Przeszczep łożyska pozwala wyleczyć uszkodzoną rogówkę oka

Przeszczep tkanki pobranej z łożyska to nowa, niezwykła technika, która pozwala naprawić zniszczoną rogówkę oka. Zazwyczaj wyrzucane po porodzie łożysko może uratować oczy zaatakowane przez wirusy, przewlekłe choroby lub uszkodzone przez substancje chemiczne.

Krok pierwszy - pobranie błony owodniowej

Dar z łożyska, a dokładniej z błon, które otaczają płód, może przywrócić utracony wzrok, gdyż po przeszczepie do uszkodzonej rogówki pomaga zagoić się zniszczonej powierzchni oka.

Jak zapewnia ginekolog-położnik dr Alexandra Letourneau, prawidłowe pobranie łożyska do przeszczepów może odbyć się tylko podczas cesarskiego cięcia, ponieważ operacja ta odbywa się w warunkach ściśle aseptycznych. Nie jest tak w przypadku porodu naturalnego, kiedy łożysko przechodzi przez kanał rodny kobiety.

Po pobraniu łożysko jest traktowane w ten sam sposób jak każdy inny organ przeznaczony do przeszczepu: specjalny płyn konserwujący, liczne zabezpieczenia i schładzający lód, aby zapobiec degradacji organu. 

Wraz z łożyskiem przechowywane są surowice, pobrane przed cesarskim cięciem. Próbki te pozwalają stwierdzić brak zakażenia. Bezpieczeństwo donacji tego organu jest zapewnione dzięki identyfikacji pisemnej zgody rodzącej i całej serii dokumentów, określających warunki operacji cesarskiego cięcia.

Kilka godzin później, w banku ludzkich tkanek nadal trwa walka o uniknięcie najmniejszego ryzyka zakażenia. Łożysko jest przygotowywane do przeszczepu w całkowicie sterylnych warunkach.

Prawdziwym źródłem przeszczepu jest błona owodniowa. Błona ta jest cienką, półprzepuszczalną tkanką, która stanowi najbardziej wewnętrzną warstwę pęcherza płodowego i zawiera grubą błonę podstawną i awaskularną warstwę miąższową.

Jest ona oddzielana od łożyska i przechowywana w ciekłym antybiotyku. Następnie próbki i całość łożyska zostają przesłane do laboratorium, gdzie sprawdza się wszystkie nieprawidłowości niewidoczne gołym okiem.

- Musimy upewnić się, że tkanki przeznaczone do przeszczepów są możliwie najwyższej jakości dla zastosowań terapeutycznych - powiedział dr Mohamed Jarraya, szef banku ludzkich tkanek z szpitala Saint-Louis.

Po 24 godzinach przebywania w kąpieli antybiotykowej, błona owodniowa otrzymuje statut przeszczepu dla chirurgii okulistycznej. Do transplantacji użyta zostanie płodowa część błony o grubości 0,1 milimetra, której komórki tworzą rodzaj opatrunku o właściwościach silnie gojących uszkodzoną rogówkę, bez żadnego ryzyka odrzutu.

- Ponieważ błona owodniowa łączy organizm kobiety z płodem, jest uprzywilejowana immunologicznie tzn. nie powoduje odrzutów - wyjaśnia dr Mohamed Jarraya.

Każdy element błony owodniowej może być przeszczepiony do jakiegokolwiek oka z uszkodzoną rogówką.  


Krok drugi - przeszczep błony owodniowej

Błona o grubości 0,1 milimetra umieszczana jest na rogówce i przytwierdzana za pomocą mikroskopijnych szwów punktowych. I jeśli scalenie się tych elementów jest możliwe, to po pierwsze dlatego, że tkanki przeszczepu są identyczne jak tkanki rogówki, ale również z powodu wielu innych właściwości, które ułatwiają ten proces.

- Błona owodniowa zawiera czynniki wzrostu pochodzenia embrionalnego, które stymulują gojenie. W odróżnieniu od przeszczepu rogówki, w tym wypadku nie istnieje żadne ryzyko odrzutu. Błona owodniowa ma właściwości immunologiczne, które chronią przed takim odrzutem. Kiedy przeszczep z błony owodniowej spełni już swoje zadanie, ulega rozpadowi. Jest to więc niezwykłe narzędzie do leczenia uszkodzonej rogówki - podkreśla dr Eric Gabison, chirurg okulista.

Im bardziej przedłuża się proces gojenia, tym większe jest ryzyko powstawania blizn typu nieprzezroczystego, określanych jako zwłóknienia, przez co rogówka traci swoją przezroczystość. Jednak błona owodniowa daje komórkom własnym rogówki impuls do zagojenia się.