W jaki sposób naukowcy nazywają odkryte planety?

Każdego roku, naukowcy odkrywają setki nowych ciał niebieskich w kosmosie. Gwiazdy, planety, które często są nazywane dziwnymi symbolami, typu HD 85512 albo WD 0806-661 B. Skąd to się bierze? Skąd naukowcy biorą tego typu nazwy, trudne do zapamiętania, zamiast poprzestać na prostych wyrazach.

Amerykańska Agencja NASA potwierdziła ostatnio, iż odkryto planetę potencjalnie zamieszkiwalną, poza naszym układem słonecznym. Nowa Ziemia została ochrzczona, trzeba to przyznać, mało ciekawą nazwą: Kepler 22b. Kepler można jeszcze zrozumieć, ponieważ nazwa ta odnosi się do nazwy teleskopu Kepler, który przyczynił się do tego odkrycia, ale skąd to 22b?

Nazwa ta z pewnością zawiedzie wszystkich miłośników powieści science-fiction: gdzie te wszystkie planety o romantycznych nazwach, Tatooine, Tiamat, Hoth, Pandora, Ondee? Co się stało z tymi wszystkimi nazwami, która każą marzyć o nieskończoności i o ogromie Wszechświata, który nas otacza?

Dzisiaj, naukowcy w rzeczywistości optują za zupełnie innym wyborem nazw dla nowych odkrywanych planet i gwiazd. Wybór ten jest z całą pewnością motywowany kwestiami czasu oraz prostoty.

Niektórzy naukowcy zasugerowali, żeby nazywać każdą nową planetę być może imionami osobowości rzymskich albo greckich. Ale uważam, że nikt nie wziął tego na poważnie. Wszystko by to spowolniło: potrzebujemy międzynarodowego systemu. A te planety są odkrywane w rytmie jedna dziennie albo blisko tego. Przykładowo, w 2010 roku odkryty 385 planet, jak wyjaśnia Ken Rice z uniwersytetu w Edynburgu, cytowany przez The Telegraph.

Aktualny system jest dziś względnie prosty: jeżeli możesz zobaczyć jakąś gwiazdę gołym okiem, prawdopodobnie ma już ona jakąś nazwę. Ale jeżeli została ona odkryta przy pomocy mikroskopu, prawdopodobnie dano jej już oznaczenie. Jeżeli jest to mnogi układ gwiazd, jak na przykład Syriusz, dajemy duże litery pojedynczym gwiazdom: Syriusz A, Syriusz B. Planety wokół są więc nazywane literami małymi, w porządku odkrycia: Tau Boötis b, 55 Cancri d, wyjaśnia doktor Ken Rice.

Różna nomenklatura w zależności od odkrycia

W przypadku świeżo odkrytej egzoplanety Kepler-22b, sytuacja jest podobna. Sonda Kepler, która odkryła tę planetę, bada całość gwiazd. Każda nowo zidentyfikowana gwiazda jest więc nazywana nazwą tego teleskopu: Kepler-22 jest więc dwudziestą drugą odkrytą gwiazdą, a Kepler-22b jest pierwszą zaobserwowaną planetą.

Ale skąd to „b”? Po prostu dlatego, że planety nigdy nie są nazywane „a”.

Drugi przykład, jedenasta gwiazda odkryta przez Kepler została nazwana Kepler 11. Okazało się, że w pobliżu niej jest sześć planet: od Kepler 11b do Kepler 11g.

Jednakże, nie wszystkie odkrycia kosmiczne podlegają tej nomenklaturze, ujawnia The Telegraph. Dlatego też, z powodów, które nie są jeszcze znane, NASA zdecydowała się nazywać niektóre kratery na Marsie przy pomocy nazw miast mających co najmniej 100 000 mieszkańców: w ten sposób powstał krater na Marsie Balvicar, od nazwy szkockiego miasta, a także krater Bristol (w Anglii).

Natomiast, jeżeli chodzi o gwiazdy, jest ich po prostu zbyt wiele, żeby naukowcy nadążyli z nadawaniem nazw im wszystkim.

Odkrywamy te wszystkie pasjonujące, zadziwiająe światy i dajemy im nudne nazwy na miejscu, w stanie oszołomienia odkryciem. Tak się właśnie dzieje, kiedy pozwalamy astronomom nadawać nazwy planetom. Pod koniec dnia, mamy całe katalogi suchych nazw, komentuje doktor Lewis Dartnell z centrum UCL.

Jednakże, jeżeli rzędy liczb i liter mogą się wydawać barbarzyńskie, trzeba jednakże natychmiast przypomieć, że w przypadku planety Kepler-22b na przykład, nazwa nie oddaje jedynie hołdu teleskopowi, ale również słynnemu niemieckiemu astronomowi, o nazwisku Johannes Kepler, który zrewolucjonizował nasze zrozumienie ruchu planet.