Zatrucie tlenkiem węgla
Tlenek węgla, inaczej czad jest niezwykle niebezpiecznym gazem, ponieważ nie możemy go poczuć, ani tym bardziej zobaczyć. Określany jest więc mianem cichego zabójcy. Jak więc rozpoznać zatrucie? Co zrobić, aby pomóc zatrutej osobie?
Zatrucie tlenkiem węgla jest najczęściej spotykanym zatruciem gazowym. Aż siedemdziesiąt pięć procent to zatrucia samobójcze, a około pięćdziesiąt, przypadkowe.
Czym jest tlenek węgla?
Jest to gaz bezwonny i bezzapachowy. Występuje w bardzo wysokich stężeniach, tworząc w powietrzu wybuchowe mieszaniny. Jest palny, natomiast nie spala się i słabo rozpuszcza się w wodzie. Wchłania się przede wszystkim przez układ oddechowy i wywiera negatywny wpływ na wszystkie narządy w organizmie, a w szczególności na serce.
Jak możemy się zatruć?
Jedną z najpowszechniejszych możliwości zatrucia jest wdychanie spalin samochodowych. Jest to jednak tylko jedna z wielu możliwości. Niebezpieczne są również dla nas gazy przemysłowe, dym tytoniowy, piecyki gazowe, piece.
Przestroga dla palaczy!
Czy wiesz, że badacze uznali dopuszczalne, najwyższe stężenie COHb we krwi do 5%? Norma natomiast wynosi 1.5%. Dane te jednak odnoszą się do osób niepalących. U nałogowców stężenie to wynosi aż dziesięć procent! Może warto rzucić palenie?
Jak rozpoznać zatrucie?
Czad dostaje się do organizmu przez układ oddechowy i łączy się z hemoglobiną tworząc związek o nazwie karboksyhemoglobia. Związek ten nie przyswaja tlenu, tak więc nie może służyć, jako „przenośnik” tlenu w organizmie. Doprowadza to do zmniejszenia zawartości tlenu we krwi i tym samym wprowadza w stan niedobarwienia krwiopochodnego. Ciężkość zatrucia zależy od ilości karboksyhemoglobiny, która wywołać może zarówno lekkiego stopnia zatrucia, jak również doprowadzić może do śmierci.
Przy lekkich zatruciach zauważa się bóle głowy w okolicach skroniowych i czołowych, wzrost ciśnienia tętniczego w skroniach, szum w uszach, duszności, przyśpieszone tętno i wymioty, natomiast zatruty potrafi poruszać się o własnych siłach.
Zobacz również:
Przy zatruciach średnich, znacznie nasilają się wyżej wymienione objawy. Dodatkowo słabną mięśnie i następuje zaburzenie równowagi. W tym wypadku chory nie jest w stanie poruszać się o własnych siłach.
Jeżeli zauważymy całkowitą utratę przytomności to znak, że mamy do czynienia z ciężkim zatruciem. Śpiączka może utrzymywać się nawet do dwóch tygodni, skóra robi się czerwona, a kończyny sine. Dodatkowo temperatura ciała znacznie się podnosi, mięśnie stają się napięte i miejscowo występują drgawki.
Jak pomóc?
Biorąc pod uwagę zatrucia lekkie, choremu można pomóc bez użycia przyrządów pomocniczych, szczególnie podczas podstawowej reanimacji. Należy pamiętać, aby nie wchodzić do zamkniętych pomieszczeń zatrutych tlenkiem węgla, gdyż grozi to utratą nie tylko własnego zdrowia, ale i życia. W sytuacji, kiedy wejście na skażony teren jest konieczne, bezwzględnie należy zaopatrzyć się w maskę, jednak rzadko się zdarza aby ktokolwiek nosił takową przy sobie. Jeśli jednak posiadamy maskę, powinniśmy zabrać jeszcze jedną osobę z nami i wraz z nią wyciągnąć zatrutego z pomieszczenia. Choremu należy rozluźnić odzież, a następnie należy ułożyć pacjenta w pozycji leżącej i do momentu przybycia lekarza nie pozwolić mu zasnąć.
Nie wolno podawać żadnych płynów! Może doprowadzić to do zachłyśnięcia.
Stan zdrowia chorego musimy oceniać w miarę jak najczęściej. Podczas udzielania pierwszej pomocy osobie, która zatruła się tlenkiem węgla, w pierwszej kolejności, należy pamiętać, ab jak najczęściej oceniać jej stan zdrowia. Wówczas też należy zwracać uwagę nie tylko na funkcje oddechowe, ale także na układ krążenia oraz wydolności fizycznej. Prawidłowa ilość oddechów to od 16 do 20 na minutę, a tętna od 60 do 80 uderzeń na minutę. Świadomość określa się po rozmowie z zakażonym, w trakcie której musimy sprawdzić jego orientację w stosunku do sytuacji i brak utraty przytomności. Aby sprawdzić wydolność fizyczną, wystarczy zaobserwować możliwość poruszania się chorego i wykonywania prostych czynności.
Pacjenta obserwować powinniśmy aż do przyjazdu lekarza, gdyż nasze sprawozdanie okazać może się być bardzo pomocne.
Przy zatruciach średnich postępujemy bardzo podobnie, jak w przypadku zatruć lekkich z niewielkim rozszerzeniem. Zatrutego należy ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, aby umożliwić odpływ wydzieliny i wymiocin. Powinno się również udrożnić drogi oddechowe. Rurka ustno – gardłowa jest odpowiedzialna na utrzymanie drożności górnego odcinka i to ona podtrzymuje górną część odcinka oddechowego oraz język, zapobiegając jego przemieszczaniu.
W przypadku zatruć ciężkich niemożliwy jest wywiad z chorym gdyż jest on w śpiączce. Chorego należy ułożyć w pozycji bezpiecznej i oczekiwać na przyjazd karetki, a w razie potrzeby udzielić reanimacji.
Co roku słyszy się, że coraz więcej ludzi zostaje zatruta czadem. Najczęściej zdarza się to w domu, w łazience przy gazowym piecyku. Warto więc jednak zachować szczególną ostrożność i unikać miejsc i urządzeń, które w jakiś sposób mogłyby doprowadzić do zatrucia.
Autor: Sara Guzik
Komentarze do: Zatrucie tlenkiem węgla