Refundacja Aparatów Słuchowych

W Polsce obuusznie protezuje się ok. 4 – 15% osób z obustronnym niedosłuchem. Dla porównania w Niemczech, Belgii czy Holandii jest to 60 – 80% potrzebujących. Na świecie, obustronnie protezowane są, w takim samym stopniu, wszystkie grupy wiekowe, w Polsce – przede wszystkim dzieci. Dodatkowe ograniczenia dotyczą rencistów i bezrobotnym, którym w ogóle nie przysługuje dofinansowanie na drugi aparat.

Szacuje się, że w Polsce ok. 100 tys. osób ma problemy ze słuchem. Przyczyn ich występowania jest wiele, czasem mogą być całkiem prozaiczne: zapalenie ucha środkowego, ekspozycja na hałas, starzenie się komórek słuchowych, a nawet zatrucie.

Aktualne rozporządzenie Ministra Zdrowia, dopuszcza refundację dwóch aparatów słuchowych przy obustronnym ubytku słuchu wyłącznie dla osób aktywnych zawodowo oraz dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia. Osoby bezrobotne mogą liczyć jedynie na jeden aparat.

Obecne rozporządzenie dyskryminuje również emerytów i rencistów z obustronnym ubytkiem słuchu, powodując problemy natury zdrowotnej. Zaprotezowanie tylko jednego ucha przy obustronny niedosłuchu bardziej zniekształca układ słuchu niżeli pomaga normalnie funkcjonować. W efekcie takie osoby zatracają umiejętność lokalizowania źródła dźwięku i identyfikowania kierunku, z którego on dochodzi. Mają trudności ze zrozumieniem mówcy w miejscach publicznych, co w konsekwencji może doprowadzić do utraty zdolności rozumienia (deprywacji słuchu). Co więcej niedosłyszenie rodzi wstyd, prowadzi do obniżenia poczucia godności i własnej wartości, spadku pozycji społecznej, a nawet depresji.

Dlatego też MSOON od początku powstania rozporządzenia stara się zmienić zapis z „osób czynnych zawodowo” i zastąpić go zapisem „osób z obustronnym ubytkiem słuchu”. Bez tej zmiany nadal będziemy okaleczać ludzi zamiast im pomagać.

W Polsce dostęp do aparatów słuchowych jest poważnie ograniczony. Niedosłyszący czekają nawet w 12-miesięcznych kolejkach na teoretycznie przysługujące im dopłaty. W jeszcze trudniejszej sytuacji są bezrobotni, którzy mogą skorzystać z refundacji tylko jednego aparatu. W ten sposób resort zdrowia skazuje ich na stałe wyłączenie z życia zawodowego, bo kto zatrudni osobę, z którą nie można dogadać się już na etapie rozmowy o pracę, bądź z taką, która sprawia wrażenie zdezorientowanej, bo nie jest w stanie zlokalizować źródła dźwięku. – mówi Józef Góralczyk z Małopolskiego Sejmiku Organizacji Osób Niepełnosprawnych (MSOON).

Zdaniem MSOON system refundacji aparatów słuchowych powinien być skonstruowany w taki sposób, żeby wszystkie grupy wiekowe i społeczne miały równy i możliwie szeroki dostęp do aparatów słuchowych. – Nie zgadzamy się również na utrudnianie dostępu do drugiego aparatu poprzez ograniczanie listy specjalistów, którzy mogą przepisać aparat na drugie ucho. Sytuacja, w której jeden specjalista przepisuje aparat na jedno ucho, a inny na drugie jest absurdalna, a i takie pomysły pojawiały się w resorcie zdrowia.

Nowe rozporządzenie regulujące kwestie podnoszone przez MSOON - zgodnie z ustawą refundacyjną - powinno wejść w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. Resort Zdrowia do chwili obecnej nie przedstawił projektu tego dokumentu. Obawiamy się powtórki wydarzeń z 2009 r. kiedy to minister zdrowia zamiast nowelizacji rozporządzenia podpisał stary dokument z nową nazwą.