U pszczół Jadai, żołnierze poświęcają się dla swojej kolonii

U pewnej liczby społecznych insektów, ciało jest przystosowane do funkcji jednostki. Mrówki albo termity, pełniące funkcje żołnierzy, na przykład, mogą się pochwalić potężnymi żuwaczkami, umieszczonymi na ich potężnych głowach. Tak jednak nie jest w przypadku pszczół, które czasami jednak spełniają różne role w swoim życiu. Wyjątek jednak potwierdził regułę, z pierwszą w historii opisaną pszczołą: Jadai.

Insekty społeczne mogą być czasami podzielone na kasty na bazie kryteriów fizycznych i czasowych. Najlepsze przykłady segregacji na podstawie charakterystycznych cech morfologicznych możemy zaobserwować u mrówek i termitów. Jednostki wyspecjalizowane w ochronie kolonii, żołnierze, są o wiele większe i silniejsze niż inne.

U pszczół, robotnice są podzielone na czasowe kasty. Każda z nich zmienia swoją rolę wielokrotnie w ciągu swojego cyklu życia. Młode pszczoły produkują komórki zbierające pył kwiatowy albo larwy, podczas gdy najstarsze pszczoły stają się wozami przewożącymi paszę. Mogą one ewentualnie też pilnować kolonii (średnio jeden dzień).

Mimo tych wszystkich przybieranych postaci, morfologia robotnic się nie zmienia. Innymi słowy, nie mają odpowiedniego „umundurowania”.

A teraz pewien zespół badawczy, z uniwersytetu w Sussex, którym kierował doktor Francis Ratniek, odkrył właśnie coś interesujacego u pewnego gatunku pszczoły w Brazylii, niezbyt powszechnego. Pszczoły żołnierze rozwijają się tam bezpośrednio z larw. Należą one do gatunku Tetragonisca angustula, powszechnie nazywanego pszczołą Jadai w Brazylii.

Odkrycie to zostało opublikowane w przeglądzie naukowym PNAS.

Pszczoły Jadai i żołnierze w dziwnych wymiarach

Obserwując niektóre kolonie Jadai, badacze zauważyli pszczoły, które nigdy nie oddalały się od wejścia do swojego gniazda. Osobniki te pozostawały nieruchomo na rurze z wosku, albo po prostu odbywały loty wokół. Badacze więc oznaczyli te pszczoły kolorowym punktem, a następnie obserwowali je.

Stwierdzili w ten sposób, że osobniki te pozostawały tydzień w takiej pozycji, co jest znaczącym okresem, biorąc pod uwagę długość życia tego gatunku pszczoły. Niektóre z tych pszczół trafiły więc do laboratorium badaczy z uniwersytetu w Sussex, w celach badawczych jak najbardziej.

Naukowcy przeanalizowali ich budowę i stwierdzili, że są one o 30% większe niż zwykłe robotnice tego samego gatunku. Ich łapki są równie dłuższe, prawdopodobnie dlatego, żeby mogły lepiej walczyć i przyklejać się do przeciwnika. Pszczoły-żołnierze tego rodzaju prezentują od 1% do 2% całej populacji danej kolonii. Pszczoły Jadai posiadają więc zarazem ochronę powietrzną i naziemną, aby bronić się przed intruzami.

Świat pszczół jest mniej konfliktowy niż świat mrówek i termitów. A więc, przeciwko czemu tak naprawdę pszczoły muszą się bronić? Żołnierze Jadai chronią swoją kolonię przeciwko atakom pszczół-złodziejom z gatunku Lestremelitta limao, które wolą ukraść jedzenie, zamiast poszukać go w środowisku. Trochę chyba przypomina to niektórych ludzi... ?

Co więcej, atak takich pasożytyniczych pszczół może nawet zniszczyć ciężko pracującą kolonię pszczół Jadai. Celem pszczół-żołnierzy jest więc rozpoznanie złodziejskiego osobnika, wysłanego na rozpoznanie. Mimo że są dużo mniejsze niż te drapieżniki, pszczoły Jadai próbują zażarcie schwytać w swoje żuwaczki intruza i go unieruchomić. W ten sposób, pszczoły-złodzieje nie są w stanie zgromadzić informacji na temat kolonii i poinformować o jej stanie swoją bandę.

Na nieszczęście, pszczoły Jadai często umierają w takich walkach.

Jak uważają autorzy tego badania, te pszczoły-żołnierze prezentują kwintesencję zachowań społecznych, ponieważ nie wahają się nawet przez chwilę, żeby się poświęcić, aby ratować swoją kolonię.