Rdzeń kręgowy: sparaliżowane psy znów chodzą

Leczone zwierzęta mogą skorzystać z przeszczepu komórek węchowych w przypadku uszkodzeń rdzenia kręgowego. Brytyjskim naukowcom udało się wyleczyć psy, sparaliżowane po ciężkim uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Znów mogą one chodzić dzięki wstrzyknięciu w miejsce zmiany komórek pobranych z ich jamy nosowej, które wykazują niezwykłą zdolność do „naprawiania” odciętych połączeń nerwowych.

Ten spektakularny rezultat nakłonił naukowców z Uniwersytetu Cambridge w Wielkiej Brytanii do przeprowadzenia doświadczenia na mężczyznach i kobietach z podobnymi uszkodzeniami rdzeniowymi, z nadzieją na odtworzenie u nich niektórych funkcji motorycznych.

Jednak naukowcy zdają sobie sprawę, że otrzymane u człowieka rezultaty nie będą tak spektakularne jak te, widoczne u psa, i nie pozwolą na odzyskanie całkowitej sprawności ruchowej.

Jest to pierwszy raz, kiedy ta technika regeneracyjna jest testowana w warunkach rzeczywistych, poza laboratorium, gdzie uszkodzenia są dobrowolne i kontrolowane.

Wszystkie 34 psy, uczestniczące w badaniu, miały uraz rdzenia kręgowego i nie mogły używać swoich tylnych łap. Większość z nich stanowiły jamniki, wśród których ten rodzaj paraliżu jest dość częsty.

Na potrzeby badania, naukowcy pobrali bardzo specyficzny typ komórek nerwowych, które znajdują się w kanałach węchowych zwierząt i jako jedyne rozwijają się nawet w dojrzałym wieku, podobnie jak komórki macierzyste, które posiadają zdolność do rozwijania się we wszystkie komórki organizmu.

„Otrzymane przez nas rezultaty są bardzo zachęcające”

Użyte przez naukowców węchowe komórki glejowe służą za ochronę komórek receptorowych węchu, czyli neuronów, które są regularnie regenerowane w ciągu życia. Po pobraniu, zanim komórki te zostały przeszczepione w miejsce zmiany rdzeniowej, poddano je hodowli. Tylko 23 psy, wybrane losowo, poddano leczeniu. Pozostałe 11, służących za grupę kontrolną, otrzymało jedynie zastrzyk placebo.

Po 24 godzinnej obserwacji, mającej na celu sprawdzenie, czy psy nie reagują źle na leczenie, zwierzęta zostały oddane swoim właścicielom.

Kilka miesięcy później, większość poddanych leczeniu psów odzyskała sprawność w tylnych łapach i znów mogły chodzić przy pomocy uprzęży zamontowanej na bieżni. Niestety żaden z psów, które otrzymały placebo, nie wykazał takiego postępu.

Komórki węchowe pomogły komórkom nerwowym zrekonstruować odcięte połączenia między nimi.

„Nie jestem bardzo zaskoczony sukcesem tego doświadczenia, bo ten typ komórek dawał już obiecujące rezultaty w badaniach przeprowadzanych na myszach lub szczurach”, przyznał dr Alain Privat z Instytutu Neurobiologii w Montpellier.

Robin Franklin, specjalista ds. komórek macierzystych Uniwersytetu Cambridge i współautor badania opublikowanego w magazynie Brain wyjaśnia, że otrzymane rezultaty są bardzo zachęcające, ponieważ po raz pierwszy wykazano, że przeszczep tego rodzaju komórek powoduje widoczny postęp w leczeniu groźnego uszkodzenia rdzenia kręgowego.

Naukowcy nie mogą obiecać, że to leczenie pozwoli ludziom na całkowite odzyskanie utraconej sprawności, ale może pomóc przywrócić im chociaż część funkcji motorycznych.

Jednym z ograniczeń tej techniki są połączenia nerwowe, które zostały odtworzone jedynie na krótkich odległościach, nie pozwalając na naprawienie wszystkich połączeń. Jedynie próby na człowieku mogłyby uwierzytelnić otrzymane rezultaty.