Zmęczenie i znużenie – przyczyny

Zmęczenie lub znużenie występują niemal u każdego z nas. Najczęściej przyczyną tych stanów jest zwyczajna reakcja organizmu, koniecznie jednak należy prawidłowo rozpoznać jego przyczyny. Może wskazywać nawet na poważną chorobę fizyczną lub też na istnienie zaburzeń psychicznych.

Jednak odkrycie powodów tego stanu nie zawsze jest proste. Wymaga dużego zaangażowania osoby, u której te dolegliwości się pojawiły, ale często także jej bliskich oraz specjalistów.

Normalna reakcja organizmu

Przyczyny

Odczuwanie zmęczenie czy znużenia jest reakcją naturalną dla naszych organizmów. Pojawiają się w skutek wysiłku fizycznego lub intelektualnego. Zmęczenie nie powinno przeszkadzać w normalnym funkcjonowaniu, gdy związane jest z ciężkim dniem w pracy lub wielogodzinną nauka do egzaminu. Przepracowanie czy niewysypianie się z pewnością będzie skutkować odczuwaniem zmęczenia i znużenia.

Objawy i dolegliwości

Taka reakcja organizmu jest zupełnie naturalna, gdy mamy świadomość, że czynności, które wykonujemy, wymagają wysiłku. Naturalnie odczuwane zmęczenie i znużenie może być nawet przyjemne. Sprawia, że po odpowiednim wypoczynku, mamy jeszcze więcej energii.

Co robić?

Przede wszystkim należy się wysypiać. Nie możemy żałować sobie odpoczynku i relaksu. Powinniśmy dążyć do osiągnięcia w życiu równowagi. Wszelkie sytuacje czy aspekty naszej codzienności, z których jesteśmy niezadowoleni, wpłyną na nasze samopoczucie. Osoby, które pracują w przyjemnej atmosferze, z pewnością lepiej czują się wracając do domu. Nie możemy także żałować sobie czasu na odpoczynek. Są różne sposoby wyciszenia się i relaksacji, ale znalezienie czasu na nie jest działaniem nieuniknionym. Warto robić to, co daje nam przyjemność i pozwala odnaleźć harmonię. Dla niektórych osób będzie to czytanie książki, dla innych odpoczynek w saunie, a bardziej wymagający postawią na jogę. Bez tego ani rusz.

Niewłaściwe odżywianie, dieta

Przyczyny

Chroniczne zmęczenie lub znużenie prawdopodobnie pojawią się, jeśli nie dbamy o sposób odżywiania się i nie dostarczamy organizmowi odpowiednich substancji odżywczych, a to może prowadzić do nadwagi. Zmęczenie i znużenie mogą towarzyszyć stosowaniu diety. Wynikają z przeciążenia przemiany materii lub uaktywnienia toksycznych substancji wskutek rozkładu tłuszczów. Brak aktywności fizycznej również nie pomoże nam w utrzymaniu organizmu w dobrej kondycji.

Objawy i dolegliwości

Kiedy pozbawiamy się  aktywności fizycznej, a nasz jadłospis zawiera zbyt wiele tłuszczów – prawdopodobnie reakcją organizmu będzie zmęczenie. Typowym objawem jest też znużenie pojawiające się w trakcie kuracji odchudzającej lub u osób, które mają nadwagę.

Co robić?

Przede wszystkim musimy zadbać o ruch. Aktywność fizyczna powinna być ważną częścią naszego życia. Warto zmienić swoje nawyki żywieniowe i dostarczać organizmowi tego, co jest mu potrzebne. Pokarm może być naszym przyjacielem albo wrogiem, dlatego musimy zadbać o odpowiedni jadłospis. Być może nasz dotychczasowy tryb życia będzie musiał ulec diametralnej zmianie. Jeśli dokucza nam nadwaga – niezwłocznie należy się jej pozbyć. Bez odpowiedniej wagi ciała raczej nie uda się walczyć ze zmęczeniem i znużeniem. Chcąc jednak zastosować jakąś dietę, należy dokładnie sprawdzić, czy nie jest ona zbyt monotonna, a zarazem niezdrowa.

