Usprawniają moc umysłu seniorów

Naukowcy z Instytutu Biologii Doświadczalnej i SWPS odkryli nowe możliwości usprawnienia pamięci i uwagi seniorów, które mogą przyczynić się do spowolnienia procesu starzenia.

Opublikowane w najnowszym numerze „Restorative Neurology and Neuroscience” wyniki badań przeprowadzonych przez prof. Elżbietę Szeląg i dr Justynę Skolimowską, umożliwią opracowanie i wdrożenie innowacyjnego komputerowego programu rehabilitacyjnego, usprawniającego funkcje poznawcze osób starszych oraz dzieci.

– Po raz pierwszy na świecie wykazano korzyści treningu przetwarzania informacji w czasie dla funkcjonowania umysłowego osób starszych. Pozytywne efekty tego treningu są długofalowe i utrzymują się nawet przez 18 miesięcy po jego ukończeniu. To pokazuje, że odpowiedni trening umysłu może spowolnić proces starzenia – mówi prof. Elżbieta Szeląg, kierownik Pracowni Neuropsychologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN i kierownik Katedry Neurorehabilitacji SWPS.

Badaniu poddano 30 ochotników w wieku 65-75 lat losowo zakwalifikowanych do jednej z trzech grup. Pierwsza uczestniczyła w treningu programem komputerowym FastForWord® (FFW), składającym się z gier komputerowych, które usprawniają prędkość opracowywania informacji. W drugiej grupie trening polegał na graniu w tradycyjne gry komputerowe, w których nie było aspektu czasowego opracowywania informacji. Trzecia, kontrolna grupa badanych, nie brała udziału w żadnym treningu.

Przed i po treningu oceniono funkcjonowanie poznawcze uczestników badania oraz efektywność przetwarzania informacji w czasie. W testach wykonanych przed treningiem nie odnotowano znaczących różnic pomiędzy poszczególnymi grupami. Natomiast testy przeprowadzone po ukończeniu treningu wykazały istotną poprawę czasowego opracowywania informacji oraz pamięci i uwagi tylko w grupie pierwszej.

W grupie drugiej nastąpiła jedynie poprawa w rozpoznawaniu dźwięków, natomiast w grupie kontrolnej nie zaobserwowano żadnych istotnych zmian. Po upływie 18 miesięcy od ukończenia eksperymentu ponownie zbadano osoby z grupy pierwszej. Okazało się, że pozytywne efekty treningu utrzymują się.

Zdolność do czasowego opracowywania informacji leży u podstaw funkcjonowania ludzkiego umysłu. Procesy pamięci, percepcji, uwagi, oceny emocjonalnej, podejmowania decyzji, planowania i wykonywania ruchów mają bowiem określoną dynamikę, czyli przebieg w czasie, który pełni kluczową rolę w ich kontrolowaniu. Dotychczasowe badania wykazały, że zaburzoną dynamikę przetwarzania informacji można usprawnić poprzez odpowiedni trening.

Prof. Szeląg zaznacza, że najnowsze odkrycia dają nowe możliwości poprawy działania umysłu poprzez trening w czasowym opracowywaniu informacji.

– Choć poszczególne funkcje poznawcze nie podlegały ćwiczeniom w czasie prowadzonej terapii, to jednak zaobserwowano znaczące ich usprawnienie, co najlepiej wskazuje na korzyści płynące z jego zastosowania – uważa profesor i przypomina, że pozytywne działanie tego typu treningu wykazano dotychczas również u osób z zaburzeniami językowymi po udarze, a także u dzieci opóźnionych w rozwoju mowy i z trudnościami szkolnymi.