Opublikowano długo oczekiwane Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.
To akt wdrażający do polskiego porządku prawnego Dyrektywę 2010/32/EU. Czy jego zapisy stanowią remedium na problem zakłuć polskiego personelu medycznego w trakcie wykonywania czynności zawodowych?
Gospodarzem procesu legislacyjnego był Główny Inspektorat Sanitarny, który działał z upoważnienia Ministra Zdrowia. Opublikowane rozporządzenie jest aktem wykonawczym do art. 23715 § 2 Kodeksu Pracy. Projekt był konsultowany ze stroną społeczną, w tym ze środowiskiem pielęgniarskim i lekarskim. Prof. Andrzej Gładysz z Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów odpornościowych Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu ocenia, że zaproponowane w rozporządzeniu rozwiązania idą w dobrym kierunku, ale podtrzymuje swoją opinię, że pełną regulację w tym zakresie należy wprowadzić aktem wyższego rzędu (ustawą).
- Rozporządzenie jest pierwszą próbą kompleksowego uregulowania zagadnienia dotyczącego ekspozycji zawodowej To krok w dobrą stronę, lecz najważniejsza będzie teraz egzekucja zawartych w nim przepisów. Jednym z najważniejszych postanowień rozporządzenia jest konieczność zapewnienia przez pracodawcę sprzętu medycznego, który zawiera mechanizmy chroniące go przed zranieniem, jak również zakwalifikowanie samego zakłucia jako wypadku przy pracy, co wzmacnia pozycję pracownika w przypadku dostępu do działań poekspozycyjnych czy chociażby odszkodowawczych.
Kogo dotyczy rozporządzenie?
Przepisami rozporządzenia objęto pracowników, pracujących pod kierownictwem lub nadzorem pracodawców w sektorze opieki zdrowotnej, zarówno pracujących w rozumieniu przepisów prawa pracy, jak również na podstawie umów cywilno-prawnych, za pośrednictwem agencji pracy czasowej, ale i stażystów, praktykantów, uczniów, studentów szkół medycznych oraz wolontariuszy uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.
Zobacz również:
- Opieka w domu: @lvp, przypadek naprawdę pojedynczy?
- Dramat na Podkarpaciu. Wypisany z dwóch szpitali mężczyzna zmarł na sepsę [wideo]
- Czy wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta jest przestępstwem?
- Pacjencie! Czy wiesz jakie prawa Ci przysługują?
- Z humorem przeciwko nadużyciom lekarzy
- Leczenie placebo? Czy to możliwe?
- Jeżeli Twój lekarz jest zdrowy – Ty pewnie też jesteś!
- Uwaga pożar! ABC pierwszej pomocy
Dostępność bezpiecznego sprzętu medycznego
Pracodawcy zostali zobligowani do stosowania wszelkich dostępnych środków do eliminacji zranień ostrymi narzędziami wśród pracowników, w tym do zapewnienia dostępu do sprzętu ze specjalnymi zabezpieczeniami. Dodatkowo, pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzania oceny ryzyka nie rzadziej niż raz na dwa lata, w której musi uwzględniać ocenę dostępności personelu do rozwiązań chroniących przed zranieniem. Jeżeli następują zmiany na stanowisku pracy, które mają istotne znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika – ocena taka powinna być przeprowadzona wcześnie. Rozporządzenie wprowadza również całkowity zakaz ponownego zakładania osłonek na ostre narzędzie, co często bywało przyczyną zranienia personelu medycznego Wnioski wynikające z przeprowadzonej oceny ryzyka powinny być następnie uwzględnione w opracowywanych przez pracodawcę procedurach bezpiecznego postępowania z ostrymi narzędziami.
Dodatkowo, co ważne, na pracodawcę zostały nałożone obowiązki dotyczące informowania o sposobach zapobiegania zranieniom, promowania dobrych praktyk oraz wdrożenia procedury poekspozycyjnej. Pracodawca został również zobligowany do wprowadzenia systemu szkoleń w zakresie postępowania i zgłaszania zranień.
Wykaz zakłuć
Rozporządzenie również wprowadza, postulowane przez środowisko pielęgniarskie, przepisy dotyczące prowadzenia wykazu zranień. Tym samym umożliwia standaryzację procesu zgłaszania pracodawcy takich przypadków we wszystkich placówkach medycznych. Należy wspomnieć, iż pracownicy, którzy ulegli zranieniu są zobowiązani do zgłoszenia takiego wydarzenia pracodawcy, lub osobie odpowiadające w zakładzie pracy za bezpieczeństwo i higienę pracy. Dodatkowo, wykaz zranień przez pracodawcę będzie zawierał informacje służące do systematycznego analizowania przyczyn wypadków przy pracy, które posłużą do wdrożenia właściwych środków zapobiegawczych.
Obowiązkowe raporty
Pracodawcy są zobowiązani do opracowywania raz na pół roku specjalnego raportu o bezpieczeństwie i higienie pracy w zakresie zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. - Pierwsze takie raporty powinny być sporządzone do 28 lutego przyszłego roku. Istotne jest to, że pracownicy będą mieli możliwość zapoznania się z jego treścią. Będzie to swoiste kompendium wiedzy o zabezpieczeniu pracowników przed zranieniami ostrymi narzędziami. Mam tylko nadzieję, że pracodawcy – szczególnie z sektora publicznego - nie będą uchylali się od tych obowiązków. Wciąż otwarta pozostaje kwestia kompleksowego uregulowania postępowania poekspozycyjnego. - dodaje prof. A.Gładysz.
Kary za naruszenie przepisów rozporządzenia
Sankcje z tytułu naruszenia przepisów rozporządzenia są regulowane przez Kodeks Pracy. Zgodnie z art. 283 § 1 Kodeksu pracy za nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy osoby, które są odpowiedzialne za bezpieczeństwo i higienę pracy albo kierują pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, podlegają karze grzywny od 1000 do 30 000 zł. Karę taką mogą nałożyć organy kontrolne, jakimi są Inspekcja Pracy lub Inspekcja Sanitarna.
Komentarze do: Rozporządzenie Ministra Zdrowia w zakresie zranień ostrymi narzędziami