąpienia alergii u dziecka.

Równie ważne jest stosowanie odpowiedniej diety i picie dużej ilości wody mineralnej. Powinno się ograniczyć do minimum spożywanie produktów przetworzonych, a szczególnie wszystkich dań w proszku i tych o nienaturalnie długiej dacie przydatności do spożycia. W zamian za to najkorzystniejsze dla dziecka będzie jedzenie naturalne: warzywa, owoce, ciemne pieczywo, makarony z pełnego ziarna oraz kasze. Ograniczać należy natomiast cytrusy, truskawki, kawę oraz krowie mleko i jajka, które często są alergenami.

Niektórzy lekarze proponują kobietom ciężarnym, których dzieci ze względu na obciążenie genetyczne są narażone na wystąpienie alergii, przyjmowanie probiotyków, które mają zapobiegać rozwojowi choroby. Ta metoda jest jednak wciąż w fazie badań i nie potwierdzono jeszcze w stu procentach jej skuteczności.

Profilaktyka alergii u dzieci

U noworodków niezwykle ważne dla ewentualnego rozwoju alergii, jest kilka pierwszych miesięcy życia. Niektórzy twierdzą nawet, że sam sposób porodu ma znaczenie, ponieważ dzieci urodzone drogą naturalną, w kanale rodnym mają styczność z niektórymi bakteriami, przez co później są bardziej odporne na ich działanie niż te, które przyszły na świat przez cesarskie cięcie.

Większość lekarzy zgodnie twierdzi, że nie ma lepszej metody na wzmocnienie układu odpornościowego niemowlęcia, niż karmienie piersią do 6 miesiąca życia. Pierwsze mleko matki, tzw. siara działa na dziecko jak naturalna szczepionka, która zapoznaje jego organizm z niektórymi przeciwciałami, sprawiając, że w przyszłości będzie on na nie bardziej odporny. Proponuje się także, aby późniejsza zmiana diety i wdrażanie nowych produktów, odbywało się stopniowo i przy ciągłej obserwacji reakcji dziecka. Niektórych składników spożywczych takich jak krowie mleko lub kurze jaja, nie powinno się w dużych ilościach podawać dzieciom do pierwszego roku życia.

Zobacz także:

Karmienie piersią a układ odpornościowy dziecka

Aby przeciwdziałać wystąpieniu alergii u dziecka należy odpowiednio przygotować jego środowisko życia. Szczególnie ważne jest bieżące usuwanie roztoczy kurzu i ograniczenie kontaktu ze zwierzętami domowymi, które są częstymi źródłami reakcji alergicznych. Ubranka dziecka i pościel powinny być wykonane ze składników naturalnych i prane w specjalnych środkach hipoalergicznych. Nie należy jednak mylić utrzymania czystości ze sterylnością, ponieważ nadmierne odizolowanie od wszystkich potencjalnie zagrażających dziecku czynników, może spowodować spadek jego odporności i przynieść odwrotny od zamierzonego skutek.

Dorośli alergicy - profilaktyka

Alergia jako choroba genetyczna jest nam niejako przeznaczona, a największy wpływ na jej rozwój i stopień natężenia mają rodzice, którzy w czasie ciąży i po narodzeniu dziecka wpływają na kształtowanie się jego układu odpornościowego. Jeżeli jednak nie udało się uniknąć choroby i reakcje uczulające towarzyszą mu w dorosłym życiu, możliwe jest łagodzenie objawów alergii i działania zapobiegawcze, które skupiają się przede wszystkim na wyeliminowaniu styczności z alergenami.

Oprócz porady lekarskiej i przyjmowania ewentualnego leczenia farmakologicznego, na własną rękę trzeba zadbać o higienę pomieszczeń, w których przebywamy, w przypadku alergii na roztocza kurzu i produkty, zwracać uwagę na produkty, które jemy, jeżeli mowa o alergii pokarmowej. W najgorszym położeniu są osoby, które są uczulone na pyłki roślinne, ponieważ nie mają całkowitej kontroli nad ich obecnością w swoim środowisku. W tym przypadku w okresie od maja do sierpnia, kiedy stężenie tych pyłków jest największe, tacy alergicy mogą jedynie wspomagać się lekami łagodzącymi objawy.

Alergia zazwyczaj nie jest chorobą poważnie zagrażającą zdrowiu lub życiu, ale potrafi skutecznie utrudnić funkcjonowanie i daje nieprzyjemne objawy takie jak ciągły katar czy pieczenie  oczu i gardła. Ze względu na jej podłoże genetyczne nie można jej całkowicie wyeliminować, ale największe znaczenie dla ewentualnego rozwoju choroby i jej przebiegu, mają pierwsze lata życia oraz okres ciąży.

Autor: Natalia Kocoń