Zanieczyszczenia powietrza szkodzą sercu!

Jeszcze jeden dodatkowy powód, żeby jeździć na rowerze: zanieczyszczenia powietrza wywołane aktywnością ludzką zwiększają ryzyko zachorowania na choroby kardiowaskularne. Naukowcy doszli do takiego stwierdzenia zaglądając głęboko w oczy tysiącom ochotników, albo raczej – zaglądając głęboko w siatkówkę oka. Choroby serca oraz układu krążenia są pierwszą przyczyną śmiertelności w krajach uprzemysłowionych, a czynniki ryzyka są liczne: tytoń, nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, nadwaga, brak aktywności fizycznej...

Poprzednie prace już wcześniej oskarżały zanieczyszczenia powietrza, a w szczególności stałe cząstki zawieszone (ang. Particulate matter, PM, których średnica jest mniejsza niż 2,5 mikrometrów), o to, iż sprzyjają one pojawianiu się chorób kardiowaskularnych, ale jednakże przyczyny jeszcze wtedy nie były tak naprawdę zrozumiane.

Ponieważ nawet jeśli bardzo łatwo możemy odgadnąć, że zanieczyszczone powietrze jest szkodliwe dla naszych dróg oddechowych, które mogą zostać podrażnione, co z kolei może doprowadzić do napadów astmy, anginy, do niewydolności oddechowej oraz do różnego rodzaju raka, to jednakże o wiele mniej ewidentne jest powiązanie stałych cząstek zawieszonych z układem kardiowaskularnym.

Nowe badanie zainteresowało się więc bardzo szczególnym aspektem systemu sercowo-naczyniowego: mikronaczyniami, podejrzewanymi o to, iż mogą być one w wyjątkowy sposób atakowane przez zanieczyszczenia.

Mikronaczynia, odbicie zdrowia kardiowaskularnego

Mikronaczynia to najcieńsze naczynia krwionośne, takie jak naczynia włoskowate, tętniczki albo żyłki, których średnica przekracza czasami z trudnością średnicę komórek krwi, które nimi krążą. W sposób bardzo praktyczny i nieinwazyjny, niektóre z tych mikronaczynek mogą być bezpośrednio obserwowane przez prostą fotografię cyfrową ... siatkówki!

Ta część oka jest w rzeczywistości zaopatrywana w krew przez naczynia krwionośne o średnicy długości od 60 do 300 mikrometrów. A jej system naczyniowy jest podobny do systemu naczyniowego całego organizmu.

Poprzednie badania już wcześniej udowodniły istnienie związku między zwężaniem tętniczek siatkówki i zwiększaniem średnicy żyłek z jednej strony a zwiększeniem ryzyka zawału serca mięśniowego, udaru mózgu oraz zwiększeniem śmiertelności z powodu choroby kardiowaskularnej z drugiej strony.

Aby potwierdzić tę hipotezę, naukowcy zmierzyli zarazem średnicę mikronaczynek oraz poziom zanieczyszczenia środowiska, w którym żyło 4 607 osób, w wieku od 45 do 84 lat. Ludzie ci byli obserwowani w ramach badania multietnicznego nad miażdżycą tętnic, w latach 2000-2002. U osób tych więc nie zaobserwowano żadnego objawu choroby serca oraz układu krążenia.

Zanieczyszczenia zmniejszają średnicę tętniczek

Rezultaty opublikowane w przeglądzie Plos Medicine wskazują, że na średnicę mikronaczynek siatkówki oka wpływa bardzo intensywne zanieczyszczenie powietrza (nawet jesli jest poniżej maksimum zalecanego przez Environmental Protection Agency), nie tylko na krótsżą, ale również i na dłuższą metę.

W ten sposób, długoterminowa ekspozycja na bardzo dużą koncentrację stałych cząstek zawieszonych PM 2,5 (wzrost o 3 mikrogramy PM 2,5 na metr sześcienny), jest związana ze mniejszeniem średnicy tętniczki o 0,8 mikrometra. Jest to redukcja, która odpowiada postarzeniu się o 7 lat, albo wzrostowi ciśnienia tętniczego rozkurczowego o 3 milimetry Hg.

Jeśli nawet te rezultaty nie udowadniają, że stałe cząstki zawieszone PM 2,5 są składnikiem zanieczyszcznia powietrza, który zmienia mikronaczynka, to jednakże mogą one odzwierciedlać toksyczność innego czynnika zanieczyszczającego albo zanieczyszczeń generalnie, wyjaśniają autorzy badania. Prace te są pierwszymi, które ustalają związek między mikronaczynkami a powietrzem. Pozostaje tylko rozszyfrować mechanizm działania...