Wrażliwość na zmiany pogody

Przyczyny

Duże wahania pogody mogą sprawić, że będziemy odczuwać znużenie. Jeśli na przemian świeci słońce, pada deszcz, jest duszno – z pewnością organizm będzie reagował zmęczeniem. Częste zmiany pogody zawsze negatywnie wpływają na osoby wrażliwe pod tym względem.

Objawy i dolegliwości

Zmęczenie i znużenie podczas zmian pogody lub przy wietrze halnym, drażliwość, bóle głowy – to objawy typowe dla osób wrażliwych na zmiany pogody.

Co robić?

Zdecydowanie więcej wypoczywać, biorąc pod uwagę swoje potrzeby. Powinniśmy starać się o równowagę w życiu i poświęcać czas na relaks. Wszelkie sprawy do załatwienia warto, jeśli to możliwe, odłożyć na późniejsze terminy.

Nadużywanie szkodliwych substancji

Przyczyny

Przyczyną jest zjawisko towarzyszące nadużywaniu substancji, które są dla nas szkodliwe. Wpływają one na organizm i skutkują osłabieniem go, zmęczeniem i znużeniem.

Objawy i dolegliwości

Zmęczenie i znużenie odczuwane w specyficzny sposób w związku z piciem dużych ilości alkoholu, paleniem sporej ilości papierosów, stosowaniem innych używek. Wiąże się z bólami głowy i złym samopoczuciem.

Co robić?

Należy zmniejszyć ilość spożywanego alkoholu, rzucić palenie papierosów, przestać korzystać z używek. W przypadku, gdy sami nie będziemy mogli poradzić sobie z nałogiem, warto udać się na wizytę do lekarza, najlepiej specjalisty od leczenia uzależnień.

Zaburzenia emocjonalne i psychiczne

Przyczyny

Przyczyną zmęczenie i znużenie może być reakcja obronna organizmu, który stara się chronić nas przed cierpieniem psychicznym. Może się to wiązać także z przeciążeniem spowodowanym oczekiwaniami i wymaganiami innych osób wobec nas. Powodem tych stanów organizmu mogą być także ukrywane w podświadomości konflikty wewnętrzne lub te, które przeżywamy w środku. Gdy wszystkie te sytuacje skumulują się wraz z innymi czynnikami, może pojawić się depresja. Tej chorobie niemal zawsze towarzyszy zmęczenie i znużenie. Problemy naszej psychiki także mogą stanowić przyczynę uciążliwego zmęczenia.

Objawy i dolegliwości

Zmęczenie i znużenie związane z sytuacjami lub pewnymi osobami, apatia, poczucie niezadowolenia, drażliwość, przygnębienie – to objawy i dolegliwości typowe dla obrony organizmu przed cierpieniem psychicznym. Z kolei depresja objawia się długotrwałym zmęczeniem i znużeniem związanym z zaburzeniami snu, niezadowoleniem, uczuciem pustki i braku sensu życia, bólami głowy, zamknięciem się w sobie.

Co robić?

Przede wszystkim powinniśmy obserwować swoje emocje i stany, rozpoznając, w jakich momentach pojawia się zmęczenie. Musimy uwzględniać własne potrzeby! Kiedy jednak znużenie jest ciągłe, a my nie potrafimy sami sobie z nim poradzić, konieczna jest wizyta u lekarza. On określi czy chorujemy na depresję, ewentualnie wykluczy zaburzenia psychiczne, skieruje nas do odpowiedniego specjalisty. Warto rozważyć poradnictwo i psychoterapię. Bez względu na to, jak poważne okażą się nasze zaburzenia, warto dbać o równowagę w swoim życiu.

