"Zabubiony w kosmosie" czyli o śmiesznych nazwach genów

Zadajmy sobie pytanie, czy w dziedzinie genetyki występują jakieś z góry ustalone reguły nadawania nazw? Okazuje się, że tak. Podstawowa zasada to taka, kiedy to badacz – który odkrył coś jako pierwszy – posiada prawo do nazwania przedmiotu swojego odkrycia. Niektórzy wykazują się przy tym i wyobraźnią i poczuciem humoru.

Jeżeli chodzi o nazwy chromosomów, wydaje się że genetycy nie zużyli zbyt dużo energii w wymyślaniu ich nazw. Można by było nawet powiedzieć, iż wykazali się kreatywnością niczym twórcy numeracji butów. Chromosom 1 jest najdłuższym z nich, chromosom 2 drugim najdłuższym, a chromosom 3 trzecim najdłuższym... itd.

Jedynym przerywnikiem w tej monotonii jest chromosom 21. Dlaczego? Można by było pomyśleć, że będzie dwudziestym pierwszym najdłuższym, ale nie... to miejsce zajmować powinien chromosom 22. Różnica jest zauważalna, bo wynosi około 3 milionów DNA... Jednakże w czasach, kiedy naukowcy rozpoczęli katalogowanie ludzkich chromosomów jakość mikroskopów była znacznie gorsza, a więc różnica nawet wielu milionów nie była łatwa do zmierzenia

W porównaniu do chromosomów geny mają dużo bardziej wdzięczne i atrakcyjne nazwy.
Ponieważ jest ich dużo więcej niż chromosomów - każdy chromosom zawiera poniędzy kilkaset, a kilka tysięcy genów – naukowcy mają więcej swobody, żeby zaspokoić pokłady swojej kreatywnosci.

Największą inwencją wykazali się genetycy generujący nazwy genów muszki owocowej.

Tudor - te mutanty nie mają potomstwa, tak jak to przydarzyło się dynastii Tudorów.
Smaug - to gen, który hamuje aktywność genu nanos (grec. krasnal). W powieści Tolkiena „Hobbit” występuje smok o imieniu Smaug, który to wypędził krasnoludy z ich kopalń.
Tinman - muszki noszące tę mutację nie mają serca, niczym blaszany drwal w bajce “Czarnoksiężnik z krainy Oz”.
Groucho - mutanty posiadają więcej szczecinek na głowie niż normalne muchy. Tak jak Graucho Marx.
Yuri - Te mutanty mają problemy z grawitacją. Zostały one odkryte w czterdziestą rocznice rocznicę lotu Jurija
Ken i Barbie - gen ten powoduje, że muszki nie posiadają zewnętrznych narządów rozrodczych, co odkrywcom skojarzyło się z lalkami Kenem i Barbie.
Lost in space - („zagubiony w kosmosie“), rozwijające się aksony komórek nerwowych są źle uformowane.
Maggie - muszki owocówki z mutacją Maggie zatrzymują się w rozwoju, tak jak Maggie z Simpsonów.
Indy - (I’m not dead yet) owady posiadające tą mutację genu żyją dwa razy dłużej niż przeciętnie żyją muszki, a nazwa odnosi się do postaci z filmu
Monty Python i Święty Graal, która w jednej ze scen krzyczała „Jeszcze nie umarłem!“
Anostic - mutacja agnostic upośledza zdolność muszek do poznawania zapachów przy pewnych temperaturach. Nie potrafią też one podejmować decyzji.
British Rail („kolej brytyjska“ ), ten gen jest głównym inhibitorem genu ALWAYS EARLY („zawsze wcześnie“)
Brokenheart - mutacja powoduje wady serca.
Clown - muszki mają oczy w kolorach białym i czerwonym.
Long Island Expressway to autostrada w Nowym Jorku odkrywcy zaobserwowali u tych mutantów wydłużone plemniki.
Lush („alkoholik“) ta mutacja powoduje zwiększony pociąg do alkoholu.
Swiss CHeese mutanty posiadają zamiast mózgu ser szwajcarski – jest podziurawiony jak szwajcarski ser.

W przeciwieństwie do tych fantazji, większość nazw genów ludzkich jest nieciekawa. Te fenomenalne skrótowce rozumie może kilka osób na świecie, dla przykładu, co może oznaczać gen SEMA5A?

Zobacz również:

Dlaczego więc nazwy genów ludzkich psują zabawę genetycznej nomenklaturze?

Zapewne ze wzglęgu na szacunek do osoby ludzkiej. Pierwotnie nazwany gen POKEMON, znany obecnie jako ZBTB7 przyczynia się do rozprzestrzeniania nowotworów, a więc przestaje być to zabawne. Ciężko jest powiedzieć komuś, iż z powodu POKEMONA może umrzeć. W więc najlepszym rozwiązaniem jest utrzymanie nazw ludzkich genów w powadze.

Ale nie znaczy to również, że musimy żyć z wybitnie nudnymi nazwami chromosomów? Czemu one nie mogą posiadać swoich pseudonimów?

Za to nikt nie może zarzucić badaczon genów, że są ludźmi mało błyskotliwymi i bez dowcipu.