Światowa premiera: autologiczne przeszczepy tchawicy

Pierwsze przeszczepy tchawicy dokonane na podstawie komórek własnych pacjenta, które zostały właśnie zaprezentowane przez dwóch francuskich chirurgów, są niezwykłym osiągnięciem dla większości pacjentów. Jedyna „niedoskonałość” tej techniki przeszczepu, odpowiedzialna za śmierć w wyniku infekcji oddechowej dwóch operowanych pacjentów, powinna jednak zostać szybko naprawiona.

Chirurgia naprawcza tchawicy właśnie dała potężny krok naprzód: przeszczep na podstawie komórek pacjenta okazał się sukcesem, jak ogłosiło właśnie dwóch chirurgów, którzy są odpowiedzialni za to wielkie premierowe wydarzenie.

Większość z siedmiu pacjentów, operowanych w centrum Marie Lannelongue (Plessis-Robinson, Hauts-de-Seine, Francja), u których przeszczepów dokonywano od 1 do 6 lat, ma się generalnie dobrze. Do tego stopnia, iż mogli oni podjąć na nowo swoją normalną aktywność. Na nieszczęście, niestety, dwóch pacjentów zmarło w następstwie infekcji oddechowych.

Według dwóch chirurgów odpowiedzialnych za te próby, czyli pana Philippe’a Dartevelle, który jest szefem wydziału chirurgii klatki piersiowej i naczyniowej w centrum Marie Lannelongue, a także pana Frédérica Kolb, który jest szefem oddziału chirurgii plasycznej oraz naprawczej na instytucie Gustave Roussy (Villejuif, Francja), ich metoda ma być aktualnie najlepsza, ale co nie znaczy, że nie wymaga jednak ona poprawy.

Tchawica, narząd trudny do zastąpienia

Ponieważ tchawica to kłujący problem dla chirurgów. Z powodu wypadków albo nowotworów, które przeszkadzają w przepływie powietrza, bardzo ciężko jest ją zastąpić, co prowadzi do jej totalnej ablacji. Mimo dziesięcioleci poszukiwań oraz badań na zwierzętach (świnie, owce...), nie znaleziono jeszcze żadnego satysfakcjonującego rozwiązania, które pozwalałoby zarazem i zachować anatomię i funkcję tchawicy.

Mieszczący się między oskrzelami i krtanią, organ ten stanowi część dróg oddechowych i pozwala na przepływ powietrza między płucami a otoczeniem. Ale jego rola nie jest ograniczona jedynie do pełnienia funkcji kanału: błona śluzowa, którą jest wyłożona tchawica od wewnątrz, jest także bardzo ważna dla ochrony układu oddechowego, ponieważ zapewnia filtrację powietrza i usuwanie kurzu i pyłu.

Dlatego też organ, który miałby ją zastąpić, musi spełniać również te funkcje.  Musi także być sztywny, dobrze zaopatrzony w naczynia krwionośne, zdolny do walki z infekcjami i nie powinien ulegać obkurczaniu. Jeśli nawet wypróbowano już syntetyczne tchawice (endoprotezy), rezultaty tak na prawdę nie były imponujące, ponieważ użyte materiały nie były dobrze znoszone przez organizm.

Ideałem jest więc stworzenie takiej tchawicy, która powstałaby całkowicie z komórek chorego, tak aby jego system odpornościowy nie działał przeciwko niej i nie zaczął jej zwalczać. W ten sposób można uniknąć terapii przeciwko odrzuceniu, ponieważ terapie te są bardzo ciężkie i czasami bardzo trudne do zniesienia.

Tchawica zrekonstruowana ze skóry i z żeber

A to właśnie zostało dokonane przez dwóch francuskich chirurgów. Organ naśladujący tchawicę został wykonany z kawałków skóry pobranej z ramienia pacjentów. Potrzebne to było do odtworzenia błony śluzowej tchawicy. Pobrano także kawałki chrząstki z żeber pacjentów, aby umocnić powstałą strukturę. Technika ta jest również bardzo często używana w chirurgii naprawczej nosa.

Skóra i chrząstka są następnie kształtowane tak, aby stworzyły formę cylindra podobnego do tchawicy, a następnie reimplantowane pacjentom autologicznie.

Brakuje jednakże podstawowego elementu, który zresztą doprowadził już do śmierci dwóch pacjentów, z siedmiu operowanych. Komórki rzęskowe, odpowiedzialne za obronę przeciwko infekcjom układu oddechowego, są nieobecne w przeszczepie, ponieważ nie istnieją na powierzchni skóry użytej do przeszczepu.

Chirurdzy Philippe Dartevelle i Frédéric Kolb mają teraz nadzieję, iż uda im się znaleźć rozwiązanie tej „niedoskonałości”, poprzez modyfikację, taką czy inną, tej strategii.