Zapalenie tętnicy - czym cechuje się choroba?

Wszyscy mamy świadomość tego, jak ważną role odgrywają dla całego naszego organizmu naczynia krwionośne jakimi są tętnice i żyły. Bez nich nasza krew nie mogłaby swobodnie przepływać. Co więc w sytuacji, kiedy któraś z nich ulegnie uszkodzeniu bądź stanowi zapalnemu?

Żyły doprowadzają krew wraz z tlenem do serca, tętnice transportują ją w druga stronę. Są to naczynia krwionośne, dzięki którym krew człowieka nie wylewa się do jego wnętrza, ale krąży w zamkniętym obiegu układu krwionośnego. Pozostają one w stałej łączności z sercem, które pełni rolę pompy nieustannie wymuszająca przepływ krwi.

Żyły i tętnice wraz z naczyniami włosowatymi zaliczamy do układu krwionośnego, który z kolei obok układu limfatycznego stanowi cześć całego układu krążenia, czyli tzw. układu wewnętrznego transportu. Naczynia układu krwionośnego zbudowane są tych samych warstw:

warstwy wewnętrznej, którą tworzy nabłonek i tkanka łączna,
warstwy środkowej zbudowanej głownie z mięśni gładkich,
warstwy zewnętrznej, utworzonej z tkanki łącznej.

Żyły mają cienkie i wiotkie ściany, co wynika z mniejszej zawartości tkanki mięśniowej i sprężystej. Tętnice są znacznie grubsze, różnią się między sobą tą sama grubością, wzajemnym stosunkiem ilości komórek mięśniowych, włókien kolagenowych i sprężystych.

Transport krwi w żyłach i tętnicach utrzymywany jest poprzez regularna pracę serca. Najważniejszą tętnica jest aorta i jej główne odgałęzienia, następnie tętnice mięśniowe i małe tętniczki, które przechodzą bezpośrednio w naczynia włosowate. Aorta prowadzi początkowo krew na obwód, następnie oddaje gałęzie zaopatrując tym samym ważne narządy i tkanki.

Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic

Ta pierwotna choroba układowa jest jedną z najczęstszych chorób tętnic. Zwana jest również chorobą Hartona i chorują na nią przeważnie kobiety powyżej 50 roku życia. Jej przyczyna jest prawdopodobnie reakcja immunologiczna na czynniki infekcyjne. Choroba ta wiąże się z zakażeniem będącym reakcja na patogeny. Mimo, że mogą być nią zajęte wszystkie odgałęzienia łuku aorty (tętnice kręgowe, rzęskowe, tylne, oczne, środkowe siatkówki, szyjne), to najczęściej dotyczy tętnicy skroniowej.

Zobacz również:

Głównym objawem jest nagły lub narastający ból w okolicy skroniowej, charakteryzujący się odpornością na wszelkie środki przeciwbólowe. Tętnica jest wyraźnie widoczna przez skórę, której fragment jest mocno zaczerwieniony. Początek choroby jest jednak bardzo powolny i niepozorny. Wśród ogólnych objawów możemy wymienić m.in. stany podgorączkowe, utratę apetytu i związany z tym spadek masy ciała, ogólne osłabienie organizmu, bóle mięśni. Częste jest również osłabienie mięśni żwaczy i bolesność w trakcie żucia, drętwienie języka i zaburzenie połykania. W przypadku narządów wzroku objawami są zaburzenie ostrości widzenia, bóle gałki ocznej, diplopia, jednoznaczna ślepota lub chwilowy jednooczny zanik wzroku.

Choroba ta jest bardzo niebezpieczna- utrudnia dopływ krwi tętniczej do oczu i mózgu, a nie leczona może doprowadzić ślepoty, a nawet śmierci. Ważna jest więc szybka reakcja na któryś z wymienionych objawów, nawet jeżeli występują one w niewielkim nasileniu.

Guzkowe zapalenie tętnic

Obok olbrzymiokomórkowego zapalenia, jest druga ważną chorobą naczyń krwionośnych. Charakteryzuje się przede wszystkim zmianami zapalnymi w wielu odcinkach tętnic oraz ich martwicą. Jej skutkiem jest niedokrwienie tkanek przez nie zaopatrywanych.

Przyczyny powstania tego zapalenia dopatrujemy się także w mechanizmie immunologicznym uruchamianym w następstwie nadwrażliwości na niektóre patogeny. Powodują one wyniszczenie śródbłonka.

Zmiany zapalne cechuje występowanie guzków wyczuwalnych w tkance podskórnej. Są to zakrzepy, które przyczyniają się do tworzenia się tętniaków. Proces zapalny dotyka różne narządy, jednak w największej liczbie przypadków są to nerki, wątroba, serce, przewód pokarmowy, tkanka podskórna mięśnie.

Do podstawowych objawów guzkowego zapalenia tętnic należą występująca prawie zawsze gorączka, bóle brzucha, osłabienie, spadek masy ciała, objawy uszkodzenia i zapalenie nerwów w obrębie całego ciała i duszności zbliżone do ataków astmatycznych. W przypadku zapalenia w okolicach nerek może wystąpić nadciśnienie i trudności z oddawaniem moczu. Zmiany w naczyniach brzusznych wymagają zazwyczaj interwencji chirurgicznej, a w naczyniach mózgu prowadzą do bólu głowy, zaburzeń psychicznych i drgawek.

Rokowanie przy tego typu chorobach jest pomyślne, o ile zastosujemy odpowiednie środki leczenia. Ryzyko śmierci istnieje z powodu niewydolności ważnych narządów naszego organizmu lub wskutek krwotoku wywołanego przez pęknięcie tętniaka.

Autor:

Agnieszka Augustowska