Szczepionka przeciwko HIV - przyczyny częściowego sukcesu w końcu poznane?

Trzy lata po częściowej pomyślności badań nad szczepionką przeciw AIDS, naukowcy wciąż zastanawiają się nad lepszym zrozumieniem przyczyn sukcesu. Rozpoczęli nowy etap badań stwierdzając, że efektywność leczenia zależy od dwóch mutacji znajdujących się w szczególnym regionie otoczki wirusa HIV. Region ten nosi nazwę V2.

Historia toczy się dalej - w 2009 roku w Tajlandii uruchomiono program szczepień przeciw HIV, w którym wzięło udział 16 000 osób. Operacja zakończyła się względnym sukcesem, ponieważ leczenie było efektywne tylko u 31% pacjentów, co jest dość obiecującym wynikiem jak na pierwszą terapię.

Dlaczego efektywność szczepionki jest tylko częściowa? Naukowcy wciąż kontynują dochodzenie.

Kilka miesięcy temu okazało się, że u zaszczepionych pacjentów zaobserwowano przeciwciała V1V2, które działając na dwa regiony otoczki HIV (V1 i V2), zapobiegają przedostaniu się wirusa do komórki.

Nowe badanie, ktore pojawiło się na łamach czasopisma "Nature", pokazuje, że rozwiązania można doszukać się w przeciwciałach. Potwierdza również, że szczepionka zawdzięcza swą efektywność przede wszystkim dwóm mutacjom regionu V2 otoczki wirusowej.

W tym badaniu wzięło udział 110 ochotników z próby klinicznej przeprowadzonej kilka lat wcześniej. Wśród nich, 44 zaraziło się HIV, mimo wcześniejszego szczepienia, podczas gdy 66 innych zachorowało po otrzymaniu wyłącznie placebo.
 
Naukowcy z amerykańskiej armii i Ministerstwa Zdrowia w Tajlandii przeanalizowali 936 sekwencji DNA pacjentów, w celu wykrycia wszelkich możliwych cech charaktrystycznych wirusa HIV, który zainfekował wspomnianych pacjentów.

Na początku badania naukowcy założyli, że u osób niezaszczepionych, którym podawano placebo, obecne będą wszystkie warianty wirusów. U badanych leczonych szczepionką rozwinie się zaś odporność na niektóre szczepy (terapia wywołuje presję selekcyjną na niektórych postaciach wirusa).

Idea ta się potwierdza: wirusy są inne w obydwu grupach pacjentów, a różnica ta jest dostrzegalna właśnie w dwóch miejscach regionu V2 otoczki wirusa.

Rzeczywiście, u tych, którzy otrzymali szczepionkę podczas wcześniejszych badań, zaobserwowano 80% mniejsze ryzyko zarażenia wersją wirusa HIV, która ma mutacje właśnie w tym regionie. Natomiast, ludzie ci nie mieli osłony przed innymi wersjami wirusa, a to tłumaczy dlaczego mimo wszystko zostali zarażeni.

Tymczasem nasuwa się pytanie jak poprawić namierzanie regionu V2, ażeby zwiększyć skuteczność szczepionki. Naukowcy już nad tym pracują.