Zachowaniu ryb szkodzą niektóre nanocząsteczki

Nanocząsteczki z całą pewnością stanowią niezwykły postęp technologiczny, ale ich efekty sanitarne i środowiskowe są jeszcze słabo znane. Właściwie, to dopiero zaczynamy poznawać je krok po kroku. A dwa ostatnie badania pokazują szkodliwość nanopartykuł polistyrenowych u ryb. A także u kurczaków.

Pierwsze logiczne pytanie: a u ludzi?

Nanocząsteczki w zasadzie są już częścią naszej codzienności: przemysł wprowadza je do wielu produktów, takich jak detergenty, żywność, lekarstwa. Są one więc w zasadzie wszędzie i są one tak maleńkie, że przenikają wszystkie bariery, co oznacza, że znajdujemy je we wszystkich środowiskach.

Logiczne jest więc, że ma to wpływ na faunę i na florę. Tym razem jednak badacze pochylili się nad rybami.

Naukowcy z uniwersytetu w Lund, w Szwecji, przestudiowali w rzeczywistości efekt nanopartykuł z polistyrenu dla morskiego łańcucha pokarmowego, a przede wszystkim dla końcowego konsumenta, czyli dla ryby.

Ryba bowiem żywi się na przykład zooplanktonem, który z kolei sam się żywi algami. Rezultaty tych badań, którym można się przyjrzeć na internetowej stronie naukowego przeglądu Plos One, pokazują, że te nanocząsteczki przenoszą się z alg na zooplankton, a następnie na ryby.

Szkodliwe działanie nanocząsteczek na metabolizm tłuszczów

W przebiegu tych prac badacze odkryli wiele objawów: utrata wagi, zakłócenia stosunku cholesterol – trójglicerydy we krwi, zmiany dystrybucji cholesterolu między wątrobą i mięśniami. Inne oznaki wskazują również na zakłócenia metabolizmu tłuszczów.

Poza tym, zaobserwowano również zaburzenia zachowania: ryby karmione zooplanktonem skażonym nanocząsteczkami jedzą dwa razy dłużej niż ryby normalne. Słabiej polują i przemieszczają się z większym trudem.

Kolejne logiczne pytanie: dlaczego nanocząsteczki polistyrenowe zakłócają metabolizm tłuszczów?

Ponieważ niektóre proteniny łączą się z nimi, tworząc rodzaj korony proteinowej. A pośród tych białek znajduje się apolipoproteina A1, która jest bardzo silnie związana z tworzeniem tłuszczów, zarówno u ludzi, jak i u ryb...

Co to w praktyce dla nas oznacza?

Kilka dni temu, nowe badanie opublikowane w innym naukowym przeglądzie, Nature Nanotechnology, przedstawiało również szkodliwe działanie tych nanopartykuł polistyrenowych, tym razem u kurczaków. Badacze z Nowego Jorku w swoim projekcie pokazali, że w dawkach, które są uważane za niegroźne dla ludzi, u kurczaków dochodzi do problemów z absorpcją żelaza oraz niektórych witamin na poziomie jelit.

Nanocząsteczki stanowią więc obiecujący trop dla badań i przemysłu, ale wydaje się również, że niecałkiem zrozumieliśmy ich działanie. W takim maleńkim rozmiarze, materiał nie reaguje tak samo jak w większych rozmiarach.

Poza tym, coraz więcej badań wykazuje, że nanopartykuły są po prostu szkodliwe dla środowiska i dla zdrowia. Po raz kolejny okazuje się, że postęp techniczny jest znacznie szybszy niż analizy jego skutków.