Zadziwiająca bakteria Borrelia burgdorferi i jej sztuczki

Przenoszona przez kleszcze, choroba z Lyme albo borelioza, jest chorobą zakaźną powodowaną przez bakterię Borrelia burgdorferi. Kiedy zostaniemy ugryzieni przez zarażonego insekta, w miejscu ukłucia pojawić się może zaczerwienienie. Jednakże, w połowie przypadków nie ma żadnych widocznych oznak alarmujących o niebezpieczeństwie, a choroba spokojnie rozprzestrzenia się w organizmie, przejawiając się w komplikacjach na poziomie stawów i układu nerwowego.

Kleszczy jest coraz więcej i borelioza jest diagnozowana coraz częściej. Eksperci oceniają, że jest to najpowszechniejsza choroba wektorowa na półkuli północnej.

A diagnoza nie zawsze jest łatwa, ponieważ zewnętrzne objawy (zaczerwienienie w miejscu ugryzienia, zwane rumieniem wędrującym) nie zawsze są obecne.

W badaniu opublikowanym w Journal of Biological Chemistry, naukowcy z uniwersytetu w San Antonio w USA opisują mechanizm, którym posługuje się bakteria Borrelia burgdorferi, aby oszukać układ odpornościowy gospodarza.

Okazuje się, że ten mikrob, w przeciwieństwie do wszystkich znanych nam dziś organizmów, może żyć bez żelaza. Jest to zadziwiające, ponieważ żelazo jest niezbędne wszystkim bytom żywym – od niego bowiem zależy produkcja protein.

Ludzki układ odpornościowym rozwinął nawet mechanizm, który w przypadku infekcji organizuje niedobór żelaza: jeden z enzymów wąrobowych nie pozwala na przeniknięcie tego pierwiastka do krwiobiegu.

Valeria Culotta, kierująca nowymi pracami, mówi: - To dlatego jesteśmy osłabieni, kiedy chorujemy. Strategia ta pozwala ograniczyć dostęp patogenów do żelaza, bez którego nie mogą się rozwijać i przeżyć.

W przebiegu swojego badania Amerykanie zauważyli, że Borrelia burgdorferi obchodzi ten mechanizm. Posługuje się manganem, a nie żelazem, aby produkować swoje proteiny. Dlatego może świetnie prosperować w środowisku ubogim w żelazo.

Na tę chwilę, w leczeniu boreliozy stosowane są jedynie antybiotyki. Są one skuteczne w pierwszej fazie infekcji, ale w przypadku choroby zaawansowanej nie mogą zdziałać zbyt wiele. Nowe prace zachęcają do opracowania skutecznych innowacyjnych strategii leczenia.