Szczepionka przeciwko AIDS w zasięgu ręki

Badania przeprowadzone w Tajlandii w 2009 roku pokazały, że zapobieganie zakażeniu wirusem HIV u ludzi jest możliwe. Licencjonowana szczepionka może być w zasięgu ręki. "Wiemy jak wygląda wróg", powiedział dr Barton Haynes z Duke University w Durham, dyrektor Center for HIV AIDS Vaccine Immunology (CHAVI).

W przeciwieństwie do wirusów innych chorób zakaźnych, HIV jest ruchomym celem, wytwarzającym ciągle różne wersje samego siebie.

"Wirus jest o wiele bardziej przebiegły, niż myśleliśmy wcześniej," powiedział dr Haynes, który postępy w badaniach nad szczepionkami przedstawi na konferencji International AIDS Society's 2012, która odbędzie się w Waszyngtonie w dniach 22-27 lipca.

Konsorcjum badawcze było finansowane przez National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID).

Dzięki lekom, które mogą kontrolować wirusa przez dziesięciolecia, AIDS nie jest już wyrokiem śmierci. Od roku 1997, który był szczytem pandemii, liczba nowych zakażeń spadła o 21 proc., a postępy w prewencji - dobrowolne zabiegi obrzezania, zapobieganie transmisji kobieta-płód oraz wczesne leczenie – pozwalają twierdzić, iż liczba ta obniży się jeszcze bardziej.

Mimo to, aż 34 mln osób, na całym świecie jest zakażonych wirusem HIV. A 2,7 mln nowych zakażeń w samym 2010 roku potwierdza fakt, że skuteczna szczepionka jest nadal najlepszą nadzieją na wyeliminowanie AIDS.

Zespoły badaczy pracowały nad szczepionką przez prawie trzy dekady, bez efektu, aż do czasu RV144, badań klinicznych z 2009 roku, przeprowadzonych w Tajlandii, z udziałem ponad 16 tys. dorosłych osób.

Badania te analizowały szczepionkę ALVAC laboratorium Sanofi, zawierającą ptasi wirus zwany canarypox, który dzięki odpowiedniej zmianie genetycznej może transportować trzy syntetyczne geny HIV do organizmu, oraz szczepionkę AIDSVAX, oryginalnie wykonaną przez Roche Holding's Genentech, która zawiera powierzchniową proteinę HIV.

Wyniki badań wykazały, że ta kombinacja szczepionek zmniejszyła o 31,2 proc. występowanie zakażenia wirusem HIV. Jednak jak twierdzi pułk. Nelson Michael, dyrektor U.S. Military HIV Research Program w Walter Reed Army Institute of Research, który kierował procesem badawczym RV144, wynik nie był wystarczająco wysoki, aby go uznać za skuteczny, ale jego wpływ na badaczy był ogromny.

Trwają przygotowania do dalszych badań próbnej wersji szczepionek wśród heteroseksualistów w RPA oraz mężczyzn współżyjących z innymi mężczyznami, w Tajlandii.

Nowymi partnerami naukowymi zostaną Novartis i Sanofi. Zespoły muszą jeszcze przystosować  szczepionki do pracy w Republice Południowej Afryki, gdzie szczep HIV jest inny.

Badania rozpoczną się w 2016 roku. Celem jest uzyskanie co najmniej 50-procentowej skuteczności, czyli poziomu, który według matematyków może mieć duży wpływ na epidemię. Może być to droga do uzyskania pierwszej licencjonowanej szczepionki przeciwko HIV.

Obecne szczepionka jest w dużej mierze przeznaczona do szkolenia komórek układu odpornościowego, zwanych limfocytami T, do rozpoznawania i niszczenia komórek już zainfekowanych wirusem HIV.

NIAID podało, że planuje wydać nawet 186 mln dolarów w ciągu najbliższych siedmiu lat na finansowanie projektów badawczych Centers for HIV/AIDS Vaccine Immunology & Immunogen Discovery.

Odkryte przeciwciała mogą stać się kluczem do stworzenia skutecznej szczepionki przeciwko HIV.