Układ moczowy w starszym wieku

Starzenie się to proces obniżenia poziomu witalności życiowej. Oznacza to, że wszystkie narządy i układy w ciele człowieka mają ograniczoną zdolność adaptacji, a zasoby chroniące nas w rozmaitych sytuacjach wyczerpują się, narażając na rozmaite schorzenia.

Proces starzenia się organizmu rozpoczyna się u człowieka już w wieku 30 lat, jednak za początek okresu starczego przyjmuje się zazwyczaj wiek około 60-65 lat. Wówczas znacznie osłabia się nasza sprawność umysłowa i fizyczna, jednak proces ten nie jest gwałtowny i nie u wszystkich przebiega z takim samym natężeniem.

Przeważnie wyróżnia się trzy etapy, gdzie w organizmie zachodzą nieodwracalne zmiany, mianowicie wiek podeszły, starość właściwa i późna starość, którą cieszy się obecnie coraz większa liczba ludzi. U tych ostatnich również możemy zaobserwować dużo wolniejsze zmiany zarówno fizyczne i psychiczne. Bez względu na to w jakim okresie się znajdujemy, nie możemy zapominać, że starszy wiek nie może kojarzyć się z końcem życia, choć jego nieuchronnym ostatnim etapem jest śmierć.

Do głównych zmian fizycznych jakie obserwujemy w wieku starczym należą przede wszystkim obniżenie wzrostu z powodu deformacji kręgosłupa, zmiana sposobu chodzenia, wiotczenie mięśni i stawów, wypadanie włosów i pojawianie się siwych, zmarszczki które tworzą się poprzez spadek poziomu kolagenu, zanik masy mięśniowej ( spadek siły i wydolności) i kostnej (osteopooza i zwiększona łamliwość kości, wzrost tkanki tłuszczowej oraz osłabienie narządów wzroku i słuchu.

W miarę upływu lat upośledzeniu ulegają również układy, m. in układ moczowy i słabnie wydajność narządów wewnętrznych np. nerek. Jako, że drogi moczowe składają się z nerek i moczowodów doprowadzających mocz do pęcherza, w miarę słabnięcia wydolności nerek słabnie także cały układ moczowy. Już około 40 roku życia zaczyna zmniejszać się liczba liczba nefronów, czyli jednostek morfologiczno- czynnościowych, a u osób starszych nerki są także o ok. 25% mniejsze niż u osoby młodej, więc dużo łatwiej dochodzi do zatrzymywania wody w organizmie lub odwodnienia.

Zobacz również:

Na ogół, mimo zachodzących zmian, funkcjonowanie nerek nie ulega osłabieniu i działają one niezwykle prawidłowo, ponieważ dysponują one znaczna rezerwą. Problemy pojawiają się jednak wtedy, gdy mamy do czynienia z przewlekłą chorobą (np. nadciśnienie, tarczyca), przyjmowaniem leków, zabiegami chirurgicznymi lub spożywaniem małej ilości płynów. Może dojść do pogorszenia wydolności lub ostrej niewydolności nerek.

Starzeje się również pęcherz moczowy, którego ściany tracą elastyczność, zdolność rozszerzania się, mieści mniejszą ilość moczu, a to oznacza, że trzeba go oddawać częściej niż zwykle. Słabną również mięśnie pęcherza i nie opróżnia się on całkowicie- to zjawisko zwane zaleganiem moczu zwiększa ryzyko zakażenia dróg moczowych.

U mężczyzn pojawia się dodatkowe niebezpieczeństwo choroby prostaty zwanej także sterczem, czyli powiększenia gruczołu krokowego,który może przybrać nawet charakter nowotworowy. U kobiet w związku z ich budową anatomiczną krótsza jest cewka moczowa. Dodatkowo w wieku starczym stwierdza się obniżenie pęcherza, co skraca cewkę jeszcze bardziej. W związku z tym panie są dużo bardziej podatne na działanie bakterii wywołujących zakażenia, a to przyczynia się do kłopotów z nietrzymaniem moczu.

Nie bez znaczenia są tu także otyłość, częste zaparcia, przewlekły kaszel lub niekorzystne działanie wielu leków przeciwdepresyjnych, przeciw nadciśnieniu i kardiologicznych.

Trzymając się jednak myśli, że na wszystko można znaleźć sposób, formułujemy kilka zasad, których przestrzeganie pomoże zapobiec pogorszeniu czynności nerek i pęcherza moczowego lub zaradzić nietrzymaniu moczu:

Uważaj na przyjmowane leki! Spytaj lekarza o bezpieczeństwo przyjmowanych bez recepty leków przeciwbólowych a także suplementów witaminowych. Nawet leki na katar obkurczając błonę śluzową nosa, mogą mieć również wpływ na obkurczanie mięśni odpowiedzialnych za proces oddawania moczu.
Wypijaj dużą ilość płynów! Co prawda, wiąże się z tym konieczność częstszego oddawania moczu, ale pomoże to z pewnością utrzymać nerki w stałej kondycji. W takim jednak wypadku ograniczaj spożywanie alkoholu i kofeiny, gdyż te zwiększają częstość oddawania moczu.
Staraj się regularnie korzystać z toalety! Dzięki temu nie będziemy musieli czekać, aż wystąpi wyraźne parcie na mocz. Nie zapominajmy, aby opróżnić pęcherz całkowicie.
Wzmacniaj mięśnie miednicy poprzez proste ćwiczenia! Polegają one na powolnym napinaniu mięśni, których używamy do trzymaniu moczu, co 10 sekund. Stałe wykonywanie tej „gimnastyki mięśni” przyniesie z pewnością pożądane skutki
Utrzymuj stałą aktywność fizyczną! Jest to bardzo ważne, ponieważ brak aktywności powoduje zaleganie moczu w pęcherzu.
Jeżeli zauważymy u siebie poważniejsze zmiany bądź podrażnienia związane z aktywnością układu moczowego, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza. Nie możemy lekceważyć pierwszych objawów tj. bólu towarzyszącego oddawaniu moczu, częste oddawanie moczu również w nocy, występujące przy tym nudności, bóle brzucha i głowy. Leczenie na własna rękę może jedynie pogorszyć nasz stan zdrowia.