Uszkodzenie mózgu sprawiło, że pewien człowiek stracił świadomość lewej strony ciała

Pacjent zapytał, czyja lewa ręka leżała z nim w szpitalnym łóżku. Podniósł ją i wyrzucił z łóżka. Ręka wróciła i uderzyła go w pierś, opowiada  doktor Kenneth Heilman, z Amerykańskiej Akademii Neurologii American Academy of Neurology. Kto uderzył tego pacjenta?

Jego własna ręka. Brzmi trochę jak dziwna historia o duchach, ale w przypadku tego pacjenta wcale nie było to śmieszne – wszystko, co działo się po lewej stronie jego własnego ciała, mogło się w ogóle nie dziać, nie zrobiłoby mu to wielkiej różnicy.

Doświadczał on bowiem objawów zespołu nieuwagi stronnej (zaburzenie to nazywane jest również zespołem pomijania stronnego, jednostronnym zaniedbywaniem przestrzeni; jest to zburzenie neuropsychologiczne, które polega na niedostrzeganiu połowy przestrzeni po stronie przeciwległej do uszkodzonej półkuli mózgu).

Zazwyczaj, zaburzenie to jest rezultatem właśnie uszkodzenia prawej półkuli mózgu, które oznacza nieświadomość wszystkiego, co się dzieje na lewo od centrum. Takie uszkodzenie może być spowodowane udarem (pacjent doktora Heilmana właśnie wcześniej ucierpiał z tego powodu), nowotworem, chorobą degeneracyjną albo traumatycznym urazem.

Teraz, kiedy to czytasz, dopóki nie wspomniano o lewej stopie i o lewym bucie, czy byłeś tego w ogóle świadomy? Kiedy tylko ten temat zostanie poruszony, możesz natychmiast zwrócić swoją uwagę na swoją lewą stopę tkwiącą w bucie. Ale ludzie z zespołem nieuwagi stronnej mają problemy ze zrobieniem czegoś tak prostego.

Zaburzenia te zresztą były ostatnio bohaterem nowej powieści „Left Neglected”, którą napisała Lisa Genova, która jest neurologiem i pisarką. W tej powieści, wydanej tego roku, u pewnej kobiety pojawia się jednostronne zaniedbywanie przestrzeni po wypadku samochodowym.

Prawie wszystkie przypadki jednostronnego zaniedbywania przestrzeni dotykają lewej strony. Uważa się, że dzieje się tak, ponieważ obydwie półkule przetwarzają wizualne informacje dla prawej strony, więc jeśli szkoda zostaje wyrządzona w lewej półkuli, prawa strona może zrekompensować tę stratę – ale w drugą stronę to tak nie działa.

Płat ciemieniowy mózgu odgrywa pewną rolę w procesie widzenia: widzi on dwie ramy wizualnej informacji. Jedna forma pozwala nam rozpoznać rzeczy. Druga forma przetwarzania wizualnego pozwala nam dowiedzieć się, gdzie te rzeczy są, jak wyjaśnia doktor Kenneth Heilman.

Mózg łączy te dwa kawałki informacji wraz z sygnałem z kory mózgowej, który mówia nam co jest ważne. Jeśli te trzy części nie współdziałają ze sobą, nasz mózg myśli: cokolwiek to jest, nie jest to ważne, więc po co przetwarzać co albo gdzie to jest.

W przypadku twojej lewej stopy, jest to normalne, ponieważ nie jest to ważne, wyjaśnia obrazowo doktor Heilman. Ale, powiedzmy, że pojawia się jakieś małe zwierzę gryzące cię w nogę – to by było ważne. Ale ci ludzie nie potrafią tego przetworzyć.

Dobra wiadomość jest taka, że wielu pacjentom przechodzi, po wielu miesiącach treningów i reedukacji. Na przykład, nawet w przypadku tego pacjenta po udarze mózgu: gdyby ktoś mu wskazał na jego ramię, byłyby on świadomy istnienia tej kończyny.