Protelos - informacje ogólne

Protelos (ranelinian strontu), stosowany w leczeniu osteoporozy, ma unikalne podwójne działanie, przywracając równowagę obrotu kostnego na korzyść procesu tworzenia kości. Wskazanie preparatu to leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie w celu zmniejszenia ryzyka złamań kręgów i szyjki kości udowej, a standardowa dawka leku wynosi 2 g dziennie.

Program badań klinicznych

Protelos był przedmiotem dużego programu badań klinicznych III fazy, których celem była ocena skuteczności leku w zapobieganiu złamaniom kręgów i innych kości u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną. Program obejmował trzy międzynarodowe badania, w których brało udział 75 ośrodków z 12 krajów.

Po badaniu wprowadzającym o nazwie FIRST (Fracture International Run-in for Strontium ranelate Trial) przeprowadzono dwa duże randomizowane badania kliniczne III fazy, z zastosowaniem metody podwójnie ślepej próby i placebo w grupie kontrolnej. Okres leczenia trwał pięć lat, przy czym zasadnicza analiza dotyczyła okresu trzyletniego. Były to następujące badania:

SOTI (Spinal Osteoporosis Therapeutic Intervention) – Celem badania SOTI była ocena skuteczności preparatu Protelos (jedna saszetka 2 g dziennie), w porównaniu z placebo, w zmniejszaniu ryzyka nowych złamań kręgów u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną, w okresie trzech lat leczenia, a także tolerancji tego leku. Badaniem objęto 1,649 kobiet rasy białej, w wieku 50 lat lub starszych, u których menopauza miała miejsce co najmniej pięć lat wcześniej. Pacjentki miały niską gęstość mineralną kości w odcinku lędźwiowym względem szczytowej masy kostnej (T-score), a w przeszłości doświaczyły co najmniej jednego osteoporotycznego złamania kręgu.
TROPOS (TReatment Of Peripheral Osteoporosis) – Głównym celem badania TROPOS była ocena skuteczności preparatu Protelos, w porównaniu z placebo, w zmniejszaniu ryzyka złamań pozakręgowych u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną, w okresie trzech lat leczenia, a także tolerancji tego leku (podawanego w dawce: jedna saszetka 2 g dziennie). Do badania włączono 5,091 kobiet rasy białej, w wieku powyżej 70 lat, z niskim wskaźnikiem gęstości mineralnej kości względem szczytowej masy kostnej (T-score) dla szyjki kości udowej.

Wyniki obu badań, po trzech latach leczenia, pokazują, że Protelos skutecznie zapobiega występowaniu złamaniom kręgów i innych kości, w tym szyjki kości udowej. Dalsza analiza danych z badań SOTI i TROPOS potwierdziła, że przez czteroletni okres obserwacji u pacjentek z osteoporozą pomenopauzalną kręgosłupa utrzymywały się korzyści z leczenia w zakresie jakości życia. Protelos to pierwszy lek przeciw osteoporozie, dla którego w tej grupie pacjentek uzyskano poprawę jakości życia (ocenianej przy użyciu specjalnego, zwalidowanego kwestionariusza Qualiost). W badaniu TROPOS, po czterech latach leczenia, ryzyko osteoporotycznych złamań pozakręgowych (zasadnicze kryterium skuteczności) było o 15% niższe w grupie przyjmującej Protelos niż w grupie placebo.

Dodatkowo, w ramach programu badań klinicznych III fazy, bezpieczeństwo i skuteczność preparatu Protelos zostały potwierdzone w wielu innych badaniach:

W histomorfometrycznym badaniu porównawczym z wykorzystaniem biopsji kości oceniano skuteczność leku Protelos względem alendronianu (jednego z najczęściej przepisywanych bisfosfonianów) w zakresie pobudzania procesu tworzenia kości u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną. To międzynarodowe, wieloośrodkowe badanie z zastosowaniem grupy kontrolnej i metody podwójnie ślepej próby objęło 268 pacjentek o niskim wskaźniku T-score dla lędźwiowego odcinka kręgosłupa. Na początku badania oraz po sześciu i dwunastu miesiącach leczenia preparatem Protelos (2 g dziennie) lub alendronianem (70 mg / tydzień), wykonano transilialną biopsję kości. –

Zobacz również:

Po sześciu i dwunastu miesiącach, wzrost powierzchni mineralizacji był istotnie wyższy u pacjentek leczonych preparatem Protelos niż wśród kobiet otrzymujących alendronian. Po sześciu miesiącach leczenia, wskaźnik MS/BS wynosił 2,94% (±3,73%) dla leku Protelos oraz 0,20% (±0,29%) dla alendronianu. Oznacza to znaczącą statystycznie różnicę (2,73%, p<0,001) pod względem powierzchni mineralizacji pomiędzy grupami przyjmującymi Protelos i alendronian na korzyść leczenia preparatem Protelos. Po dwunastu miesiącach leczenia, bardzo korzystne działanie leku Protelos na proces tworzenia kości uległo jeszcze wzmocnieniu. Różnica pod względem powierzchni mineralizacji pomiędzy pacjentkami przyjmującymi Protelos i alendronian wzrosła do 4,65% (p<0,001): wskaźnik MS/BS wynosił 4,91% (±4,15%) dla leku Protelos oraz 0,28% (±0,57%) dla alendronianu.

