Zaniki pamięci po przepiciu, czyli jak ludzie wypełniają luki...

Upijanie się do tego stopnia, iż traci się praktycznie pamięć, jest dość powszechnym doświadczeniem dla niektórych ludzi, na przykład dla studentów albo w czasie długich wakacji. Zrekonstruowanie biegu wydarzeń w czasie amnezji napędzanej alkoholem, może być gotowym scenariuszem do filmu typu „The Hangover”. Albo interesującem projektem badań.

Mimo że nie inspirowane żadnym hollywoodzkim kasowym filmem, to jednakże ostatnie badanie przyjrzało się zanikom pamięci spowodowanym przez alkohol. Badacze chcieli dowiedzieć się w jaki sposób ludzie uzupełniają luki w pamięci po wszystkim i czy dana informacja jest właściwa.

Naukowcy odkryli, że ludzi często zwracają się do niewiarygodnych źródeł, aby zebrać do kupy te wszystkie wspomnienia. W badaniu, o którym mowa, opublikowanym w przeglądzie Memory, 280 brytyjskich studentów wypełniło ankietę on line.

Studentów poproszono o odpowiedź na pytanie, czy kiedykolwiek doświadczyli częściowej utraty pamięci, czyli stanu, kiedy pamiętali zaledwie strzępki wydarzeń po tym, jak zaczęli pić; albo też całkowitego zaćmienia, czyli stanu, kiedy zapomnieli wszystko co robili i widzieli, kiedy się obudzili następnego ranka.

Pośród uczniów, którzy pili, 24% przyznało, iż mieli totalne zaćmienie, podczas gdy 37% przynało, iż mieli częściowe zaćmienia. Picie dużych ilości alkoholu w krótkim czasie generalnie powoduje zanik pamięci, wyjaśnia główny autor tego badania, Robert Nash.

Badacze stwierdzili, że ludzie cierpiący z powodu zaniku pamięci, są w jakiś sposób bardziej skłonni do zapytywania ludzi, którzy również byli pijani, o szczegóły mglistego epizodu, zamiast zapytać ludzi, którzy nie byli pijani, ale również w nim uczestniczyli. Blisko 44% osób mówi, że widziało zdjęcie albo wideo przypominające im co się stało.

Byłem zaskoczony stwierdzając, jak wysoce zmotywowali byli ludzie, aby zrekonstruować te przesączone alkoholem doświadczenia, mimo że wiedzą, iż takie przypominanie może często prowadzić do wielkiego zakłopotania albo paniki, przyznaje Robert Nash, który jest wykładowcą psychologii na University of Surrey w Guildford, w Anglii.

Jak stwierdza jeszcze profesor Nash, pytanie innych ludzi, którzy też tam byli, jest często jedynym sposobem na dowiedzenie się co się stało. Ale poleganie na przyjaciołach albo na znajomych, którzy również byli prawdopodobnie pijani, może sprawić, że ich wspomnienia są wiarygodne mniej niż w 100%.

Niewiarygodne źródło informacji może prowadzić do błędów pamięci i czasami fałszywych przekonań na temat zachowania w czasie okresu zatartego w pamięci. Może być to prawdą nie tylko dla zaćmień spowodowanych przez alkohol, ale również dla doświadczeń z przeszłości, niezależnie od tego, czy chodzi o wspomnienia z dzieciństwa, czy też nawet przypadki fałszywego oskrażenia.

Co bardzo interesujące, trzy czwarte uczestników badania przyznało, iż niecelowo zmyślali, kiedy jakiś przyjaciel stracił przytomność, wmawiając mu, na przykład, że odbył stosunek seksualny z nieznajomym albo zwymiotował na kogoś. A blisko 17% osób z zaćmieniem pamięci odkryło później, iż padło ofiarą takiej zmyślonej informacji, często pochodzącej od przyjaciół. 

Ale zaćmienie i chęć poznania tego, co się stało, zdają się zmieniać zdanie na temat tego, czy dane źródło informacji może być godne zaufania, wyjaśnia jeszcze profesor Robert Nash. Pokładamy więc zaufanie w źródle informacji, które kiedy indziej uważalibyśmy za wysoce niewiarygodne.

Porada? Bądź ostrożny, kiedy odtwarzasz wydarzenia, niezależnie od tego, czy pokładasz zaufanie w danym źródle ponieważ ta osoba jest naprawdę wiarygodna, czy też może jest ona jedyną opcją.