Skany mózgów rodzeństwa mogą zawierać klucz do uzależnień

Uzależnieni od narkotyków i ich nieuzależnione rodzeństwo mają mieć wspólne niektóre cechy mózgu, jak wyjaśniają naukowcy, którzy sugerują, że podatność na uzależnienia może być sprawą dziedziczną. Ale również, jest to coś, co można pokonać. Badacze doszli do takich wniosków po przestudiowaniu skanów mózgów 50 par sióstr i braci, spośród których jedna osoba była uzależniona od kokainy.

A dokładniej, badacze odkryli, że zarówno siostry i bracia mieli w mózgach pewne nieprawidłowości, które sprawiały, że samokontrola była dla nich dość trudna. Rezulaty badania ukazały się w naukowym przeglądzie Science.

Badanie to może więc przyczyniać się do coraz większego zrozumienia tego zjawiska, dlaczego niektórzy ludzie z rodzinną historią uzależnienia od narkotyków są bardziej zagrożeni uzależnieniem się niż pozostali. Dodatkowo, prace te mogą przyczynić się do opracowania nowych leków i terapii, które mogą pomóc ludziom podatnym na nałogi lepiej się kontrolować, zanim nałóg rozwinie się u nich na dobre.

Gdybyśmy znaleźli podpowiedź na temat tego co sprawia, że krewni ludzi uzależnionych pozostają tak wolni od nałogów i tak odporni, bylibyśmy w stanie zapobiegać powstawaniu wielu przypadków uzależnień, stwierdza Paul Keedwell, psychiatra z uniwersytetu brytyjskiego Cardiff University, który nie był związany z tym badaniem. Jak przyznaje jednak ten specjalista, odkrycia te są niezwykle zachęcające.

Ciężko jest zebrać dobre i wiarygodne dane na temat ludzi uzależnionych od alkoholu i narkotyków, ponieważ wielu z nich żyje na marginesie społeczeństwa. Ale, jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, World Health Organization), co najmniej 15 300 000 ludzi na całym świecie ma cierpieć z powodu zaburzeń związanych z narkotykami. Dodatkowo, co najmniej 148 krajów na całym świecie ma donosić o problemach związanych z narkotykami podawanymi dożylnie.

Badanie zamieszczone w naukowym brytyjskim przeglądzie The Lancet, w styczniu tego roku, podawało, że nawet 200 milionów ludzi na świecie każdego roku używa nielegalnych narkotyków. A użycie jest największe w najbogatszych krajach.

Niezdrowe nałogi to szeroki wachlarz przeróżnych uzależnień, poczynając od narkomanii, przechodząc przez uzależnienia od leków przepisywanych przez lekarza, kończąc na legalnych substancjach, takich jak papierosy albo alkohol. Dodatkowo, eksperci wymieniają tutaj również czynniki stylu życia, jak na przykład przejadanie się albo hazard. To wszystko to są uzależnienia.

Naukowcy odnotowali różnice w mózgach ludzi uzależnionych od narkotyków już wcześniej, ale nie byli do tej pory pewni, czy te różnice pojawiają się przed użyciem narkotyku, czy też może są tego wynikiem. Karen Ersche z instytutu nauk neurologicznych Behavioral and Clinical Neuroscience Institute przy uniwersytecie Cambridge University w Wielkiej Brytanii, kieruje grupą badaczy, którzy pochylili się nad tym problemem, badając pary biologicznych krewnych: jedna osoba była uzależniona a druga bez historii przewlekłego uzależnienia narkotykowego albo alkoholowego.

Badacze porównali mózgi u tych par z mózgami innych zdrowych ludzi. W ten sposób, naukowcy wykazali, że zarówno uzależniony brat/uzależniona siostra, jak i nieuzależniony brat/nieuzależniona siostra, mieli takie same nieprawidłowości w mózgu, a dokładniej, w częściach związanych z kontrolą zachowania. Region ten jest znany pod nazwą układu czołowo-prążkowego.

Od dawna już wiadomo, że nie każdy kto zażywa narkotyki, uzależni się od nich, a ludzie zagrożeni uzależnieniem od narkotyków generalnie mają niedobory w samokontroli, powiedziała Karen Ersche.

Odkrycia brytyjskich naukowców wyjaśniają dlaczego ryzyko uzależnienia od narkotyków jest większe u ludzi, którzy mają rodzinną historię uzależnienia. Okazuje się po prostu, że część ich mózgów, od której zależy zdolność do samokontrolowania się, jest po prostu mniej skuteczna.

Karen Ersche stwierdza więc w podsumowaniu do swojego badania, że następnym krokiem będą prace nad rodzeństwem nie zażywającym narkotyków, aby przekonać się, w jaki sposób udaje im się kontrolować ich nieprawidłowości w mózgu.
W ten sposób, badacze chcą lepiej zrozumieć co chroni tych ludzi przed uzależnieniem od narkotyków. Może to bowiem dostarczyć niezwykle istotnych podopowiedzi dotyczących opracowania bardziej skutecznych terapii przeciwko nałogom.

Derek Hill, profesor Medical Imaging Science na uniwersytecie University College London, stwierdza, że jest to bardzo dobrze przeprowadzone badanie, które pokazuje, że tego rodzaju skanowanie mózgu może być użyteczne w odnajdywaniu tak zwanych biomarkerów, które pozwolą opracować nowe leki na inne choroby, również związane z zaburzeniami samokontroli, takie jak przejadanie się.

Na nieszczeście, opracowanie metody obrazowania mózgowego takiej jak ta zajmuje nawet całe lata, jeżeli chcemy osiągnąć taki poziom, który pozwoli stworzyć nowe leki. Oznacza to, że praktyczne korzyści są po prostu kwestią przyszłości, wyjaśnia na koniec profesor Derek Hill.