Celem badania, które przeprowadził Rizzoli i wsp., było bezpośrednie porównanie działania preparatu Protelos i alendronianu w zakresie poprawy mikrostruktury kośćca, która jest jednym z elementów decydujących o jakości kości, a tym samym ich wytrzymałości. Badanie pokazało, że Protelos ma korzystny wpływ na mikrostrukturę kości, co dowodzi jego wyższej skuteczności – w porównaniu z alendronianem – nie tylko pod względem stymulacji procesu tworzenia kości, ale także jakości nowej tkanki kostnej.

Przedłużonym badaniem otwartym objęto 233 pacjentki włączone uprzednio do badań SOTI i TROPOS. Przyjmowały one Protelos przez ponad 10 lat. Po raz pierwszy uzyskano wyniki dowodzące skuteczności zapobiegania złamaniom u chorych z osteoporozą w tak długim okresie czasu.

Dwuletnie badanie MALEO (randomizowane, z zastosowaniem metody podwójnie ślepej próby i placebo w grupie kontrolnej) przeprowadzono w celu oceny skuteczności i bezpieczeństwa leczenia preparatem Protelos u mężczyzn z osteoporozą pierwotną. Badanie objęło łącznie 243 mężczyzn (średnia wieku: 73 lata) z niską gęstością mineralną kości (BMD) względem szczytowej masy kostnej (T-score) dla odcinka lędźwiowego kręgosłupa i szyjki kości udowej. Wszyscy pacjenci cechowali się wysokim ryzykiem złamań. Leczenie znacząco zwiększyło wskaźnik BMD zarówno dla kręgów lędźwiowych jak i szyjki kości udowej, co wskazuje, że w populacji mężczyzn z osteoporozą Protelos zapobiega złamaniom równie skutecznie, co w przypadku kobiet. Należy jednak zaznaczyć, że w żadnym kraju wskazanie do stosowania tego leku nie obejmuje leczenia osteoporozy u mężczyzn.

Miejsce w leczeniu osteoporozy

Zarejestrowane wskazanie preparatu Protelos to leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie w celu zmniejszenia ryzyka złamań kręgów i szyjki kości udowej (niezależnie od tego, czy miały miejsce wcześniejsze złamania). Lek jest obecnie zarejestrowany w 92 krajach świata, a sprzedawany w 72 krajach. Zgodnie z europejskimi wytycznymi dotyczącymi rozpoznawania i leczenia osteoporozy, Protelos ma szersze działanie od innych leków na osteoporozę, a badania wykazały jego skuteczność w zapobieganiu złamaniom kręgów i innych kości, w tym szyjki kości udowej.

Profil bezpieczeństwa

Badania kliniczne dotyczące leku Protelos objęły łącznie prawie 8,000 osób. W badaniach III fazy, oceniano długofalowe bezpieczeństwo stosowania ranelinianu strontu w dawce 2 g dziennie (n = 3352) w porównaniu z placebo (n = 3317) przez okres do 60 miesięcy. Średni wiek chorej w chwili włączenia do badania wynosił 75 lat, a 23% uczestniczek miało od 80 do 100 lat. Nie zaobserwowano różnic pod względem charakteru działań niepożądanych pomiędzy grupami badawczymi (niezależnie od tego, czy w chwili włączenia do badania pacjentki miały więcej czy mniej niż 80 lat).

Całkowite ryzyko wystąpienia działań niepożądanych leku Protelos nie odbiegało od analogicznego wskaźnika dla placebo, a działania niepożądane miały zwykle łagodny i przemijający charakter. Najczęstsze działania niepożądane to nudności i biegunka, które występowały przeważnie na początku leczenia (w późniejszym okresie terapii nie zaobserwowano znaczącej różnicy w tym zakresie pomiędzy grupami badawczymi). W badaniach III fazy, przy pięcioletnim okresie obserwacji, wskaźnik występowania żylnych incydentów zakrzepowo-zatorowych (VTE) wynosił około 0,7% rocznie, a ryzyko względne dla ranelinianu strontu (względem placebo) wynosiło 1,4.

Przy stosowaniu leku Protelos u pacjentów z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową należy jednak zachować szczególną ostrożność. Przy terapii preparatem Protelos odnotowano przypadki zespołu nadwrażliwości. Pacjentki należy poinformować, że w przypadku wystąpienia wysypki powinny natychmiast na stałe odstawić lek i skonsultować się z lekarzem.10 Ostatnio, wyniki przedłużonej fazy otwartej dwóch badań III fazy, z ponad dziesięcioletnim okresem obserwacji, pokazały, że Protelos jest bezpieczny i dobrze tolerowany w całym tym okresie, przy czym nie wystąpiły żadne nieprzewidziane działania niepożądane.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie www.Protelos-Webcast.com