Działania uboczne leków

Przyczyny

Zmęczenie i znużenie często wynika z zażywania leków, zwłaszcza tych, które zwierają substancje przeciwhistaminowe lub benzodiazepiny, a są to np. leki nasenne i uspokajające, przeciwgrypowe, przeciwkaszlowe, leki na katar oraz niektóre przeciwalergiczne i przeciwmigrenowe. Przyczyną może być także spadek ciśnienia krwi, co jest jednym ze skutków ubocznych tych leków. Na obniżenie ciśnienia krwi mogą wpłynąć też leki na nadciśnienie lub niektóre lekarstwa na chorobę lokomocyjną i nudności.

Objawy i dolegliwości

Zmęczenie, oszołomienie, znużenie przy zażywaniu leków – to objawy świadczące o skutkach ubocznych lekarstw. Gdy bezpośrednią przyczyną zmęczenia jest spadek ciśnienia krwi jako skutek uboczny lekarstwa, objawy to osłabienie po zażyciu leków, czasem bóle i zawroty głowy.

Co robić?

W przypadku pojawienia się zmęczenia i znużenia wskutek zażywania lekarstw, powinniśmy dokładnie zapoznać się z treścią ulotki. Jeśli zakupiliśmy lekarstwo bez recepty, a w ulotce nie wspomniano o zmęczeniu czy znużeniu, jako naturalnych skutkach ubocznych, musimy przestać go stosować. Gdy substancja została zapisana na recepcie, a lekarz nie wspomniał o takich działaniach ubocznych, bezwzględnie musimy udać się do niego na wizytę.

Niskie ciśnienie krwi

Objawy i dolegliwości

Zmęczenie i znużenie po przebudzeniu, zawroty występujące po szybkim wstawaniu, bóle głowy – to objawy typowe dla niskiego ciśnienia krwi.

Co robić?

W związku z tym, że niskie ciśnienie krwi jest naturalne dla organizmów wielu z nas, warto je zaakceptować. Można jednak pobudzać krążenie, regularnie ćwicząc, poruszając się, stosując natryski o zmiennej temperaturze, kąpiele w zimnej wodzie. Należy pic dużą ilość płynów.

Niedokrwistość lub niedoczynność tarczycy

Objawy i dolegliwości

Zmęczenie i znużenie, uczucie osłabienia, skłonność do mdlenia oraz bladość są typowymi objawami niedokrwistości. Natomiast zmęczenie i znużenie wraz z uczuciem chłodu oraz możliwym spadkiem wagi -  to objawy wskazujące na niedoczynność tarczycy.

Co robić?

Koniecznie należy udać się do lekarza, by zdiagnozował on chorobę.

Obecność choroby w organizmie

Przyczyny

Choroba może się dopiero rozpoczynać lub w organizmie może być jakiś stan zapalny. Zmęczenie i znużenie może towarzyszyć nam w trakcie chorowania. Jednak ich przyczyną mogą być także różne choroby ogólnoustrojowe, takie jak wrzód żołądka, czy choroby jelit, a nawet nowotwór.

Objawy i dolegliwości

Ogólnie złe samopoczucie, zmęczenie i znużenie, a przy tym temperatura i gorączka to objawy wskazujące na rozwijanie się choroby. Takie reakcje organizmu towarzyszą chorowaniu lub występują tuż po przebytej chorobie. Jeśli zmęczenie i znużenie pojawia się nagle i towarzyszy mu spadek wagi ciała, może to wskazywać na poważne choroby organizmu.

Co robić?

Gdy dolegliwości typowe dla rozwijającej się choroby nie ustępują przez trzy dni, powinniśmy udać się do lekarza. Zmęczenie i znużenie po przebytej chorobie powinno zniknąć po jakimś czasie, ale pamiętajmy, że należy oszczędzać się, aż do powrotu sił. Jeśli znużenie podczas choroby przewlekłej jest bardzo dokuczliwe, warto udać się do lekarza. Wizyta u specjalisty będzie konieczna również, gdy objawy połączone ze spadkiem wagi nie ustąpią przez okres dwóch tygodni.

Autor: Barbara Rozmus