Ukryte nadciśnienie: nieznany czynnik ryzyka związany ze stresem w pracy

Mężczyźni, którzy zajmują stresujące stanowisko pracy, ale które jest również stymulujące – czyli takie, które sprzyja kreatywności, autonomii oraz podejmowaniu decyzji – mają być bardziej narażeni na ucierpienie z powodu ukrytego nadciśnienia. Ukryte nadciśnienie charakteryzuje się wysokim ciśnieniem tętniczym w pracy, ale ciśnieniem zupełnie normalnym zaraz po powrocie do domu.

Badacze z Uniwersytetu Laval w Kanadzie w rzeczywistości ustalili, iż pracownicy, którzy pracują w kadrach albo na stanowiskach o podobnym ciężarze odpowiedzialności, są o dwa razy bardziej narażeni na wystąpienie ukrytego nadciśnienia niż pracownicy zajmujący mniej wymagające stanowiska. Zostało już wykazane, że stres w pracy zwiększa ciśnienie tętnicze, a więc, co logiczne, zwiększa i ryzyko nadciśnienia.

Żadne badanie jeszcze nie ustaliło jednak tego związku z nadciśnieniem ukrytym. Dla celów omawianego tutaj badania zrekrutowano 2 357 „białych kołnierzyków” pracujących na łonie trzech organizacji rządowych w Kanadzie. Uczestnicy musieli wypełnić kwestionariusz, który miał określić kompetencje psychologiczne (rozmiar pracy, wymagania intektualne, terminy zadań) oraz wielkość ich władzy decyzyjnej (autonomia, uczestniczenie w podejmowaniu decyzji, możliwość wykazania swojej kreatywności oraz możliwość rozwinięcia swoich umiejętności).

Ukryte nadciśnienie zostało ocenione poprzez pomiar ciśnienia tętniczego uczestników przy pomocy przenośnego urządzenia. Pomiar ten został najpierw wzięty przy okazji zainstalowaniu aparatu, później ciśnienie mierzono co 15 minut w czasie przynajmniej 5 godzin pracy.

Badacze oceniali, iż nadciśnienie ukryte występowało wtedy, kiedy podczas zainstalowania aparatury wynik pomiaru był niższy niż 140/90 mmHg i kiedy dzienna średnia ciśnienia mierzonego przez aparat w ciągu dnia pracy przekraczała 135/85 mmHg.

Analiza naszych danych pokazuje, że mężczyźni, którzy zajmują stresujące stanowisko, wymagające zarazem wysokich kompetencji psychologicznych oraz wielkich umiejętności decyzyjnych, są częściej ofiarami nadciśnienia ukrytego, mówi pan Xavier Trudel, główny autor badania oraz student-badacz na doktoracie na Jednostce badań nad zdrowiem populacji przy Fakultecie medycyny na Uniwersytecie Laval w Kanadzie.

Obecne rezultaty są sprzeczne z popularnym przekonaniem, które chciałoby, aby pracownicy najbardziej narażeni na ryzyko utajonego nadciśnienia byli tymi, od których są wymagane największe kompetencje psychologiczne, ale którzy nie mają jednocześnie dużej władzy decyzyjnej. Rezultaty są także sprzeczne z ideą, iż praca sprzyjająca rozwojowi osobistemu oraz kontrola generują stres „pozytywny”, który jest w stanie złagodzić negatywne dla zdrowia efekty wymagającej pracy.

Jest bardzo możliwe, że władza decyzyjna nie wystarczy do złagodzenia skutków wielkiego wysiłku psychologicznego, który jest związany z wymagającym stanowiskiem pracy, wyjaśnia pan Xavier Trudel, precyzując, iż właśnie trwa dodatkowe badanie, które ma rozjaśnić nieco tę kwestię.

Ryzyko dla serca

Nadciśnienie utajone ma dotykać około 15% dorosłych pracowników, według wcześniejszego badania, przeprowadzonego przez ten sam zespół badawczy. Ryzyko dla zdrowia kardiowaskularnego u tych ludzi jest prawie tak samo wysokie jak u tych osób, których nadciśnienie jest pod stałą obserwacją lekarską.

Jest ono powszechniejsze u mężczyzn, a jego prewalencja wzrasta wśród mężczyzn wraz z wiekiem oraz wskaźnikiem masy ciała BMI. U kobiet natomiast prewalencja ta wzrasta wraz ze wskaźnikiem masy ciała BMI oraz wraz ze spożyciem alkoholu.

W obecnym badaniu, nie ustalono żadnego związku z nadciśnieniem ukrytym i wymagającą pracą u kobiet. Odnaleziono jednak związek z nadciśnieniem trwałym. Obowiązki cywilne oraz odpowiedzialność za rodzinę mogą wchodzić w interakcję z wymaganiami psychologicznymi w pracy, co może wpływać na ciśnienie krwi. Przyszłe badania spróbują wyjaśnić także ten punkt.

Nadciśnienie ukryte ciężko jest zmierzyć w życiu codziennym, ponieważ jest ono widoczne jedynie w czasie godzin pracy. Kiedy tylko wracamy do domu, albo wybieramy się do lekarza, ciśnienie tętnicze jest normalne.

Mierzyć ciśnienie tętnicze w pracy?

Doktor Paul Lépine ocenia badanie jako bardzo interesujące oraz niezwykle nowatorskie. Generalnie, uważamy, że stresujące stanowisko pracy, ale w sprzyjających poza tym warunkach, nie jest związane z nadciśnieniem. Badaczom udało się wykazać, że to ciśnienie jest jednak wysokie w pracy i że jest związane z czynnikami ryzyka kardiowaskularnego. Oznacza to, że stres w pracy pozornie pozytywny może być w rzeczywistości negatywny, podsumowuje doktor Paul Lépine.

Zdaniem Xaviera Trudel, autora badania, nadciśnienie ukryte powinno zostać uznane za jednostkę chorobową, aby można było objąć właściwą opieką lekarską osoby z grupy ryzyka. Aktualnie trwa zresztą badanie nad wszelkimi możliwymi rozwiązaniami w miejscu pracy oraz nad czynnikami psychospołecznymi (na przykład, wsparcie kolegów), które mogą pomóc zredukować utajone nadciśnienie.

Zdaniem doktora Lepine, pielęgniarki mogą mierzyć ciśnienie tętnicze w miejscu pracy, co pomoże wykryć osoby z grupy ryzyka.