Żywienie pozajelitowe - na czym polega?

Żywienie pozajelitowe polega na dostarczeniu wszystkich niezbędnych do życia składników odżywczych, normalnie wchłanianych z przewodu pokarmowego, bezpośrednio do układu krwionośnego.

Do składników, które są niezbędne do życia należą: białko, węglowodany, tłuszcze, elektrolity, pierwiastki śladowe ii witaminy. Podaje się je w postaci mieszanin odżywczych przez specjalne cewniki żylne.

ŻPJ stosuje się u chorych zarówno u dzieci jak i dorosłych, u których żywienie przez przewód pokarmowy jest całkowicie niemożliwe lub możliwe, ale niewystarczające i jest to tzw. żywienie pozajelitowe częściowe lub suplementarne.

Obecnie żywienie pozajelitowe jest stosowane w wielu szpitalach zarówno w Polsce jak i na całym świecie.
W niektórych przypadkach, np. przy zespole krótkiego jelita, powstającym po wycięciu większej części jelita cienkiego i grubego, żywienie drogą przewodu pokarmowego jest niemożliwe i wszystkie składniki odżywcze muszą być dostarczone drogą pozajelitową (całkowite żywienie pozajelitowe).

Wielu pacjentów nie musi w tym celu przebywać w szpitalach, lecz z powodzeniem mogą być oni leczeni w ten sam sposób w warunkach domowych. Metoda ta nazywa się żywieniem pozajelitowym w warunkach domowych. Jest ono możliwe po specjalnym przeszkoleniu osoby chorej i/lub jej opiekunów między innymi w: sporządzaniu mieszanin z substancji do żywienia pozajelitowego oraz posługiwaniu się cewnikiem żylnym. W szkoleniu tym kładzie się nacisk na jałowość wszystkich czynności służących przygotowaniu i przetoczeniu składników odżywczych.

Zobacz również:

Metody żywienia pozajelitowego

Żywienie pozajelitowe centralne – wprowadzenie cewnika, którego końcówka znajduje się w żyle centralnej, zazwyczaj w miejscu połączenia żyły głównej górnej i prawego przedsionka. Dostęp centralny uzyskuje się najczęściej poprzez nakłucie żyły szyjnej wewnętrznej, żyły podobojczykowej, kąta żylnego, wyjątkowo żyły udowej.

Żywienie pozajelitowe obwodowe – wprowadzenie pokarmu do żyły obwodowej, zazwyczaj przedramienia.

Wykorzystanie przetoki tętniczo-żylnej - używanej do hemodializy lub utworzonej wyłącznie w celu żywienia pozajelitowego u pacjentów, u których założenie cewnika centralnego nie jest możliwe.

Wykorzystanie portu naczyniowego - wszczepionego pod skórę klatki piersiowej nad powięź mięśnia piersiowego większego, od którego cewnik prowadzi do żyły głównej górnej w podskórnym tunelu.

Żywienie pozajelitowe może być prowadzone sposobem ciągłym, poprzez wlew substancji odżywczej przez 22-24 godziny w ciągu doby lub w schemacie cyklicznym przez 12 – 18 godzin w ciągu doby. Pierwszy z wymienionych sposobów stosowany jest podczas opieki nad chorymi niestabilnymi, w warunkach szpitalnych, podczas, gdy drugi najczęściej spotykany jest u chorych żywionych pozajelitowo w domach.