Szczepionka przeciwko zapaleniu mózgu, być może już wkrótce?

Szczepionka przeciwko zapaleniu mózgu B właśnie wykazała swoją skuteczność. Namierza ona bakterię Neisseria meningitidis, bardziej znaną pod nazwą "meningokoki". Po dwóch zastrzykach, prawie wszystkie zaszczepione osoby miały przeciwciała mogące zwalczać cztery różne szczepy tych bakterii.

A zapalenie mózgu ciągle zabija. To zapalenie opon mózgowych – ochronnej otoczki mózgu – może być wywołane wirusami albo bakteriami i okazuje się śmiertelne średnio w jednym przypadku na pięć. Pośród bakterii odpowiedzialnych za zapalnienie mózgu są właśnie meningokoki.

Bakterie Neisseria meningitidis znajdują się na wszystkich kontynentach i mają wiele postaci. Badacze wyróżnili szczepy A, B, C, Y i W135. Aktualnie, szczepionki są dostępne przeciwko wszystkim szczepom meningokoków, z wyjątkiem B, który może być reprezentowany przez wiele różnych odmian. A jednak, to właśnie on dominuje w Europie i w Ameryce.

Badacze z uniwersytetu w Chile porównali genomy wszystkich postaci szczepu B, aby spróbować znaleźć ich wspólną strukturę. Rezultat? Koncepcja szczepionki nazwanej 4CmenB, zdolnej do namierzania czterech różnych regionów bakterii.

Skuteczna szczepionka przeciwko 4 szczepom Neisseria meningitidis B

Aby przetestować swoje odkrycie, badacze odwołali się do pomocy 1 600 nastolatków chilijskich, w wieku od 11 lat do 17 lat, którym podano szczepionkę bądź placebo. Zastrzyki zostały zrealizowane raz, dwa, albo trzy razy, w zależności od przedziału czasowego zawartego między jednym, drugim i szóstym miesiącem.

Rezultaty badania zostały opublikowane w naukowym przeglądzie brytyjskim The Lancet.

Aby przetestować immunogenność u tych młodych świnek doświadczalnych, badacze zastosowali dwie metody. Siła bakteriobójcza serum posłużyła do zidentyfikowania protekcji przeciwko trzem szczepom meningokoków B. Chodziło o przetestowanie skuteczności serum krwi pacjenta na bakteriach w hodowli.

Zdolność obrony organizmu przed czwartym szczepem została określona przez test ELISA, który udowadania istnienie odporności poprzez tworzenie związków antygen-antyciało.

Rezultaty są bardzo wymowne: prawie wszyscy uczestnicy badania, którzy otrzymali dwie albo trzy dawki szczepionki, są chronieni przed czterema przetestowanymi szczepami Neisseria meningitidis B, tydzień po podaniu szczepionki. U tych, którzy otrzymali tylko jedną dawkę szczepionki, ochrona wynosi od 92% do 97%, podczas gdy zaledwie od 29% do 50% osób z grupy kontrolnej było chronionych.

Zapalenie mózgu: dwa zastrzyki i ochrona prawie absolutna?

Sześć miesięcy później, odporność wynosiła 91% - 100% pośród uczestników zaszczepionych dwukrotnie albo więcej. Liczby te nieco spadły dla tych, którym podano tylko jedną dawkę szczepionki, ponieważ jedynie od 73% do 76% spośród nich było zdolnych do uwalniania się od bakterii Neisseria meningitidis B.

Jeśli tym wartościom brak tutaj precyzji, to dlatego, iż chodzi tutaj po prostu o prawdopodobieństwo statystyczne. Żaden z nastolatków, którym podano szczepionkę, nie doświadczył jakiegokolwiek skutku ubocznego, co przekłada się na nieszkodliwość tego leku, który może zostać wprowadzony na rynek już za kilka miesięcy.

Jednakże, można było sprawdzić jego skuteczność na jedynie czterech szczepach Neisseria meningitidis B, i nie wiemy w związku z tym, jak może działać na inne szczepy meningokoków, których jest tak dużo. Zapalenie mózgu typu B nie może jeszcze być zwalczone. Tym bardziej, nie mamy wystarczającej ilości informacji, które pozwoliłyby przepowiadać ze stuprocentową pewnością długość działania tej szczepionki. Innymi słowy, nie wiemy jeszcze, czy trzeba się szczepić co roku, co dwa lata, co pięć lat, a może dwa razy w życiu wystarczy w zupełności?