Wybuchowy seks może wymazać pamięć

Pewna pięćdziesięcioczteroletnia kobieta zjawiła się na oddziale ratunkowym w Uniwersyteckim Szpitalu w Georgetown (Georgetown University Hospital) ze swoim mężem, niezdolna przypomnieć sobie ostatnich dwudziestu czterech godzin. Jej nowsze wspomnienia również były mgliste. Jedna rzecz, jaką mogła sobie przypomnieć: jej amnezja zaczęła się zaraz po tym, jak uprawiała ognisty seks ze swoim mężem, jakąś godzinę wcześniej.

Jeśli seks może być dla kogoś czymś, o czym można zapomnieć, albo czymś oszałamiającym, to dla niektórych ludzi może być i tym, i tym jednocześnie. Kobieta, o której przypadku wspominano we wrześniowym wydaniu The Journal of Emergency Medicine, doświadczyła czasowej globalnej amnezji, czyli rzadkiej przypadłości, charakteryzującej się nagłym, czasowym zniknięciem pamięci.

Ludzie, którzy cierpią na czasową amnezję, nie mają żadnych skuktów ubocznych, a problemy z pamięcią mogą zniknąć same z siebie w ciągu kilku godzin. Jest to niezwykle rzadka przypadłość, ponieważ dotyka zaledwie od 3 do 5 pacjentów na 100 000, w ciągu roku. Ale to, co sprawia, że czasowa amnezja jest tak niezwykle niesamowita, to fakt, iż lekarze nie są pewni co do tego, co może ją spowodować. A także, dlaczego pacjenci pozostają tak rozmowni i bystrzy, podczas gdy brakuje poważnej części ich wspomnień.

Niewiele wiemy na temat przyczyn, mówi doktor Sebastian Ameriso, neurolog z instytutu badań w neurologii (Institute for Neurological Research) w Buenos Aires, w Argentynie, który nie miał nic wspólnego z przypadkiem 54-letniej kobiety z Georgetown.

Budzi to wielki niepokój, ale nie jest to udar mózgu. Ani nie uszkadza w żaden sposób mózgu. Prawie zawsze jest to łagodne, mówi jeszcze doktor Sebastian Ameriso.

Czynności kasujące mózg

Seks może wyzwolić czasową globalną amnezję, tak samo jak inne intensywne czynności. Ludzie w wieku od 50 lat do 60 lat są najbardziej narażeni na wystąpienie takiego epizodu. Co jednak najbardziej zadziwiające, większość ludzi z czasową globalną amnezją doświadcza jej tylko raz.

W większości przypadków, amnezja jest następcza, co oznacza, że ludzie mają problem z tworzeniem nowych wspomnień. Czasami, ludzie również doświadczają czasowej wstecznej amnezji, zapominając części swoich poprzednich wspomnień.

W przypadku pięćdziesięcioczteroletniej kobiety z Georgetown, ostatni dzień był tajemnicą, nie pamiętała nic od momentu, kiedy kochała się z mężem. Jak w przypadku większości pacjentów, skan mózgu tej kobiety (rezonans magnetyczny) oraz tomografia komputerowa, nie wykazały niczego nadzwyczajnego, ani żadnej szkody w mózgu. Zanim jeszcze wyszła z oddziału ratunkowego, symptomy prawie minęły.

Najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie amnezji wywołanej seksem, jakie badacze mogli znaleźć, to być może to, że problem nie zaczyna się w głowie, ale w szyi. W styczniu 2010 roku, jak opisuje to pewne badanie opublikowane w Stroke, doktor Sebastian Ameriso oraz jego koledzy przeprowadzili sonogramy szyi 142 pacjentów, którzy doświadczyli czasowej globalnej amnezji w ciągu ostatniego tygodnia.

Badacze odkryli, że 80% pacjentów mieli to, co nazywa się niewydolnością zastawek żyły szyjnej. Żyła ta, która porowadzi w dół wzdłuż szyi, odprowadza krew z mózgu do serca. Zastawki w żyle nie pozwalają krwi na cofanie się do głowy, ale jeśli zastawki te nie zamykają się zbyt dobrze, krew może się wrócić.

Tajemnice pamięci

Najlepszą odpowiedzią na pytanie, co może się dziać z tymi pacjentami, może być przypuszczenie, iż pacjenci wywołują u siebie nieświadomie czasową globalną amnezję poprzez podniesienie ciśnienia w swoim ciele. Jest to nazywane Valsalva maneuver, czyli częstoskurczem nadkomorowym, który ludzie mogą u siebie wywołać podnosząc ciężary, wypróżniając się, a nawet odbywając stosunek seksualny.

Rosnące ciśnienie krwi zwiększa odporność krwi na spływanie w dół żyły szyjnej, a niewydolność zastawek może doprowadzić do tego, że odtleniona krew cofnie się w górę szyi. Krew uboga w tlen wtedy wraca do naczyń odżywiających mózg, w szczególności w centralnych regionach mózgu, które są kluczem do tworzenia wspomnień. Rezultatem może być czasowa utrata pamięci.

Co jednakże nie wyjaśnia dlaczego większość ludzi z czasową amnezją doświadcza jej jedynie raz, zastanawia się doktor Sebastian Ameriso. Nie wyjaśnia to, dlaczego zdarza się to tylko raz, podczas gdy robimy ten Valsalva maneuver kilka razy w ciągu dnia.

Niezależnie od przyczyny, nawet czasowa globalna amnezja może być deprymująca. W jednym przypadku, o którym donoszono w 1964 doku, mężczyzna, który stracił pamięć w momencie szczytowania, krzyknął: „Gdzie jestem? Co ja robię? Co się stało?”

Ludzie z czasową globalną amnezją zazwyczaj pędzą do szpitala w wielkim stresie, mówi doktor Sebastian Ameriso. Co oczywiście nie jest złą rzeczą, biorąc pod uwagę to, że nagła utrata pamięci może czasami zapowiadać udar albo bardzo poważne problemy neurologiczne. Zarówno dla lekarzy, jak i dla pacjentów, najważniejszą rzeczą jest szybka diagnoza. Inaczej, pacjent może pozostawać w szpitalu wiele dni, niecierpliwie i niespokojnie czekając na rezultaty.