Podczas 26. Kongresu Europejskiego Komitetu ds. Leczenia i Badań Stwardnienia Rozsianego (ECTRIMS) przedstawiono dane potwierdzające przydatność testu w kierunku przeciwciał przeciwko wirusowi JC. Badania potwierdzają możliwość wykorzystania testu do oceny ryzyka rozwoju PML u pacjentów leczonych natalizumabem.
Ten dwustopniowy, poddany walidacji analitycznej test immunoenzymatyczny (ELISA) przeznaczony do wykrywania przeciwciał przeciwko JCV jest obecnie oceniany w prowadzonych na dużą skalę, prospektywnych badaniach klinicznych (z udziałem >10 000 pacjentów), mających na celu określenie jego przydatności do stratyfikacji ryzyka wystąpienia PML u pacjentów leczonych preparatem TYSABRI. Zakażenie wirusem JC jest jednym z wielu czynników niezbędnych do rozwoju PML. Wykrycie przeciwciał przeciwko JCV może być przydatnym narzędziem umożliwiającym wykrywanie przebytego lub trwającego zakażenia JCV, co może pomóc lekarzom w ocenie potencjalnego ryzyka rozwoju PML u pacjenta.
„Podczas leczenia wyniszczającej, przewlekłej choroby, jaką jest stwardnienie rozsiane, bezpieczeństwo pacjentów jest sprawą najwyższej wagi. Misją firmy Biogen Idec jest poprawa życia osób z SM. Celem naszych działań jest też zrozumienie i ograniczenie potencjalnych czynników ryzyka związanych z leczeniem” — powiedział dr Alfred Sandrock, wiceprezes działu badań neurologicznych i rozwoju w firmie Biogen Idec. „Dążymy do lepszego zrozumienia PML i podjęliśmy wiele działań mających na celu zmniejszenie ryzyka jego wystąpienia. Test w kierunku przeciwciał przeciwko JCV jest jedną z naszych najbardziej zaawansowanych inicjatyw i może stać się dla lekarzy narzędziem pomagającym im ocenić ryzyko rozwoju PML u pacjentów.”
Dwuetapowy test ELISA zastosowano do wykrywania przeciwciał przeciwko JCV we krwi pacjentów włączonych do globalnego badania obserwacyjnego preparatu TYSABRI (badanie TYGRIS), badania ponownego podawania i leczenia preparatem TYSABRI (badanie STRATA) oraz programu badań przeciwciał przeciwko JCV u pacjentów z nawrotową postacią stwardnienia rozsianego otrzymujących lub rozważających leczenie preparatem TYSABRI (badanie STRATIFY 1). Związek pomiędzy czynnikami i częstością występowania przeciwciał przeciwko JCV oceniono za pomocą testu chi kwadrat. Połączone dane reprezentują jedną z największych kohort pacjentów z SM ocenianych pod kątem obecności przeciwciał przeciwko JCV. Zaobserwowano, że częstość występowania przeciwciał przeciwko JCV wynosi około 50 - 60 procent. Określono także zależność występowania tych przeciwciał od czynników takich jak wiek i płeć. Zaobserwowano, że przeciwciała przeciwko JCV występują częściej u mężczyzn niż u kobiet. Stwierdzono również, że częstość występowania przeciwciał wzrasta wraz z wiekiem, niezależnie od płci. Nie wydaje się, aby stosowanie preparatu TYSABRI lub wcześniejsze leczenie lekami immunosupresyjnymi miało wpływ na częstość występowania przeciwciał przeciwko JCV w tej kohorcie pacjentów.
Zobacz również:
W badaniu poddano ocenie ponad 800 próbek surowicy przy użyciu testu ELISA. Celem badania była ocena częstości występowania przeciwciał przeciwko JCV u pacjentów leczonych preparatem TYSABRI, jak również ocena potencjalnej przydatności przeciwciał przeciwko JCV do segmentacji lub stratyfikacji pacjentów z SM oraz do oceny ryzyka wystąpienia u nich PML. Dodatni wynik oznaczenia przeciwciał przeciwko JCV uzyskano u 54 procent z ponad 800 przebadanych pacjentów. Ponadto przeciwciała przeciwko JCV wykryto u 20 z 20 (100 procent) pacjentów z PML leczonych preparatem TYSABRI na co najmniej sześć miesięcy przed rozpoznaniem PML. Obecnie prowadzone są dalsze badania kliniczne w celu określenia, czy informacja o występowaniu lub niewystępowaniu przeciwciał przeciwko JCV może być przydatna do stratyfikacji ryzyka PML.
