Zakończył się zjazd Europejskiego Towarzystwa Onkologii

Właśnie zakończył się zjazd Europejskiego Towarzystwa Onkologii – ESMO 2012 (European Society for Medical Oncology) - organizowany w Wiedniu, w dniach 28.09 - 02.10.2012. Wśród wielu ważnych tematów, znaczącą pozycję zajęła medycyna spersonalizowana, w tym celowane leczenie zaawansowanego raka płuc.

Terapia personalizowana w onkologii.

Dynamiczny rozwój genetyki i onkologii sprawia, iż coraz częściej udaje się zidentyfikować przyczynę rozwoju poszczególnych nowotworów. Wobec tego wysiłki badawcze nakierowane są na rozwój terapii celującej bezpośrednio w przyczynę procesu nowotworzenia.

Wysoce specjalistyczne testy molekularne umożliwiają rozpoznanie tych zmian (markery genetyczne) i wyodrębnienie tych chorych, u których dany czynnik wystąpił. Odkrycie specyficznych zaburzeń genetycznych oraz metod diagnostycznych służących ich zidentyfikowaniu, i wreszcie leków oddziałujących na to właśnie zaburzenie, pozwala na zastosowanie leczenia dobranego dla konkretnego pacjenta.

Rak płuc - zmiana w genie ALK - oczekiwanie na nowe, przełomowe leki

Badania nad molekularnymi zaburzeniami w onkologii doprowadziły w 2007 r. do odkrycia zaburzenia struktury DNA polegającego na rearanżacji genu ALK. U części chorych, m. in.  z niedrobnokomórkowym rakiem płuc (NDRP), dochodzi do fuzji genu ALK i genu EML4.

W normalnej sytuacji gen ALK jest uśpiony, ale po połączeniu z genem EML4 dochodzi do jego nadekspresji - w efekcie następuje nieograniczona produkcja białka ALK, które jest silnym czynnikiem prowadzącym do rozwoju raka. By zablokować rozwój raka, trzeba zahamować produkcję tego białka.

Rearanżacja w genie ALK obserwowana jest u około 4-5% chorych na NDRP, którzy różnią się od ogólnej populacji chorych na raka płuc – są młodsi, częściej są to osoby nie palące i niestety ich rokowania są gorsze. W Polsce może to być rocznie 300–400 pacjentów, u których już wkrótce zaistnieje możliwość zastosowania personalizowanej terapii.

Każdy rak płuc jest inny – testowanie molekularne wykrywające zmiany genetyczne to podstawa!

Raka płuc należy obecnie nie tylko rozpoznać na jak najwcześniejszym etapie jego rozwoju, czemu służą coraz nowocześniejsze metody diagnostyki obrazowej. Należy jeszcze dokładnie określić jego typ histopatologiczny
i wykonać testy molekularne w kierunku obecności konkretnych zmian genetycznych u danego chorego. Od  tego zależy rekomendacja konkretnej terapii celowanej.

Możliwość personalizacji leczenia - dopasowania terapii do konkretnego chorego, zgodnej z genetyczną przyczyną jego choroby i w oparciu o specjalistyczne badania z dziedziny biologii molekularnej – to przyszłość onkologii. Ponieważ leczenie personalizowane opiera się dużej mierze na rozpoznaniu przyczyny rozwoju raka u danego chorego, oznacza to też racjonalizację kosztów. Z jednej strony u chorych z danym zaburzeniem możemy oczekiwać wysokiej skuteczności leczenia, a z drugiej strony leku nie otrzymują chorzy,
u których wiemy, że nie zadziała.


****
ALK - kinaza chłoniaka anaplastycznego (anaplastic lymphoma kinase).
EML4  - główny partner fuzyjny genu ALK w NDRP (echinoderm microtubule associated protein like 4)