Różnice płciowe w chorobie Alzheimera

Choroba Alzheimera (AD) dużo częściej atakuje kobiety niż mężczyzn, a jej przebieg u pań jest ostrzejszy. Dlaczego? Tego nikt jeszcze nie wie. SWHR, towarzystwo ds. badań kobiecego zdrowia, przeprowadziło w ostatnim czasie szereg badań, których celem jest przybliżenie nas do zrozumienia mózgowych różnic płciowych.

Jak powszechnie wiadomo, choroba Alzheimera jest postępującym schorzeniem niszczącym mózg ludzki i prowadzącym do utraty pamięci, osłabienia funkcji poznawczych oraz zmian w zachowaniu.

Chociaż zidentyfikowano ją ponad sto lat temu, nadal niewiele wiadomo, jakie fizjologiczne zmiany sprzyjają jej powstaniu i w jaki sposób ją leczyć.

Alzheimer jest piątą najczęstszą przyczyną śmierci Amerykanów powyżej 65 r. życia, a liczbę kobiet z tym schorzeniem szacuje się w tym kraju na 3,4 mln (mężczyzn - 1,8 mln).

Kobiety nie tylko częściej zapadają na chorobę, ale też i częściej opiekują się osobami z demencją (70%). Co więcej, jak wynika z badań, 65% wszystkich opiekunów osób starszych z AD popada w depresję.

Uważa się, że wiek i płeć to podstawowe wskaźniki ryzyka Alzheimera, zaraz obok predyspozycji genetycznych, genotypu APOE czy niewielkiej liczby lat edukacji, lecz choć wiele badań potwierdziło rolę wieku, płeć nie stanowi aż tak rzetelnego wskaźnika.

Możliwe, że więcej kobiet choruje na AD, ponieważ żyją one średnio dłużej niż mężczyźni. Można spekulować, że gdyby było inaczej, liczba mężczyzn z tym schorzeniem dorównywałaby liczbie kobiet.

Nie zmienia to jednak faktu, iż Alzheimer objawia się utratą pamięci dużo częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Autorzy raportu sugerują, że na patogenezę choroby wpływ mogą mieć hormony. Estrogen znany jest ze swojej funkcji ochronnej dla mózgu, a jego ilość znacznie maleje po menopauzie. Prawdopodobnym jest więc, że może on stać za deficytami metabolizmu w korze mózgowej, które przyczyniają się do powstania Alzheimera.

Zarówno kobiece jak i męskie mózgi syntetyzują estrogen w neuronach, jednak badania pokazują, że dzieje się to w innych partiach mózgu, w zależności od płci.

By zrozumieć w pełni chorobę Alzheimera, trzeba jednak szerszej perspektywy. Dlatego też SWHR powołało specjalną grupę złożoną z ekspertów klinicznych, psychologów oraz specjalistów psychospołecznych, których zadaniem było wyjaśnienie dlaczego kobiety chorują częściej na Alzheimera.

Specjaliści kliniczni stwierdzili, że możliwymi przyczynami jest brak ruchu (kobiety ćwiczą mniej niż mężczyźni) oraz depresja i niepokój, które również atakują częściej kobiety.

Psycholodzy potwierdzili, że utrata odpowiedniego poziomu estrogenu, podobnie jak różnice wypływające z mutacji białka tau (choć patogeneza tau u ludzi nie jest jeszcze wyjaśniona), może być częściowo odpowiedzialna za Alzheimera.

Specjaliści psychospołeczni podkreślili z kolei, że kobiety będące opiekunami osób z demencją, są częściej narażone na stres, który obniża odporność organizmu, dużo rzadziej otrzymują również tak dobrą opiekę jak mężczyźni, gdy same zapadają na AD.