W trzech laboratoriach (Focus Diagnostics, Quintiles Laboratories i Biogen Idec) przeprowadzono krzyżową walidację testu ELISA, oceniając precyzję w obrębie oznaczeń i pomiędzy oznaczeniami, w tym swoistość, czułość, selektywność i zakłócenia matrycy oraz wiarygodność i stabilność odczynnika. W każdym laboratorium poddano ocenie panel 100 próbek surowicy i osocza. Zdolność testu ELISA do wykrywania przeciwciał przeciwko JCV w surowicy i osoczu ludzkim była wyraźna i została zwalidowana krzyżowo we wszystkich trzech laboratoriach. Test ten jest obecnie wykorzystywany w dwóch globalnych badaniach klinicznych do oceny potencjalnej przydatności klinicznej statusu przeciwciał przeciwko JCV do stratyfikacji ryzyka PML.
W badaniu przeprowadzonym w Szwecji test ELISA wykorzystywano do wykrywania przeciwciał przeciwko JCV w osoczu pochodzącym od 2772 nieleczonych lub leczonych pacjentów z SM, jak również od osób nie cierpiących na SM, stanowiących grupę kontrolną. Związek pomiędzy czynnikami demograficznymi i częstością występowania przeciwciał przeciwko JCV oceniono za pomocą testu chi kwadrat. Na podstawie analizy zgromadzonych dotychczas danych szacuje się, że częstość występowania przeciwciał przeciwko JCV w szwedzkiej populacji pacjentów z SM wynosi 61 procent, a zatem jest ona niższa niż częstość występowania zaobserwowana w populacji osób bez SM (67 procent), stanowiących w tym badaniu grupę kontrolną.
Preparat TYSABRI jest zarejestrowany w ponad 45 krajach. W USA jest on zarejestrowany do leczenia nawrotowych postaci SM, natomiast w Unii Europejskiej — do leczenia postaci rzutowo-remisyjnej SM. Dzięki potwierdzonej wysokiej skuteczności preparat TYSABRI pozwolił na udoskonalenie leczenia pacjentów z SM. Wykazano, że lek ten zmniejsza częstość zaostrzeń i spowalnia rozwój niepełnosprawności fizycznej. Wyniki badania III fazy (AFFIRM), opublikowane w czasopiśmie New England Journal of Medicine, wskazują na to, że po dwóch latach leczenia preparatem TYSABRI uzyskano względną redukcję o 68 procent (p < 0,001) rocznej liczby nawrotów choroby w porównaniu z placebo, jak również redukcję względnego ryzyka postępu niesprawności o 42–54 procent (p < 0,001). Pod koniec odrębnego, dwuletniego badania u około siedmiu na 10 pacjentów leczonych preparatem TYSABRI zaostrzenia w ogóle nie występowały. W tym samym badaniu zaobserwowano, że niemal u 9 na 10 pacjentów leczonych preparatem TYSABRI nie doszło do trwałej progresji niepełnosprawności.
Preparat TYSABRI podwyższa ryzyko wystąpienia postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML) — oportunistycznego zakażenia wirusowego mózgu, które zazwyczaj prowadzi do zgonu lub ciężkiego kalectwa. Ryzyko wystąpienia PML wzrasta wraz z czasem trwania leczenia; jest ono także wyższe u pacjentów leczonych lekiem immunosupresyjnym przed rozpoczęciem stosowania preparatu TYSABRI; wydaje się, że zagrożenia te pozostają niezależne od siebie. Dane na temat leczenia trwającego dłużej niż cztery lata są ograniczone. Do innych ciężkich zdarzeń niepożądanych, które zaobserwowano u pacjentów leczonych preparatem TYSABRI, należą reakcje nadwrażliwości (np. reakcje anafilaktyczne) i zakażenia, w tym zakażenia oportunistyczne i inne zakażenia atypowe. U pacjentów leczonych preparatem TYSABRI w warunkach porejestracyjnych zaobserwowano klinicznie istotne uszkodzenie wątroby. U pacjentów z SM leczonych preparatem TYSABRI często obserwuje się zdarzenia niepożądane takie jak bóle głowy, uczucie zmęczenia, reakcje na wlew dożylny, zakażenia układu moczowego, bóle stawów i kończyn oraz wysypkę. Preparat TYSABRI jest wprowadzany do obrotu wspólnie przez firmy Biogen Idec Inc. i Elan Corporation, plc. W Polsce za dystrybucję leku odpowiada Gedeon Richter Marketing Polska Sp. z o.o.
Komentarze do: Przydatność testu wykrywającego przeciwciała JC u pacjnetów leczonych natalizumabem