Wielkie umysły są drogie

Większe mózgi mogą sprawić, że zwierzęta są bardziej “umózgowione”, ale większy rozmiar tego organu także ma swoją cenę. Tak wynika z badania opublikowanego w Cuurent Biology. Naukowcy przeprowadzili je na gupikach, wybranych pod kątem dużego i małego rozmiaru mózgu.

Niclas Kolm z Uppsala University w Szwecji mówi: odkrycia te wspierają tezę, nad którą dyskutujemy od lat, że większe mózgi i lepsze możliwości poznawcze idą w parze. Przestawiamy tutaj także pierwsze przekonujące dowody, że większe mózgi są ewolucyjnie droższe.

Reasumując, prace szwedzkich naukowców pokazują, że względne rozmiary mózgu pośród gatunków zostały ukształtowane poprzez równowagę między wyborem zwiększonej wydajności poznawczej i kosztami większego mózgu.

Badania nad gupikami można przełożyć na ludzi. Przede wszystkim, mózg człowieka jest dość duży w stosunku do reszty ciała.

Dr Kolm mówi: ludzki mózg to 2% całkowitej masy ciała, ale też 20% całkowitego zużycia energii. Energetycznie jest to więc bardzo kosztowny narząd.

W swoim nowym badaniu, grupa szwedzkich naukowców wybrała gupiki pod kątem małego i dużego mózgu w stosunku do reszty ciała.

Zaobserwowaliśmy, że pod bardzo silną presją selekcji, rozmiar mózgu może ewoluować bardzo szybko, mówi Kolm.

W przeprowadzonych testach okazało się, że gupiki o większych mózgach osiągały lepsze wyniki. Ponieważ więcej energii zostało zużyte na budowę mózgu, ryby te – głównie samce – miały wyjątkowo małe wnętrzności. Dodatkowo pozostawiały po sobie mniej potomstwa.

Wyniki te zaobserwowano nawet wtedy, kiedy gupiki miały wystarczającą ilość jedzenia.

Naukowcy mówią teraz, że są ciekawi co się stanie w kolejnych eksperymentach z rybami w bardziej wymagających prawie naturalnych warunkach, włączając w to ograniczoną ilość jedzenia oraz drapieżniki.

Kolm mówi: stosunkowo małe rozmiary rodzin ludzkich i innych naczelnych, nie wspominając tutaj o delfinach i wielorybach, być może umożliwiły ewolucję wielkich mózgów.