Sekrety dobrego starzenia się

Po przekroczeniu 65 roku życia, słynne zdania typu "żałuję, że...", "powinienem był...", "gdybym tylko wiedziała...", powinny być zakazane. Według artykułu opublikowanego w przeglądzie naukowym Science, niemieccy naukowcy z Centrum Medycznego przy Uniwerstecie w Hambourg-Eppendorf dowiedli, że lepiej nie oglądać się wstecz i odłożyć wszystkie nasze żale na półkę, jeżeli chcemy się dobrze czuć na starość.

Stefanie Brassen oraz jej zespół naukowy przedstawiają dwa doświadczenia, które sugerują, że kluczem do dobrego starzenia się może być umiejętność wyzwalania się od swoich żalów.

Obserwując trzy grupy uczestników, naukowcy niemieccy stwierdzili, że grupa pacjentów młodych cieszących się dobrym zdrowiem oraz grupa pacjentów starszych (średnio 66 lat) z depresją, wydawała się żałować o wiele bardziej straconych okazji w przeciwieństwie do grupy uczestników cechujących się dobrym zdrowiem. Zdawali się oni bowiem pozostawiać wszystko za sobą i nie przywiązywać żadnej wagi do utraconych bądź niewykorzystanych chwil w swoim życiu.

Aby zmierzyć „żal”, badacze wymyślili grę hazardową. Gra ta opiera się na ośmiu zamkniętych pojemnikach przedstawionych na ekranie komputera. Uczestnicy mogli wielokrotnie decydować: otworzyć je bądź nie, aby sprawdzić ich zawartość. Siedem pudełek zawierało pieniądze, a jedno - małego diabełka.

Uczestnicy tracili pieniądze, które wygrali, za każdym razem, kiedy otwierali pudełko z diabełkiem.

W czasie pierwszego doświadczenia, podczas którego uczestnicy grali w grę, naukowcy poddawali ich badaniu MRI. Dzięki temu badaczom udało się stwierdzić, że starsi uczestnicy w dobrym zdrowiu, którzy tracili pieniądze w grze, niespecjalnie tego żałowali.

Badania MRI również nie wykazały oznak żalu w ich mózgach (mniejszy przepływ nerwowy). Inna sytuacja była w przypadku uczestników młodych oraz osób starszych z depresją.

Niemieccy badacze stwierdzili również, że centra kontroli emocji w mózgach były o wiele bardziej aktywne u osób starszych w dobrym zdrowiu niż u osób z dwóch pozostałych grup. Poza tym, intensywność hamowania emocji jest proporcjonalna do rozmiarów konsekwencji wyboru.

Konkluzje? Osoby starsze, cieszące się dobrym zdrowiem fizycznym i psychicznym o wiele lepiej radzą sobie ze swoimi emocjami w obliczu żalu, a więc takie doświadcznie dotyka je słabiej, w porównaniu do dwóch innych grup.

Zmęczenie serca

W drugim doświadczeniu, w którym wzięli udział jedynie starsi uczestnicy, badacze stwierdzili, że kiedy osoby starsze cierpiące na depresję traciły dużo pieniędzy w „grze w diabełka”,  przewodność ich skóry oraz częstość bicia serca znacząco się zmniejszały.

Natomiast, kiedy osoby starsze w dobrym zdrowiu traciły tę samą ilość pieniędzy, powyższe parametry pozostawały takie same.

Reakcja fizjologiczna pojawia się więc w momencie, kiedy żałujemy, że czegoś nie zrobiliśmy.

Naukowcy niemieccy dokonali jeszcze jednego interesującego odkrycia: na początku gry, uczestnicy młodzi oraz starsi depresyjni byli ostrożniejsi w otwieraniu pudełek. Następnie podejmowali stopniowo coraz większe ryzyko. Osoby starsze w dobrym zdrowiu przez całą grę stosowały tę samą strategię.

Stefanie Brassen podsumowuje - Powszechnie uważa się, że żal może okazać się korzystny i budujący dla osób młodych. Mówimy nawet „Co nie zabije, to wzmocni”. Ale kiedy przekroczymy pewną granicę wieku, nasza postawa wobec żalu może odzwierciedlać stan psychologiczny o wiele ważniejszy niż mogłoby się to nam wydawać. Być może, trzeba stawiać pytania odnośnie naszej przeszłości, zaakceptować taką, jaka była i tym samym – zaakceptować samych siebie, aby nie cierpieć z powodu tego, czego nie zrobiliśmy. Taka postawa pozwoli nam przyjaźniej patrzeć na to, co jeszcze przed nami.

Takie wnioski to wielka nadzieja dla tych 20 - 50% seniorów, którzy w przeciągu całego swojego życia na emeryturze doświadczają co najmniej jednego epizodu depresyjnego.