Światowy szczyt w sprawie odporności bakteryjnej na antybiotyki

Najlepsi specjaliści w dziedzinie mikrobiologii zebrali się niedawno z okazji corocznej 50 Konferencji ICAAC (Interscience conference on Antimicrobial Agents and Chemotherapy) w Bostonie. W programie konferencji znalazły się aktualne tematy, które zaprzątają cały świat medyczny, takie jak odporność bakterii na antybiotyki oraz związane z tym zagrożenia dla zdrowia publicznego. Kongres ten trwał do 15 września 2010 roku.

Bakteryjna odporność na antybiotyki staje się prawdziwym problemem zdrowia publicznego, a szczególnie od momentu ostatniego odkrycia bakterii NDM-1, czyli New Delhi metallo-β-lactamase 1. Bakteria NDM-1 uważana jest za mikroorganizm groźniejszy niż gronkowiec złocisty (łac. Staphylococcus aureus). Bakteria ta już zabiła jednego pacjenta w pakistańskim szpitalu. Odkryto ją także na terytorium brytyjskim, u pacjentów powracających po pobycie w celach medycznych w jednym z krajów azjatyckich.

Te superodporne mikroorganizmy budzą coraz większy niepokój lekarzy oraz całej populacji ludzkiej, którzy obawiają się rozprzestrzeniania się tego szczepu bakterii na całym świecie, a w związku z tym, rozwoju niemożliwej do opanowania epidemii. Brak nowych antybiotyków jest więc tematem bardzo delikatnym i trudnym. Aby go przedyskutować, najlepsi światowi specjaliści w dziedzinie mikrobiologii zebrali się na 50 z kolei konferencji ICAAC w Stanach Zjednoczonych.

Konferencja ta odbywa się co roku i jest najstarszym kongresem mikrobiologów, a także najbardziej prestiżowym. Konferencja ta zebrała około 12 000 badaczy, wśród których jest trzech laureatów Nagrody Nobla: Peter C. Doherty, który dostał nagrodę w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1996 roku, za odkrycie mechanizmu obrony przeciwko wirusowi; Thomas A. Steitz, który dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w 2009 roku, za rozwiązanie struktury rybosomu; a także Barry J. Marshall, który dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2005 roku, za odkrycie bakterii Helicobacter pylori oraz jej roli w patologiach układu pokarmowego.

Wiele posiedzeń konferencji zostało więc dedykowanych problemom postawionym przez coraz większą odporność bakteryjną na antybiotyki, a także środkom, które należy przedsięwziąć, aby temu przeciwdziałać. Przede wszystkim, naukowcy zastanawiali się w jaki sposób można namierzyć inne drogi molekularne używane przez bakterie, niż te, które w tym momencie są celem aktualnych antybiotyków. Wyzwaniem jest więc znalezienie takiej substancji, która byłaby zarazem skuteczna przeciwko bakterii, jak również łatwa do zastosowania i bez efektów szkodliwych dla człowieka.

Właśnie ta delikatna równowaga między różnymi czynnikami jest trudna do osiągnięcia, tym bardziej, że finanse, które są potrzebne do przyśpieszenia badań, wcale nie rosną. Laboratoria farmaceutyczne wolą zainteresowac się innymi lekarstwami, takimi jak na przykład leki przeciwko cholesterolowi. Rynek tego typu leków jest w tym momencie rynkiem najbardziej lukratywnym. Małe firmy, jeśli chodzi o nie, są bardziej skłonne do rozpoczęcia badań w dziedzinie antybiotyków, ale postępy są naprawdę bardzo wolne.

Nie zapomnijmy także o głównej roli lekarzy oraz pacjentów, którzy sami mogą też spowolnić rosnącą odporność bakteryjną na antybiotyki. Lekarze, przestając przepisywać antybiotyki w banalnych przypadkach, pacjenci, przestając zażywać niepotrzebnie i w nadmiernych ilościach tego typu środki farmakologiczne. Przypomnijmy, iż antybiotyki działają jedynie na bakterie i są bezużyteczne w przypadku choroby wirusowej.

Inne posiedzenia kongresu mikrobiologów zostały dedykowane wirusowi grypy H1N1, o którym tyle mówiono ostatniego roku. Kongres zajął się także zaostrzoną wirulencją obserwowaną coraz częściej u kobiet ciężarnych. Miejmy nadzieję, że konferencja ta przyniesie liczne odpowiedzi oraz piękne obietnice na przyszłość w dziedzinie medycyny oraz mikrobiologii.