Wiedza na temat zaćmy

W 2010 roku ośrodek badawczy CBOS, na zlecenie firmy Alcon, przeprowadził ogólnopolskie badanie na temat wiedzy o zaćmie. W badaniu wzięło udział 200 osób, w tym 100 po przeprowadzonej operacji usuwania zaćmy i 100 oczekujących na wykonanie zabiegu. Z przeprowadzonego badania wynika, że wiedza na temat zaćmy w środowisku osób bezpośrednio związanych z tym tematem jest niestety bardzo niska, choć przecież zaćma to jedna z najpowszechniejszych chorób oczu.

Zaćma objawia się zmętnieniem soczewki oka, powodującym znaczne ograniczenia widzenia lub całkowitą utratę wzroku. Chorobę tę leczy się tylko operacyjnie. Zabieg polega na usunięciu zmętniałej soczewki i wszczepieniu sztucznej wewnątrzgałkowej. Interwencja chirurgiczna jest mało inwazyjna. W większości przypadków zabieg przeprowadzany jest w trybie ambulatoryjnym, przy znieczuleniu miejscowym, a pacjent jeszcze tego samego dnia może wrócić do domu.

Istnieją różne rodzaje wszczepianych soczewek. Początkowo wszczepiano jedynie soczewki jednoogniskowe. Obecnie dostępne są również nowoczesne soczewki wieloogniskowe (np. Acrysof®Restor), które w większości przypadków uniezależniają pacjenta od noszenia w przyszłości okularów. Nowoczesne typy soczewek pozwalają także na jednoczesną korektę innych wad wzroku. Wszczepienie soczewki torycznej koryguje dodatkowo astygmatyzm (tak działa np. soczewka AcrySof®Toric).

Wnioski z badania CBOS-u wskazują na istnienie wśród pacjentów zjawiska, które można nazwać deficytem informacyjnym. Choć to lekarze powinni być głównym źródłem informacji dla pacjentów na temat planowanego zabiegu, przekazywane przez nich informacje są często niepełne. Prawie co czwarta osoba (24%) po operacji stwierdziła, że przed zabiegiem miała zbyt mało informacji na temat planowanego zabiegu. Na pytanie jakich informacji brakowało respondenci odpowiadali m.in.:

• „Brak informacji o ryzyku i ewentualnych powikłaniach”,
• „Brakowało mi dokładnych informacji jak będę widział po operacji”,
• „Specjalnie nie pytałam, ale lekarz nie powiedział mi dokładnie jakiego rodzaju i czy   w ogóle będę potrzebowała okularów”.

Zdecydowana większość respondentów nie wiedziała również o dostępności różnych rodzajów soczewek. Na pytanie, czy słyszeli o możliwości wszczepienia soczewki wieloogniskowej jaką jest (dzięki której nie będzie konieczne noszenie okularów) lub cylindrycznej (korygującej astygmatyzm), w grupie osób oczekujących na zabieg 73% odpowiedziało, że nie. Odsetek ten był jeszcze wyższy w grupie respondentów już po zabiegu i wyniósł 84%. Analogicznie 38% i 26% respondentów odpowiedziało, że lekarz nie informował ich o tym, jak będą widzieć po operacji.

Z odpowiedzi udzielanych przez pacjentów wynika, że lekarze czasem informują o producencie soczewek i odpłatności. Rzadko jednak opowiadają o konkretnych rodzajach oraz dodatkowych właściwościach soczewek. Wśród odpowiedzi udzielanych przez respondentów pojawiły się: „Lekarz poinformował mnie, że żadne okulary nie poprawią mojego widzenia i proponował zabieg wszczepienia soczewki, ale nie powiedział jakiego rodzaju” oraz „Lekarz powiedział, że są soczewki polskie za darmo i amerykańskie płatne.” Takie stwierdzenie nie jest prawdziwe. Nie zawsze dostępne w Polsce amerykańskie soczewki są płatne (bezpłatne mogą być np. soczewki Alcon®). W wybranych placówkach są one wszczepiane w ramach zabiegów refundowanych.

Pacjenci nie mają także wiedzy na temat kosztów wykonania operacji. Zabieg może być finansowany z NFZ. Można go także wykonać prywatnie. Wielu pacjentów nie było poinformowanych o takiej możliwości.

Więcej na stronie: www.leczeniezacmy.pl